Rozdział 1
Przepisy ogólne

Art. 1.
1. Ustawa określa:
1) zasady kształtowania polityki przestrzennej przez jednostki samorządu terytorialnego
i organy administracji rządowej;
2) zakres i sposoby postępowania w sprawach przeznaczania terenów na określone
cele oraz ustalania zasad ich zagospodarowania i zabudowy
- przyjmując ład przestrzenny i zrównoważony rozwój za podstawę tych działań.
2. W planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym uwzględnia się zwłaszcza:
1) wymagania ładu przestrzennego, w tym urbanistyki i architektury;
2) walory architektoniczne i krajobrazowe;
3) wymagania ochrony środowiska, w tym gospodarowania wodami i ochrony
gruntów rolnych i leśnych;
4) wymagania ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury
współczesnej;
5) wymagania ochrony zdrowia oraz bezpieczeństwa ludzi i mienia, a także
potrzeby osób niepełnosprawnych;
6) walory ekonomiczne przestrzeni;
7) prawo własności;
8) potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa;
9) potrzeby interesu publicznego.

Art. 2.

Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) „ładzie przestrzennym" - należy przez to rozumieć takie ukształtowanie
przestrzeni, które tworzy harmonijną całość oraz uwzględnia w uporządkowanych
relacjach wszelkie uwarunkowania i wymagania funkcjonalne, spo-
Opracowano na podstawie:
Dz.U. z 2003
r. Nr 80, poz. 717, z
2004 r. Nr 6, poz. 41,
Nr 141, poz. 1492, z
2005 r. Nr 113, poz.
954, Nr 130, poz.
1087, z 2006 r. Nr 45,
poz. 319, Nr 225, poz. 1635.
łeczno-gospodarcze, środowiskowe, kulturowe oraz kompozycyjnoestetyczne;
2) „zrównoważonym rozwoju" - należy przez to rozumieć rozwój, o którym
mowa w art. 3 pkt 50 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony
środowiska (Dz.U. Nr 62, poz. 627 i Nr 115, poz. 1229, z 2002 r. Nr 74,
poz. 676, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271 i Nr 233, poz. 1957 oraz z
2003 r. Nr 46, poz. 392);
3) „środowisku" - należy przez to rozumieć środowisko, o którym mowa w art.
3 pkt 39 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska;
4) „interesie publicznym" - należy przez to rozumieć uogólniony cel dążeń i
działań, uwzględniających zobiektywizowane potrzeby ogółu społeczeństwa
lub lokalnych społeczności, związanych z zagospodarowaniem przestrzennym;
5) „inwestycji celu publicznego" - należy przez to rozumieć działania o znaczeniu
lokalnym (gminnym) i ponadlokalnym (powiatowym, wojewódzkim
i krajowym), stanowiące realizację celów, o których mowa w art. 6 ustawy z
dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2000 r.
Nr 46, poz. 543, z 2001 r. Nr 129, poz. 1447 i Nr 154, poz. 1800 oraz z
2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 74, poz. 676, Nr 113, poz. 984, Nr 126, poz.
1070, Nr 130, poz. 1112, Nr 153, poz. 1271, Nr 200, poz. 1682 i Nr 240,
poz. 2058 oraz z 2003 r. Nr 1, poz. 15);
6) „obszarze przestrzeni publicznej" - należy przez to rozumieć obszar o
szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców, poprawy
jakości ich życia i sprzyjający nawiązywaniu kontaktów społecznych ze
względu na jego położenie oraz cechy funkcjonalno-przestrzenne, określony
w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
gminy;
7) „obszarze problemowym" - należy przez to rozumieć obszar szczególnego
zjawiska z zakresu gospodarki przestrzennej lub występowania konfliktów
przestrzennych wskazany w planie zagospodarowania przestrzennego województwa
lub określony w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy;
8) „obszarze wsparcia" - należy przez to rozumieć obszar określony w ustawie
z dnia 12 maja 2000 r. o zasadach wspierania rozwoju regionalnego (Dz.U.
Nr 48, poz. 550, Nr 95, poz. 1041 i Nr 109, poz. 1158, z 2001 r. Nr 45, poz.
497, Nr 100, poz. 1085, Nr 111, poz. 1197 i Nr 154, poz. 1800 oraz z 2002
r. Nr 25, poz. 253, Nr 66, poz. 596 i Nr 230, poz. 1921);
9) „obszarze metropolitalnym" - należy przez to rozumieć obszar wielkiego
miasta oraz powiązanego z nim funkcjonalnie bezpośredniego otoczenia,
ustalony w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju;
10) „dobrach kultury współczesnej" - należy przez to rozumieć niebędące zabytkami
dobra kultury, takie jak pomniki, miejsca pamięci, budynki, ich wnętrza
i detale, zespoły budynków, założenia urbanistyczne i krajobrazowe,
będące uznanym dorobkiem współcześnie żyjących pokoleń, jeżeli cechuje
je wysoka wartość artystyczna lub historyczna;
11) „terenie zamkniętym" - należy przez to rozumieć teren zamknięty, o którym
mowa w art. 2 pkt 9 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i
kartograficzne (Dz.U. z 2000 r. Nr 100, poz. 1086 i Nr 120, poz. 1268 oraz
z 2001 r. Nr 110, poz. 1189, Nr 115, poz. 1229 i Nr 125, poz. 1363);
12) „działce budowlanej" - należy przez to rozumieć nieruchomość gruntową
lub działkę gruntu, której wielkość, cechy geometryczne, dostęp do drogi
publicznej oraz wyposażenie w urządzenia infrastruktury technicznej spełniają
wymogi realizacji obiektów budowlanych wynikające z odrębnych
przepisów i aktów prawa miejscowego;
13) „uzbrojeniu terenu" - należy przez to rozumieć urządzenia, o których mowa
w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami;
14) „dostępie do drogi publicznej" - należy przez to rozumieć bezpośredni dostęp
do tej drogi albo dostęp do niej przez drogę wewnętrzną lub przez ustanowienie
odpowiedniej służebności drogowej;
15) „standardach" - należy przez to rozumieć zbiory i zakresy wymagań dotyczących
opracowań i dokumentów planistycznych oraz zasady stosowania
w nich parametrów dotyczących zagospodarowania przestrzennego;
16) „parametrach i wskaźnikach urbanistycznych" - należy przez to rozumieć
parametry i wskaźniki ustanawiane w dokumentach planistycznych, zgodnie
z przepisami wydanymi na podstawie art. 10 ust. 4, art. 16 ust. 2 i art. 40;
17) „walorach ekonomicznych przestrzeni" - należy przez to rozumieć te cechy
przestrzeni, które można określić w kategoriach ekonomicznych;
18) „wartości nieruchomości" - należy przez to rozumieć wartość rynkową nieruchomości;
19) „powierzchni sprzedaży" - należy przez to rozumieć tę część ogólnodostępnej
powierzchni obiektu handlowego stanowiącego całość technicznoużytkową,
przeznaczonego do sprzedaży detalicznej, w której odbywa się
bezpośrednia sprzedaż towarów (bez wliczania do niej powierzchni usług i
gastronomii oraz powierzchni pomocniczej, do której zalicza się powierzchnie
magazynów, biur, komunikacji, ekspozycji wystawowej itp.).

