allconstructions.com [Lithuania (LT, Latvia (LV, RU), UK (EN), Germany (DE), Russia (RU) ] | leisureguide.info | anonsas.lt | autoreviu.lt | visasverslas.lt | viskas.lt | agrozinios.lt

Rekordowy wzrost wolumenu inwestycyjnego na globalnym rynku nieruchomości dzięki inwestorom z Azji

Komentarze: 0   Views : 12

Rekordowy wzrost wolumenu inwestycyjnego na globalnym rynku nieruchomości dzięki inwestorom z Azji
Drukować 2018-03-15 00:16  

Visitor rating 0.0 / Total 0.0

 

  • Globalny wolumen transakcji inwestycyjnych w 2017 roku osiągnął rekordowy poziom 1,62 biliona USD
  • Ponad połowa zainwestowanego kapitału przypada na inwestorów z Azji
  • Londyn nadal najbardziej atrakcyjnym miastem dla inwestorów międzynarodowych pomimo obaw związanych z brexitem
  • Potencjał dalszego wzrostu globalnego wolumenu transakcji w 2018 roku

CANNES, 14 marca 2018 r. Międzynarodowa firma doradcza Cushman & Wakefield zaprezentowała dziś na targach MIPIM (Stanowisko Riviera R7.G9) najnowszy raport Global Investment Atlas 2018, zawierający analizę ubiegłorocznych trendów na rynkach inwestycyjnych całego świata oraz prognozy na najbliższy rok. Z przedstawionych w nim danych wynika, że wolumen transakcji inwestycyjnych na rynkach nieruchomości komercyjnych wzrósł z 1,43 biliona USD w 2016 roku do rekordowego poziomu 1,62 biliona USD. W bieżącym roku wartość obrotów może być jeszcze wyższa.

 

Za rekordową wartość transakcji inwestycyjnych na rynkach nieruchomości odpowiadają głównie inwestorzy azjatyccy, których udział w łącznym wolumenie zainwestowanego kapitału przekroczył 50%, a w przypadku inwestycji zagranicznych wyniósł 46%. Inwestorzy pochodzący z Azji prawdopodobnie utrzymają dominującą pozycję na rynku, ponieważ w całym regionie cały czas rośnie ilość dostępnego kapitału.

Globalny wolumen transakcji inwestycyjnych według regionów

tab1.jpg

Źródło: Cushman & Wakefield, RCA. Transakcje o wartości powyżej 5 mln USD, w tym grunty

Według autorów corocznego raportu, inwestorzy z regionu Azji i Pacyfiku umocnili swoją obecność na większości rynków, z wyjątkiem USA, gdzie ograniczyli aktywność inwestycyjną ze względu na szereg czynników, w tym aktualną fazę cyklu koniunkturalnego, niepewność co do kształtu polityki administracji amerykańskiej i ograniczenia przepływów kapitałowych w Chinach.

Na spadku zainteresowania Ameryką Północną zyskała Europa, gdzie wartość kapitału zainwestowanego przez inwestorów azjatyckich wzrosła w ujęciu rocznym o 96% - głównie w wyniku sfinalizowania kilku bardzo dużych transakcji, w tym przejęć platformowych realizowanych w ramach chińskiej Inicjatywy Pasa i Szlaku (Belt and Road Initiative).

Wbrew opinii niektórych obserwatorów twierdzących, że wskutek populizmu w Europie i USA inwestorzy będą koncentrować się na krajowych rynkach, skala inwestycji lokalnych w Europie i Ameryce Północnej zmniejszyła się w ciągu roku. Globalny wzrost wolumenu transakcji krajowych wynika wyłącznie z dużej aktywności inwestorów rodzimych w regionie Azji i Pacyfiku (+39,9% rok do roku).