Art. 3.

Art. 4.

1. Ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego
oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje
w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.
1a. W odniesieniu do obszarów morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i
wyłącznej strefy ekonomicznej przeznaczenie terenu, rozmieszczenie inwestycji
celu publicznego oraz sposób zagospodarowania i warunki zabudowy terenu
określa się na podstawie przepisów ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach
morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz.U. z 2003 r. Nr
153, poz. 1502, Nr 170, poz. 1652 oraz z 2004 r. Nr 6, poz. 41).
2. W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie
sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w
drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:
1) lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji
inwestycji celu publicznego;
2) sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji
ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.
3. W odniesieniu do terenów zamkniętych w miejscowym planie zagospodarowania
przestrzennego ustala się tylko granice tych terenów oraz granice ich stref
ochronnych. W strefach ochronnych ustala się ograniczenia w zagospodarowaniu
i korzystaniu z terenów, w tym zakaz zabudowy.

Art. 5.

Opracowywanie projektów planów zagospodarowania przestrzennego województwa,
studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest projektowaniem zagospodarowania
przestrzennego, odpowiednio w skali regionalnej i lokalnej, w rozumieniu
art. 2 ust. 3 oraz art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych
architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów (Dz.U. z 2001 r. Nr
5, poz. 42 oraz z 2002 r. Nr 23, poz. 221, Nr 153, poz. 1271 i Nr 240, poz. 2052).

Art. 6.

1. Ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego kształtują, wraz
z innymi przepisami, sposób wykonywania prawa własności nieruchomości.
2. Każdy ma prawo, w granicach określonych ustawą, do:
1) zagospodarowania terenu, do którego ma tytuł prawny, zgodnie z warunkami
ustalonymi w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego albo
decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli nie narusza
to chronionego prawem interesu publicznego oraz osób trzecich;
2) ochrony własnego interesu prawnego przy zagospodarowaniu terenów należących
do innych osób lub jednostek organizacyjnych.

Art. 7.

Rozstrzygnięcia wójta, burmistrza, prezydenta miasta albo marszałka województwa
o nieuwzględnieniu odpowiednio wniosków dotyczących studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, uwag dotyczących projektu
tego studium, wniosków dotyczących miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,
uwag dotyczących projektu tego planu albo wniosków dotyczących planu
zagospodarowania przestrzennego województwa - nie podlegają zaskarżeniu do
sądu administracyjnego.

Art. 8.

1. Organem doradczym ministra właściwego do spraw budownictwa, gospodarki
przestrzennej i mieszkaniowej w sprawach planowania i zagospodarowania
przestrzennego jest Główna Komisja Urbanistyczno-Architektoniczna.
2. Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej
powołuje i odwołuje przewodniczącego i członków komisji, o której
mowa w ust. 1, oraz ustala, w drodze zarządzenia, regulamin określający organizację
i tryb jej działania.
3. Marszałek województwa, wójt, burmistrz albo prezydent miasta powołuje, z zastrzeżeniem
ust. 4 i 5, odpowiednio wojewódzką albo gminną komisję urbanistyczno-
architektoniczną, jako organ doradczy, oraz ustala, w drodze regulaminu,
jej organizację i tryb działania.
4. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta może powierzyć gminnej komisji urbanistyczno-
architektonicznej powołanej w innej gminie pełnienie funkcji organu
doradczego, na mocy porozumienia zawartego z odpowiednim wójtem, burmistrzem
lub prezydentem miasta.
5. Przy starostach powiatów mogą być powoływane powiatowe komisje urbanistyczno-
architektoniczne jako organy doradcze starostów powiatów oraz, na
podstawie stosownych porozumień, wójtów, burmistrzów gmin albo prezydentów
miast wchodzących w skład tych powiatów, które nie powołały gminnych
komisji lub nie powierzyły funkcji pełnienia organu doradczego komisji powołanej
w innej gminie, w trybie określonym w ust. 4.
6. Organy doradcze, o których mowa w ust. 1 oraz w ust. 3 i 5, składają się z osób
o wykształceniu i przygotowaniu fachowym związanym bezpośrednio z teorią i
praktyką planowania przestrzennego, w tym co najmniej w połowie z osób rekomendowanych
przez branżowe stowarzyszenia i samorządy zawodowe.

Rozdział 2
Planowanie przestrzenne w gminie

Art. 9.

1. W celu określenia polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania
przestrzennego, rada gminy podejmuje uchwałę o przystąpieniu
do sporządzania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
gminy, zwanego dalej „studium".
2. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta sporządza studium zawierające część tekstową
i graficzną, uwzględniając zasady określone w koncepcji przestrzennego
zagospodarowania kraju, ustalenia strategii rozwoju i planu zagospodarowania
przestrzennego województwa oraz strategii rozwoju gminy, o ile gmina dysponuje
takim opracowaniem.
3. Studium sporządza się dla obszaru w granicach administracyjnych gminy.
4. Ustalenia studium są wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu planów
miejscowych.
5. Studium nie jest aktem prawa miejscowego.

Art. 10.

1. W studium uwzględnia się uwarunkowania wynikające w szczególności z:
1) dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu;
2) stanu ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony;
3) stanu środowiska, w tym stanu rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej,
wielkości i jakości zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska,
przyrody i krajobrazu kulturowego;
4) stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej;
5) warunków i jakości życia mieszkańców, w tym ochrony ich zdrowia;
6) zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia;
7) potrzeb i możliwości rozwoju gminy;
8) stanu prawnego gruntów;
9) występowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odrębnych;
10) występowania obszarów naturalnych zagrożeń geologicznych;
11) występowania udokumentowanych złóż kopalin oraz zasobów wód podziemnych;
12) występowania terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów
odrębnych;
13) stanu systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopnia
uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki
odpadami;
14) zadań służących realizacji ponadlokalnych celów publicznych.
2. W studium określa się w szczególności:
1) kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów;
2) kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz użytkowania terenów,
w tym tereny wyłączone spod zabudowy;
3) obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody,
krajobrazu kulturowego i uzdrowisk;
4) obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr
kultury współczesnej;
5) kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej;
6) obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu
lokalnym;
7) obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu
ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania
przestrzennego województwa i ustaleniami programów, o których mowa w
art. 48 ust. 1;
8) obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odrębnych, w
tym obszary wymagające przeprowadzenia scaleń i podziału nieruchomości,
a także obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży
powyżej 2000 m2 oraz obszary przestrzeni publicznej;
9) obszary, dla których gmina zamierza sporządzić miejscowy plan zagospodarowania
przestrzennego w tym obszary wymagające zmiany przeznaczenia
gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne;
10) kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej;
11) obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi i osuwania się mas ziemnych;
12) obiekty lub obszary, dla których wyznacza się w złożu kopaliny filar
ochronny;
13) obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowiązujące na
nich ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej, zgodnie
z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich
obozów zagłady (Dz.U. Nr 41, poz. 412 oraz z 2002 r. Nr 113,
poz. 984 i Nr 153, poz. 1271);
14) obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji lub rekultywacji;
15) granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych;
16) inne obszary problemowe, w zależności od uwarunkowań i potrzeb zagospodarowania
występujących w gminie.
3. Obowiązek przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego w przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 8, powstaje po upływie
3 miesięcy od dnia ustanowienia tego obowiązku.
4. Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej
określi, w drodze rozporządzenia, wymagany zakres projektu studium w
części tekstowej i graficznej, uwzględniając w szczególności wymogi dotyczące
materiałów planistycznych, skali opracowań kartograficznych, stosowanych
oznaczeń, nazewnictwa, standardów oraz sposobu dokumentowania prac planistycznych.

Art. 11.