Stany Zjednoczone są nadal głównym celem inwestorów zagranicznych, ale liderem wśród wszystkich regionów jest Europa, która przyciągnęła 50% zainwestowanego kapitału zagranicznego łącznie. Londyn jest nadal najbardziej popularną lokalizacją wśród inwestorów zagranicznych, którzy nie obawiają się skutków brexitu i są przekonani, że stolica Wielkiej Brytanii nic nie straci na atrakcyjności w dłuższej perspektywie. Dodatkowym czynnikiem jest osłabienie się funta szterlinga, dzięki czemu londyńskie nieruchomości stały się bardzo kuszące dla wielu inwestorów zagranicznych.

Carlo Barel di Sant'Albano, dyrektor generalny działu globalne rynki kapitałowe i usługi dla inwestorów, Cushman & Wakefield, powiedział: „Rok 2017 był wyjątkowo udany na globalnych rynkach nieruchomości, o czym świadczy duży wzrost wolumenu transakcji inwestycyjnych i cen. To dobrze wróży na bieżący rok, w którym możemy odnotować kolejne wzrosty dzięki równowadze cen, podaży i popytu. Pomimo ograniczonej dostępności produktów inwestycyjnych, przewidujemy nieznaczne zwiększenie obrotów w ujęciu globalnym dzięki nowym inwestycjom deweloperskim, zintensyfikowaniu sprzedaży aktywów i większej aktywności firm".

W ubiegłym roku znacząco wzrosły dysproporcje pomiędzy Europą a Bliskim Wschodem pod względem aktywności inwestorów. W Europie odnotowano trzeci najwyższy wynik w historii, natomiast w krajach Bliskiego Wschodu wolumen transakcji inwestycyjnych spadł do najniższego poziomu od 2012 roku. Zawirowania polityczne na Bliskim Wschodzie wpłynęły negatywnie na nastroje w regionie. Z kolei koniunktura gospodarcza w krajach Starego Kontynentu jest najlepsza od dziesięciu lat, a największym zainteresowaniem inwestorów cieszyły się Wielka Brytania i Niemcy. W 2017 roku wartość transakcji inwestycyjnych na Wyspach Brytyjskich była wyższa o 3,9% niż Niemczech, gdzie popyt znacznie przewyższał podaż.

W regionie Azji Chiny utrzymały pozycję lidera, przy czym Pekin odnotował wzrost wolumenu transakcji inwestycyjnych o 105% rok do roku, wyprzedzając pod tym względem Szanghaj, który w 2016 roku przyciągał największą uwagę inwestorów. Wysoki poziom aktywności inwestycyjnej zarejestrowano także w Azji Wschodzącej, o czym świadczy wzrost kapitału napływającego do Indonezji i Malezji oraz rekordowy popyt na obiekty już istniejące w Indiach, pomimo negatywnego wpływu demonetyzacji na gospodarkę tego kraju.

Ameryka Łacińska wyszła z recesji, ale ubiegły rok był drugim najgorszym w historii dla rynku inwestycyjnego nieruchomości w regionie, głównie wskutek spadku o 29% aktywności inwestorów z Ameryki Północnej. Jednak pomimo napięć handlowych i politycznych perspektywy na rok 2018 dla Ameryki Łacińskiej napawają optymizmem, ponieważ ogólnie rynki wschodzące, a Brazylia w szczególności, cieszą się coraz większym zainteresowaniem inwestorów.

Pomimo bardzo dobrych wyników gospodarki amerykańskiej, wartość transakcji inwestycyjnych w Ameryce Północnej w ubiegłym roku zmniejszyła się o 6,9%. Wycofali się zarówno inwestorzy międzynarodowi, jak i krajowi, ale w niektórych lokalizacjach aktywność inwestycyjna utrzymała się na wysokim poziomie. Na przykład w Kanadzie wolumen transakcji inwestycyjnych wzrósł aż o 12%, czyli najwięcej od pięciu lat, a Stanami Zjednoczonymi nadal interesują się inwestorzy dysponujący rekordową ilością dostępnego kapitału. Z tego względu prognozy na rok 2018 wciąż napawają dużym optymizmem, a aktywność inwestorów może wzrosnąć, mimo iż wolumeny obrotów raczej pozostaną na dotychczasowym poziomie wskutek ograniczonej podaży aktywów o dużej wartości.