Wójt, burmistrz albo prezydent miasta, po podjęciu przez radę gminy uchwały o
przystąpieniu do sporządzania studium, kolejno:
1) ogłasza w prasie miejscowej oraz przez obwieszczenie, a także w sposób
zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości, o podjęciu uchwały
o przystąpieniu do sporządzania studium, określając formę, miejsce i termin
składania wniosków dotyczących studium, nie krótszy jednak niż 21 dni od
dnia ogłoszenia;
2) zawiadamia na piśmie o podjęciu uchwały o przystąpieniu do sporządzania
studium instytucje i organy właściwe do uzgadniania i opiniowania projektu
studium;
3) rozpatruje wnioski, o których mowa w pkt 1;
4) sporządza projekt studium, uwzględniając ustalenia planu zagospodarowania
przestrzennego województwa; w przypadku braku planu zagospodarowania
przestrzennego województwa lub niewprowadzenia do planu zagospodarowania
przestrzennego województwa zadań rządowych, uwzględnia
ustalenia programów, o których mowa w art. 48 ust. 1;
5) uzyskuje od gminnej lub innej właściwej, w rozumieniu art. 8, komisji urbanistyczno-
architektonicznej opinię o projekcie studium;
6) uzgadnia projekt studium z zarządem województwa w zakresie jego zgodności
z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa;
7) uzgadnia projekt studium z wojewodą w zakresie jego zgodności z ustaleniami
programów, o których mowa w art. 48 ust. 1;
8) występuje o opinie dotyczące rozwiązań przyjętych w projekcie studium do:
a) starosty powiatowego,
b) gmin sąsiednich,
c) właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków,
d) właściwych organów wojskowych, ochrony granic oraz bezpieczeństwa
państwa,
e) dyrektora właściwego urzędu morskiego w zakresie zagospodarowania
pasa technicznego, pasa ochronnego oraz morskich portów i przystani,
f) właściwego organu nadzoru górniczego w zakresie zagospodarowania
terenów górniczych,
g) właściwego organu administracji geologicznej,
h) ministra właściwego do spraw zdrowia w zakresie zagospodarowania
obszarów ochrony uzdrowiskowej,
i) dyrektora regionalnego zarządu gospodarki wodnej w zakresie zagospodarowania
obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi;
9) wprowadza zmiany wynikające z uzyskanych opinii i dokonanych uzgodnień;
10) ogłasza, w sposób określony w pkt 1, o wyłożeniu projektu studium do publicznego
wglądu na co najmniej 14 dni przed dniem wyłożenia i wykłada
ten projekt do publicznego wglądu na okres co najmniej 30 dni oraz organizuje
w tym czasie dyskusję publiczną nad przyjętymi w tym projekcie studium
rozwiązaniami;
11) wyznacza w ogłoszeniu, o którym mowa w pkt 10, termin, w którym osoby
prawne i fizyczne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości
prawnej mogą wnosić uwagi dotyczące projektu studium, nie krótszy niż 21
dni od dnia zakończenia okresu wyłożenia studium;
12) przedstawia radzie gminy do uchwalenia projekt studium wraz z listą nieuwzględnionych
uwag, o których mowa w pkt 11.

Art. 12.

1. Studium uchwala rada gminy, rozstrzygając jednocześnie o sposobie rozpatrzenia
uwag, o których mowa w art. 11 pkt 12. Tekst i rysunek studium oraz rozstrzygnięcie
o sposobie rozpatrzenia uwag stanowią załączniki do uchwały o
uchwaleniu studium.
2. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta przedstawia wojewodzie uchwałę o
uchwaleniu studium wraz z załącznikami, o których mowa w ust. 1, oraz dokumentacją
prac planistycznych w celu oceny ich zgodności z przepisami prawnymi.
3. Jeżeli rada gminy nie uchwaliła studium, nie przystąpiła do jego zmiany albo,
uchwalając studium, nie określiła w nim obszarów rozmieszczenia inwestycji
celu publicznego o znaczeniu krajowym i wojewódzkim, ujętych w planie zagospodarowania
przestrzennego województwa lub w programach, o których mowa
w art. 48 ust. 1, wojewoda, po podjęciu czynności zmierzających do uzgodnienia
terminu realizacji tych inwestycji i warunków wprowadzenia tych inwestycji do
studium, wzywa radę gminy do uchwalenia studium lub jego zmiany w wyznaczonym
terminie. Po bezskutecznym upływie tego terminu wojewoda sporządza
miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego albo jego zmianę dla obszaru,
którego dotyczy zaniechanie gminy, w zakresie koniecznym dla możliwości
realizacji inwestycji celu publicznego oraz wydaje w tej sprawie zarządzenie zastępcze.
Przyjęty w tym trybie plan wywołuje skutki prawne takie jak miejscowy
plan zagospodarowania przestrzennego.
4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, koszty sporządzenia planu ponosi
w całości gmina, której obszaru dotyczy zarządzenie zastępcze.

Art. 13.

1. Koszty sporządzenia studium obciążają budżet gminy.
2. Koszty sporządzenia lub zmiany studium wynikające z rozmieszczenia inwestycji
celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym obciążają odpowiednio budżet
państwa, budżet województwa albo budżet powiatu.

Art. 14.

1. W celu ustalenia przeznaczenia terenów, w tym dla inwestycji celu publicznego,
oraz określenia sposobów ich zagospodarowania i zabudowy rada gminy podejmuje
uchwałę o przystąpieniu do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego, zwanego dalej „planem miejscowym", z zastrzeżeniem
ust. 6.
2. Integralną częścią uchwały, o której mowa w ust. 1, jest załącznik graficzny
przedstawiający granice obszaru objętego projektem planu.
3. Plan miejscowy, w wyniku którego następuje zmiana przeznaczenia gruntów
rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne, sporządza się dla całego obszaru
wyznaczonego w studium.
4. Uchwałę, o której mowa w ust. 1, rada gminy podejmuje z własnej inicjatywy
lub na wniosek wójta, burmistrza albo prezydenta miasta.
5. Przed podjęciem uchwały, o której mowa w ust. 1, wójt, burmistrz albo prezydent
miasta wykonuje analizy dotyczące zasadności przystąpienia do sporządzenia
planu i stopnia zgodności przewidywanych rozwiązań z ustaleniami studium,
przygotowuje materiały geodezyjne do opracowania planu oraz ustala niezbędny
zakres prac planistycznych.
6. Planu miejscowego nie sporządza się dla terenów zamkniętych.
7. Plan miejscowy sporządza się obowiązkowo, jeżeli wymagają tego przepisy odrębne.
8. Plan miejscowy jest aktem prawa miejscowego.

Art. 15.

1. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta sporządza projekt planu miejscowego,
zawierający część tekstową i graficzną, zgodnie z zapisami studium oraz z przepisami
odrębnymi, odnoszącymi się do obszaru objętego planem.
2. W planie miejscowym określa się obowiązkowo:
1) przeznaczenie terenów oraz linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu
lub różnych zasadach zagospodarowania;
2) zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzennego;
3) zasady ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego;
4) zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury
współczesnej;
5) wymagania wynikające z potrzeb kształtowania przestrzeni publicznych;
6) parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu,
w tym linie zabudowy, gabaryty obiektów i wskaźniki intensywności
zabudowy;
7) granice i sposoby zagospodarowania terenów lub obiektów podlegających
ochronie, ustalonych na podstawie odrębnych przepisów, w tym terenów
górniczych, a także narażonych na niebezpieczeństwo powodzi oraz zagrożonych
osuwaniem się mas ziemnych;
8) szczegółowe zasady i warunki scalania i podziału nieruchomości objętych
planem miejscowym;
9) szczególne warunki zagospodarowania terenów oraz ograniczenia w ich
użytkowaniu, w tym zakaz zabudowy;
10) zasady modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury
technicznej;
11) sposób i termin tymczasowego zagospodarowania, urządzania i użytkowania
terenów;
12) stawki procentowe, na podstawie których ustala się opłatę, o której mowa w
art. 36 ust. 4.
3. W planie miejscowym określa się w zależności od potrzeb:
1) granice obszarów wymagających przeprowadzenia scaleń i podziałów nieruchomości;
2) granice obszarów rehabilitacji istniejącej zabudowy i infrastruktury technicznej;
3) granice obszarów wymagających przekształceń lub rekultywacji;
4) granice terenów pod budowę obiektów handlowych, o których mowa w art.
10 ust. 2 pkt 8;
5) granice terenów rekreacyjno-wypoczynkowych oraz terenów służących organizacji
imprez masowych;
6) granice pomników zagłady oraz ich stref ochronnych, a także ograniczenia
dotyczące prowadzenia na ich terenie działalności gospodarczej, określone
w ustawie z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich
obozów zagłady.

Art. 16.

1. Plan miejscowy sporządza się w skali 1:1000, z wykorzystaniem urzędowych
kopii map zasadniczych albo w przypadku ich braku map katastralnych, gromadzonych
w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym. W szczególnie
uzasadnionych przypadkach dopuszcza się stosowanie map w skali 1:500 lub
1:2000, a w przypadkach planów miejscowych, które sporządza się wyłącznie w
celu przeznaczenia gruntów do zalesienia lub wprowadzenia zakazu zabudowy,
dopuszcza się stosowanie map w skali 1:5000.
2. Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej
określi, w drodze rozporządzenia, wymagany zakres projektu planu miejscowego
w części tekstowej i graficznej, uwzględniając w szczególności wymogi
dotyczące materiałów planistycznych, skali opracowań kartograficznych, stosowanych
oznaczeń, nazewnictwa, standardów oraz sposobu dokumentowania
prac planistycznych.
3. Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej,
w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej, określi, w drodze rozporządzenia,
sposób uwzględniania w zagospodarowaniu przestrzennym potrzeb
obronności i bezpieczeństwa państwa, uwzględniając w szczególności problematykę
związaną z:
1) przygotowaniem i przeciwdziałaniem zagrożeniom zewnętrznym, a zwłaszcza
agresji militarnej;
2) przygotowaniem i przeciwdziałaniem zagrożeniom wewnętrznym, a
zwłaszcza zagrożeniom bezpieczeństwa i porządku publicznego, katastrofom
i klęskom żywiołowym oraz zagrożeniom gospodarczym
i ekonomicznym.

Art. 17.