David Hutchings, autor raportu i dyrektor działu doradztwa inwestycyjnego na region EMEA w firmie Cushman & Wakefield, powiedział: „Główne powody do optymizmu obecnie to kondycja gospodarki i globalna synchronizacja ożywienia. Ubiegłoroczny wzrost liczby transakcji typu forward funding oraz obejmujących nieruchomości będące w budowie świadczy o tym, że inwestorzy już dostrzegają pozytywne zmiany, ale rynki najmu mogą jeszcze zaskoczyć w najbliższym roku.

Wojny handlowe mogą spowodować pewne perturbacje, ale silny wzrost gospodarczy i coraz lepsza sytuacja na rynkach pracy zachęcają firmy do inwestowania i obecny cykl może się przedłużyć. Sprzyjać temu może wprowadzanie nowych technologii i metod pracy. Jednocześnie inflacja może zacząć rosnąć, ale podwyżki stóp procentowych będą wprowadzane raczej powoli i przez większą część 2018 roku będziemy mieć do czynienia z polityką stymulacyjną.

Ze względu na coraz lepsze nastroje więcej środków będzie przeznaczanych na projekty inwestycyjne i spekulacyjne, co wpłynie na przedłużenie cyklu, ale ważniejszym czynnikiem będzie perspektywa wzrostu niż wielkość przychodów. Utrzyma się wysoka dynamika przepływów kapitałowych, ale inwestorzy powinni ignorować aktualny szum informacyjny na rynku i skupić się raczej na wzroście, wykorzystując zmiany strukturalne i cykliczne. Jednocześnie powinni określić sposoby zmniejszenia ryzyka związanego z portfelami aktywów, aby odpowiednio przygotować się na zmiany w przyszłości".

Źródło:infoWire.pl



 


Add your comment or vote!

Log in to leave a comment or vote albo Zarejestruj się!



Menu:
 
 
Pomysły na wnętrza
Salon

Dom pod Krakowem

Zrealizowany projekt wnętrz domu pod Krakowem o powierzchni 250m2.

Salon

Dom w Katowicach

Projekt domu: salon, łazienka, kuchnia, jadalnia, pokój, hol, schody.

Salon

Dom na skraju sosnowego lasu

Dom wybudowany na skraju sosnowego lasu z całym swoim otoczeniem, jest jakby przedłużeniem leśnego krajobrazu.

APARTAMENT - ZASADA Ltd. - KRAKÓW

Projekt wnętrz i mebli

Urządzamy mieszkanie w skandynawskim stylu.

Styl skandynawski z pewnością przypadnie do gustu miłośnikom prostych form, naturalnych materiałów i jasnej kolorystyki.

Salon

Apartament - Krupnicza

Projekt wnętrz i mebli

DOM - Osiedle pod dębem - KATOWICE

Architektura wnętrz i łazienek

Aneks Kuchenny

GARSONIERA - KRAKÓW KAPELANKA

Projekt wnętrz i mebli

Salon

MIESZKANIE - BURGUNDZKA - KRAKÓW

Projekt wnętrz i mebli

Kuchnia

APARTAMENT - SKANSKA - WARSZAWA

Projekt wnętrz i mebli

Salon

DOM - ZAKRZÓWEK - KRAKÓW

Architektura wnętrz i projekt mebli

Salon

Dom Rząska Kraków

Dom urządzony w stylu nowoczesnym.

Kuchnia

Apartament ZACHODNIA Kraków

Apartament w stylu minimalistycznym i ultranowoczesnym.

Salon

Mieszkanie w Wilanowie

Mieszkanie o powierzchni 80 m2

Kuchnia zaprojektowana przez Philippe’a Starcka

Zapoczątkuj w swoim domu erę nowego designu. Pomogą ci w tym kuchnie projektu Phillipe’a Starcka i firmy Warendorf.

Salon

Apartament

Apartament na Żoliborzu o powierzchni 170 m.kw.

Widok na salon i kuchnę

Dom na Bielanach

Przed i po remoncie

Salon

Rezydencja na Piasku

To ciekawa aranżacja stosunkowo dużej przestrzeni w ciepłym, przytulnym stylu.

DOM - MILLENIUM INWESTYCJE – KATOWICE

Przestrzeń zaaranżowana jest w stylu klasycznej nowoczesności, stonowana kolorystycznie.

Apartament w Warszawie

Apartament - EkoPark, 98m2

Salon

Właściciele wybierają modernistyczną klasykę

Głównym wyzwaniem, z jakim musieli się zmierzyć, było zaprojektowanie parteru, który składał się z dwóch dużych prostokątnych pokoi.

Salon

Dom na wzgórzu

Projektant projektując wnętrze chciał znaleźć delikatną relację między dynamiczną a elegancko - spokojną atmosferą.

Widok z salonu na kuchnie

Prywatny dom w Melnrage, w Klaipedzie

Nowoczesne i racjonalne rozwiązania zastosowane projektując wnętrze domu.

Dom w Meksyku

Dom w Meksyku

Co robić, jeżeli mieszkacie w miejscu, gdzie zimą temperatura powietrza spada do -10°C, a latem wzrasta do 40°C i wyżej.

Salon

Luksusowy Minimalizm: mieszkanie dla młodych

Zaprojektowany tak, aby zdobyć serca od pierwszego wejrzenia

Salon

Dom mieszkalny w Kownie: oddzielne mieszkanie młodej rodziny

Gospodarze zażyczyli sobie młodzieżowe wnętrze, o jaskrawych barwach, przytulne i uniwersalne.

Wnętrze Salonu

Mieszkanie na poddaszu starówki

Jasne, spokojne, lekkie i umiarkowane w wystroju wnętrze.

Ekstrawaganckie mieszkanie młodej dziewczyny

Dwupokojowe mieszkanie w nowym budownictwie młodej dziewczyny.

Mieszkanie w stulu klasycznym

Jej królewska mość KLASYKA

Wydaje się jasne i proste zadanie - konserwatywne mieszkanie w kamiennicy wileńskiej starówki.

Salon, pierwsze piętro

Otwarte przestrzenie. Szklany dom

Otwarte przestrzenie, światło, lekkość. Tak można krótko scharakteryzować ten projekt.

Parter apartamentu we Wrocławiu

Apartament w centrum Wrocławia zaprojektowany został dla młodego małżeństwa z dzieckiem.

Wystrój salonu

Wyraziste barwne mieszkanie

Mieszkanie zostało urządzone dla potrzeb aktywnej rodziny, lubiącej przyjmować gości.

Salon

Jednopokojowe mieszkanie

Zadaniem i celem było w pomieszczeniu o powierzchni 17m2 zaprojektować pokój wraz z pracownią, tak by jedno drugiemu nie przeszkadzało.

Salon. Widok na kuchnie.

Dom nad Wilią

Modernistyczne wnętrze. Jasne, lekkie, przestrzenne z wyraźnymi akcentami.

W podłodze salonu – kompozycja pod hartowanym szkłem

Przytulny dom

Największa uwaga została skupiona na funkcjonalności i przeplanowaniu przestrzennym. Prace zostały utrudnione z powodu prowadzonych w tym samym czasie prac budowlanych, jednak mimo to, udało się zachować stylistykę.

Wnętrze salonu

Naturalne, współczesne wnętrze

Projektant wnętrz otrzymał za zadanie stworzyć przytulne, ciepłe, o naturalnych barwach mieszkanie, bez przeplanowania i burzenia ścian.

Przestrzeń i akcenty

Światło. Otwarta przestrzeń. Funkcjonalność . Naturalność.

Rekonstrukcja przemysłowych pomieszczeń na mieszkanie.

Podstawowa idea - "sześcian w sześcianie".