Wójt, burmistrz albo prezydent miasta po podjęciu przez radę gminy uchwały o
przystąpieniu do sporządzania planu miejscowego kolejno:
1) ogłasza w prasie miejscowej oraz przez obwieszczenie, a także w sposób
zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości, o podjęciu uchwały
o przystąpieniu do sporządzania planu, określając formę, miejsce i termin
składania wniosków do planu, nie krótszy niż 21 dni od dnia ogłoszenia;
2) zawiadamia, na piśmie, o podjęciu uchwały o przystąpieniu do sporządzania
planu instytucje i organy właściwe do uzgadniania i opiniowania planu;
3) rozpatruje wnioski, o których mowa w pkt 1, w terminie nie dłuższym niż 21
dni od dnia upływu terminu ich składania;
4) sporządza projekt planu miejscowego wraz z prognozą oddziaływania na
środowisko, uwzględniając ustalenia studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy;
5) sporządza prognozę skutków finansowych uchwalenia planu miejscowego,
z uwzględnieniem art. 36;
6) uzyskuje opinie o projekcie planu:
a) gminnej lub innej właściwej, w rozumieniu art. 8, komisji urbanistyczno-
architektonicznej,
b) wójtów, burmistrzów gmin albo prezydentów miast, graniczących z obszarem
objętym planem, w zakresie rozmieszczenia inwestycji celu publicznego
o znaczeniu lokalnym;
7) uzgadnia projekt planu z:
a) wojewodą, zarządem województwa, zarządem powiatu w zakresie odpowiednich
zadań rządowych i samorządowych,
b) właściwym wojewódzkim konserwatorem zabytków,
c) organami właściwymi do uzgadniania projektu planu na podstawie
przepisów odrębnych,
d) właściwym zarządcą drogi, jeżeli sposób zagospodarowania gruntów
przyległych do pasa drogowego lub zmiana tego sposobu mogą mieć
wpływ na ruch drogowy lub samą drogę,
e) właściwymi organami wojskowymi, ochrony granic oraz bezpieczeństwa
państwa,
f) dyrektorem właściwego urzędu morskiego w zakresie zagospodarowania
pasa technicznego, pasa ochronnego oraz morskich portów i przystani,
g) właściwym organem nadzoru górniczego w zakresie zagospodarowania
terenów górniczych,
h) właściwym organem administracji geologicznej w zakresie terenów zagrożonych
osuwaniem się mas ziemnych,
i) ministrem właściwym do spraw zdrowia w zakresie zagospodarowania
obszarów ochrony uzdrowiskowej;
8) uzyskuje zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele
nierolnicze i nieleśne;
9) wprowadza zmiany wynikające z uzyskanych opinii i dokonanych uzgodnień;
10) ogłasza, w sposób określony w pkt 1, o wyłożeniu projektu planu do publicznego
wglądu na co najmniej 7 dni przed dniem wyłożenia i wykłada
ten projekt wraz z prognozą oddziaływania na środowisko do publicznego
wglądu na okres co najmniej 21 dni oraz organizuje w tym czasie dyskusję
publiczną nad przyjętymi w projekcie planu rozwiązaniami;
11) wyznacza w ogłoszeniu, o którym mowa w pkt 10, termin, w którym osoby
fizyczne i prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości
prawnej mogą wnosić uwagi dotyczące projektu planu, nie krótszy niż 14
dni od dnia zakończenia okresu wyłożenia planu;
12) rozpatruje uwagi, o których mowa w pkt 11, w terminie nie dłuższym niż 21
dni od dnia upływu terminu ich składania;
13) wprowadza zmiany do projektu planu miejscowego wynikające z rozpatrzenia
uwag, o których mowa w pkt 11, a następnie w niezbędnym zakresie
ponawia uzgodnienia;
14) przedstawia radzie gminy projekt planu miejscowego wraz z listą nieuwzględnionych
uwag, o których mowa w pkt 11.

Art. 18.

1. Uwagi do projektu planu miejscowego może wnieść każdy, kto kwestionuje
ustalenia przyjęte w projekcie planu, wyłożonym do publicznego wglądu, o którym
mowa w art. 17 pkt 10.
2. Uwagi do projektu planu należy wnieść na piśmie w terminie wyznaczonym w
ogłoszeniu, o którym mowa w art. 17 pkt 11.
3. Jako wniesione na piśmie uznaje się również uwagi wniesione w postaci elektronicznej
opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy
pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu.

Art. 19.

1. Jeżeli rada gminy stwierdzi konieczność dokonania zmian w przedstawionym do
uchwalenia projekcie planu miejscowego, w tym także w wyniku uwzględnienia
uwag do projektu planu - czynności, o których mowa w art. 17, ponawia się w
zakresie niezbędnym do dokonania tych zmian.
2. Przedmiotem ponowionych czynności może być jedynie część projektu planu
objęta zmianą.

Art. 20.

1. Plan miejscowy uchwala rada gminy, po stwierdzeniu jego zgodności z ustaleniami
studium, rozstrzygając jednocześnie o sposobie rozpatrzenia uwag do projektu
planu oraz sposobie realizacji, zapisanych w planie, inwestycji z zakresu
infrastruktury technicznej, które należą do zadań własnych gminy, oraz zasadach
ich finansowania, zgodnie z przepisami o finansach publicznych. Część tekstowa
planu stanowi treść uchwały, część graficzna oraz wymagane rozstrzygnięcia
stanowią załączniki do uchwały.
2. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta przedstawia wojewodzie uchwałę, o której
mowa w ust. 1, wraz z załącznikami oraz dokumentacją prac planistycznych w
celu oceny ich zgodności z przepisami prawnymi.

Art. 21.

1. Koszty sporządzenia planu miejscowego obciążają budżet gminy, z zastrzeżeniem
ust. 2.
2. Koszty sporządzenia planu miejscowego obciążają:
1) budżet państwa - jeżeli jest on w całości lub w części bezpośrednią konsekwencją
zamiaru realizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym;
2) budżet województwa - jeżeli jest on w całości lub w części bezpośrednią
konsekwencją zamiaru realizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu
wojewódzkim;
3) budżet powiatu - jeżeli jest on w całości lub w części bezpośrednią konsekwencją
zamiaru realizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu powiatowym;
4) inwestora realizującego inwestycję celu publicznego - w części, w jakiej jest
on bezpośrednią konsekwencją zamiaru realizacji tej inwestycji.

Art. 22.

Jeżeli plan miejscowy obejmuje obszary wymagające przeprowadzenia scaleń
i podziałów nieruchomości, rada gminy, po jego uchwaleniu, podejmuje uchwałę o
przystąpieniu do scalenia i podziału nieruchomości, zgodnie z przepisami o gospodarce
nieruchomościami.

Art. 23.