Dom - biuro na Formenterze

Dom - biuro na Formenterze, ma sporo wiejskich akcentów, wybudowany wśród pszenicy, jęczmienia, jałowca i rozmarynu. Umiejscowiony jest pomiędzy roślinnością a resztkami kamiennej ściany.

Biuro w centrum miasta

Biuro o niestandardowej przestrzeni geometrycznej.

Magia tynku weneckiego

Właściciel domu chciał odświeżyć wnętrza i tchnąć w nie więcej ciepła. Chciąc zachować styl i klasę pomieszczeń zdecydowaliśmy się na ciepły piaskowy kolor, oczywiście nie mogło też zabraknąć bardziej zdecydowanego akcentu czyli miedziano-żółto-perłowej przecierki na ścianie klatki schodowej.

Jasne, minimalistyczne wnętrza

Dobrane materiały - pastelowe płytki do ścian i podłóg, na jasno malowane drewno, biała skóra - pomogły projektantom osiągnąć efekt przestronnej przestrzeni, o wiele większej niż jest w rzeczywistości.

Dom - statek

Klient to zapalony żeglarz i zadaniem projektantów było czerpanie inspiracji z jego hobby.

Pokój dziecięcy "Kubuś Puchatek"

To był nasz cel - "pokój jak z bajki". Tematykę naszego dzieła, czyli Kubusia Puchatka, wybrał sam zainteresowany - czteroletni chłopiec.

Mieszkanie, do którego chce się wracać

Mieszkanie składało się z dwóch pokoi i wąskiej kuchni. Poprzez wyburzenie ściany powstała świetna przestrzeń na pokój dzienny z aneksem kuchennym, a dotychczasowy pokój dzienny stał się sypialnią, w której również powstało miejsce dla dziecka.

Pokój dziecięcy "Król Lew"

Simba, Nala, Pumba, Zazu to bohaterowie przepięknej bajki "Król Lew". Te sympatyczne postacie wprowadzają do pokoju dziecka miłą i ciepłą atmosferę.

Ekskluzywnie...

Charakterystycznym materiałem użytym do wykończenia elewacji oraz wnętrza jest bazalt drapany skontrastowany z miękkimi materiałami oraz jasnymi wapieniami.

"Magiczna siła" drzwi

Głównym zadaniem projektu było maksymalne wykorzystanie i otwarcie przestrzeni. Rozwiązaniem, które miało pomóc w uzyskaniu takiego efektu, było zamontowanie między salonem a sypialnią drzwi przesuwanych.

Królestwo cieni

W apartamencie zaprojektowano duży salon z jadalnią i otwartą kuchnią, sypialnie z prywatną łazienka, dwa pokoje, garderobę oraz dwie dodatkowe łazienki.

Gościnne mieszkanie

Pani domu lubi gotować i zapraszać przyjaciół na kolacje, toteż jej mieszkanie, w sensie dosłownym i przenośnym, jest "otwarte na gości".

Klasyka w parze z elegancją

Mieszkanie o powierzchni 100 m2, nowoczesne, prostej formy, miało zaskakiwać i podobać się od "progu".

Ekskluzywne mieszkanie dla singla

Jest to niewielkie ekskluzywne mieszkanie 60 m2 dla młodego mężczyzny - singla.

Muzykalna kuchnia

"Wszystkie drogi prowadzą do ... kuchni."

Wnętrza odkryte na świat

Projekt był przeznaczony dla młodej pary urządzającej dom swych marzeń.

Demokratyczna kuchnia

Wygodna i demokratyczna…

Organizm

Zwycięzca największego litewskiego konkursu wystroju wnętrz

Mieszkanie młodego mężczyzny

Starano się stworzyć estetyczną, dynamiczną i ciepłą atmosferę. Wykorzystano do tego neutralne, ciepłe, naturalne kolory, wyraźne linie mebli i równą fakturę ścian.

Wnętrza 2008

Zdobywcy międzynarodowego konkursu Wnętrza 2008

Mieszkanie w centrum miasta

Życzenie klienta urządzić dwa jego mieszkania oznaczało nic innego, jak stworzenie jakości 5 - gwiazdkowego hotelu. Oczywiście, nie chciał się on czuć jak w hotelu.