Organy, o których mowa w art. 11 pkt 5-8 oraz art. 17 pkt 6 i 7, w zakresie swojej
właściwości rzeczowej i miejscowej są obowiązane do współpracy przy sporządzaniu
odpowiednio projektu studium albo projektu planu miejscowego, polegającej na
wyrażaniu opinii, składaniu wniosków oraz udostępnianiu informacji.

Art. 24.

1. Organy, o których mowa w art. 11 pkt 6 i 7 oraz art. 17 pkt 7, w zakresie swojej
właściwości rzeczowej lub miejscowej, uzgadniają, na swój koszt, odpowiednio
projekt studium albo projekt planu miejscowego. Uzgodnień dokonuje się w trybie
art. 106 Kodeksu postępowania administracyjnego.
2. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta może uznać za uzgodniony projekt studium
albo projekt planu miejscowego w przypadku, w którym organy, o których
mowa w ust. 1, nie określą warunków, na jakich uzgodnienie może nastąpić, albo
nie powołają podstawy prawnej uzasadniającej ich określenie.

Art. 25.

Art. 26.

1. Organ, z którym uzgodniono projekt studium lub projekt planu miejscowego,
ponosi koszty zmiany tych projektów, spowodowane późniejszą zmianą stanowiska.
2. Jeżeli organ, o którym mowa w ust. 1, działa w ramach zespolonej administracji
powiatowej lub w ramach samorządu województwa i wykonuje zadania z zakresu
administracji rządowej, Skarb Państwa ponosi koszty zmiany studium i planu
miejscowego lub ich projektów jedynie wówczas, gdy zmiana stanowiska organu
wynika ze zmiany ustawy lub z wiążących ten organ nowych ustaleń właściwego
organu administracji rządowej.

Art. 27.

Zmiana studium lub planu miejscowego następuje w takim trybie, w jakim są one
uchwalane.

Art. 28.

1. Naruszenie zasad sporządzania studium lub planu miejscowego, istotne naruszenie
trybu ich sporządzania, a także naruszenie właściwości organów w tym zakresie,
powodują nieważność uchwały rady gminy w całości lub części.
2. Jeżeli rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody, stwierdzające nieważność uchwały
w sprawie studium lub planu miejscowego, stanie się prawomocne z powodu
niezłożenia przez gminę, w przewidzianym terminie, skargi do sądu administracyjnego
lub jeżeli skarga zostanie przez sąd odrzucona albo oddalona, czynności,
o których mowa w art. 11 i 17, ponawia się w zakresie niezbędnym do doprowadzenia
do zgodności projektu studium lub planu z przepisami prawnymi.

Art. 29.

1. Uchwała rady gminy w sprawie uchwalenia planu miejscowego obowiązuje od
dnia wejścia w życie w niej określonego, jednak nie wcześniej niż po upływie 30
dni od dnia ogłoszenia w dzienniku urzędowym województwa.
2. Uchwała, o której mowa w ust. 1, podlega również publikacji na stronie internetowej
gminy.

Art. 30.

1. Każdy ma prawo wglądu do studium lub planu miejscowego oraz otrzymania
z nich wypisów i wyrysów.
2. (uchylony).

Art. 31.

1. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta prowadzi rejestr planów miejscowych
oraz wniosków o ich sporządzenie lub zmianę, gromadzi materiały z nimi związane
oraz odpowiada za przechowywanie ich oryginałów, w tym również uchylonych
i nieobowiązujących.
2. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta jest obowiązany przekazać staroście kopię
uchwalonego studium lub planu miejscowego, nie później niż w dniu ich wejścia
w życie.

Art. 32.

1. W celu oceny aktualności studium i planów miejscowych wójt, burmistrz albo
prezydent miasta dokonuje analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym
gminy, ocenia postępy w opracowywaniu planów miejscowych i opracowuje
wieloletnie programy ich sporządzania w nawiązaniu do ustaleń studium,
z uwzględnieniem decyzji zamieszczonych w rejestrach, o których mowa w art.
57 ust. 1-3 i art. 67, oraz wniosków w sprawie sporządzenia lub zmiany planu
miejscowego.
2. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta przekazuje radzie gminy wyniki analiz, o
których mowa w ust. 1, po uzyskaniu opinii gminnej lub innej właściwej, w rozumieniu
art. 8, komisji urbanistyczno-architektonicznej, co najmniej raz w czasie
kadencji rady. Rada gminy podejmuje uchwałę w sprawie aktualności studium
i planów miejscowych, a w przypadku uznania ich za nieaktualne, w całości
lub w części, podejmuje działania, o których mowa w art. 27.
3. Przy podejmowaniu uchwały, o której mowa w ust. 2, rada gminy bierze pod
uwagę w szczególności zgodność studium albo planu miejscowego z wymogami
wynikającymi z przepisów art. 10 ust. 1 i 2, art. 15 oraz art. 16 ust. 1.

Art. 33.

Jeżeli w wyniku zmiany ustaw zachodzi konieczność zmiany studium lub planu
miejscowego, czynności, o których mowa w art. 11 i 17, wykonuje się odpowiednio
w zakresie niezbędnym do dokonania tych zmian.

Art. 34.

1. Wejście w życie planu miejscowego powoduje utratę mocy obowiązującej innych
planów zagospodarowania przestrzennego lub ich części odnoszących się
do objętego nim terenu.
2. Utrata mocy obowiązującej planu miejscowego nie powoduje wygaśnięcia decyzji
administracyjnych wydanych na podstawie tego planu, z zastrzeżeniem art.
65 ust. 1 pkt 2 i ust. 2.

Art. 35.

Tereny, których przeznaczenie plan miejscowy zmienia, mogą być wykorzystywane
w sposób dotychczasowy do czasu ich zagospodarowania zgodnie z tym planem,
chyba że w planie ustalono inny sposób ich tymczasowego zagospodarowania.

Art. 36.

1. Jeżeli, w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą, korzystanie
z nieruchomości lub jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym
przeznaczeniem stało się niemożliwe bądź istotnie ograniczone,
właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości może, z zastrzeżeniem ust.
2, żądać od gminy:
1) odszkodowania za poniesioną rzeczywistą szkodę albo
2) wykupienia nieruchomości lub jej części.
2. Realizacja roszczeń, o których mowa w ust 1, może nastąpić również w drodze
zaoferowania przez gminę właścicielowi albo użytkownikowi wieczystemu nieruchomości
zamiennej. Z dniem zawarcia umowy zamiany roszczenia wygasają.
3. Jeżeli, w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą, wartość
nieruchomości uległa obniżeniu, a właściciel albo użytkownik wieczysty zbywa
tę nieruchomość i nie skorzystał z praw, o których mowa w ust. 1 i 2, może żądać
od gminy odszkodowania równego obniżeniu wartości nieruchomości.
4. Jeżeli w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą wartość
nieruchomości wzrosła, a właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość,
wójt, burmistrz albo prezydent miasta pobiera jednorazową opłatę
ustaloną w tym planie, określoną w stosunku procentowym do wzrostu wartości
nieruchomości. Opłata ta jest dochodem własnym gminy. Wysokość opłaty nie
może być wyższa niż 30% wzrostu wartości nieruchomości.
5. W razie stwierdzenia nieważności uchwały rady gminy w sprawie planu miejscowego,
w części lub w całości, odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1,
albo opłata, o której mowa w ust. 4, podlegają zwrotowi odpowiednio na rzecz
gminy lub na rzecz aktualnego właściciela albo użytkownika wieczystego nieruchomości.
6. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, w razie stwierdzenia nieważności
uchwały rady gminy w sprawie planu miejscowego w części lub w całości gmina
może żądać od aktualnego właściciela albo użytkownika wieczystego nieruchomości
zwrotu kwoty stanowiącej równowartość wypłaconego odszkodowania.

Art. 37.

1. Wysokość odszkodowania z tytułu obniżenia wartości nieruchomości, o którym
mowa w art. 36 ust. 3, oraz wysokość opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości,
o której mowa w art. 36 ust. 4, ustala się na dzień jej sprzedaży. Obniżenie
oraz wzrost wartości nieruchomości stanowią różnicę między wartością
nieruchomości określoną przy uwzględnieniu przeznaczenia terenu obowiązującego
po uchwaleniu lub zmianie planu miejscowego a jej wartością, określoną
przy uwzględnieniu przeznaczenia terenu, obowiązującego przed zmianą tego
planu, lub faktycznego sposobu wykorzystywania nieruchomości przed jego
uchwaleniem.
2. (uchylony).
3. Roszczenia, o których mowa w art. 36 ust. 3, można zgłaszać w terminie 5 lat od
dnia, w którym plan miejscowy albo jego zmiana stały się obowiązujące.
4. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio do opłat, o których mowa w art. 36 ust. 4.
5. Notariusz, w terminie 7 dni od dnia sporządzenia umowy, której przedmiotem
jest zbycie nieruchomości, w formie aktu notarialnego, jest zobowiązany przesłać
wójtowi, burmistrzowi albo prezydentowi miasta wypis z tego aktu.
6. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta ustala opłatę, o której mowa w art. 36 ust.
4, w drodze decyzji, bezzwłocznie po otrzymaniu wypisu z aktu notarialnego, o
którym mowa w ust. 5.
7. Właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości, której wartość wzrosła w
związku z uchwaleniem lub zmianą planu miejscowego, przed jej zbyciem może
żądać od wójta, burmistrza albo prezydenta miasta ustalenia, w drodze decyzji,
wysokości opłaty, o której mowa w art. 36 ust. 4.
8. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta przedstawia okresowo - odpowiednio do
potrzeb, lecz co najmniej raz w roku - na sesji rady gminy informację o zgłoszonych
żądaniach, o których mowa w art. 36 ust. 1-3 i ust. 5, i wydanych decyzjach,
o których mowa w ust. 6 i 7.
9. Wykonanie obowiązku wynikającego z roszczeń, o których mowa w art. 36 ust.
1-3, powinno nastąpić w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku, chyba że
strony postanowią inaczej. W przypadku opóźnienia w wypłacie odszkodowania
lub w wykupie nieruchomości właścicielowi albo użytkownikowi wieczystemu
nieruchomości przysługują odsetki ustawowe.
10. Spory w sprawach, o których mowa w art. 36 ust. 1-3 i ust. 5, rozstrzygają sądy
powszechne.
11. W odniesieniu do zasad określania wartości nieruchomości oraz zasad określania
skutków finansowych uchwalania lub zmiany planów miejscowych, a także w
odniesieniu do osób uprawnionych do określania tych wartości i skutków finansowych
stosuje się przepisy o gospodarce nieruchomościami.