Dom w Londynie według projektu Stephena Fletchera

Projekt obejmuje całkowitą rekonstrukcję XIX - wiecznej kamienicy w Londynie. W budynku na nowo rozplanowano przestrzeń, zainstalowano modernistyczne oświetlenie i wykończono go według nowoczesnych norm.

Tradycja przez pryzmat nowoczesności

Projekt przedstawia rekonstrukcję kamienicy zbudowanej w 1940 roku.

Azjatycka oaza w mieszkaniu

Azjatycka oaza w mieszkaniu już od dawna nie jest nowością. Stała się obecnie swoistym akcentem wystroju.

Gra odcieni

Ten budynek, znajdujący się w Tokio, został zaprojektowany przez architekta Kazuyasu Kochi. Stwarza on wrażenie jednolitej przestrzeni, która z pomocą gry odcieni jednego koloru została podzielona na różne strefy. Projekt w pełni odzwierciedla minimalistyczny styl mieszkań Japończyków.

Kuchnia z zielonymi blatami

Jeszcze jeden projekt Alana Hilsabeck przedstawia kuchnię w tradycyjnym stylu. Wmontowane w ściany szafy, dekoracyjny okap, zielone granitowe blaty i stołek - wysepka – wszystko to stwarza w kuchni niezwykłą atmosferę.

Niech żyje sufit!

Podstawowe zadanie, które postawił przed sobą architekt projektu, polega na tym, by zetrzeć granice między pomieszczeniami, złączyć je w jedną całość i stworzyć takie wnętrze, w którym dobrze będzie się czuł dorosły człowiek, jak też małe dziecko.

Łazienka zmienia się w cudowną oazę

Projekt początkowo był zaplanowany jako zwykła łazienka z sztukaterią dekoracyjną, jednak po pewnych zmianach architektonicznych i niezbędnego remontu całkowicie przekształciła się ona w cudowną oazę z atmosferą starożytności.

Małe pokoiki - w przestronne mieszkanie

Jest to jednopiętrowy dom z poddaszem, zbudowany w 70-tych latach ubiegłego stulecia. Zadaniem projektanta było nie tylko stworzenie nowego wnętrza, lecz również rekonstrukcja całego domu i przekształcenie go w dwa mieszkania z osobnymi wejściami.

Modernistyczny styl na Starym Mieście

Architekt miał na celu stworzenie modernistycznego wnętrza, pamiętał jednak o tym, że pomieszczenie znajduje się na Starym Mieście.

Czerwona kuchnia w stylu Hi-tech

Ta jaskrawo - czerwona kuchnia z serii Flux z kolekcji Scavolini na pewno przypadnie do gustu miłośnikom stylu Hi - tech.

Nowoczesna kuchnia z drewna

Te meble na pewno przypadną do gustu tych osób, którzy chcą mieć nowoczesną kuchnię z drewna.

Projekt poddasza “Światło i szkło”

Podstawowym życzeniem klienta była całkowita przeróbka pomieszczenia poddasza, by nabrało ono współczesnego odgłosu miasta.

Indywidualność w kuchni

Firma "Pedini" proponuje systemy kuchenne, które potrafią zaspokoić potrzeby każdego klienta. Pozwalają one na zmianę i adaptację swych elementów w zależności od potrzeb właściciela i stylu panującego w pomieszczeniu.

Modernizacja kuchni

Problem polegał na tym, że zleceniodawcy chcieli zmodernizować kuchnię, zachowując przy tym XIX-wieczny styl, charakterystyczny dla całego budynku.

Rekonstrukcja mieszkania w Nowym Jorku

Młoda para miała zamiar całkowicie odnowić kuchnię i zrobić remont kosmetyczny innych pomieszczeń.

Mieszkanie na tle Alp szwajcarskich

Podstawowe zadanie, które postawili przed sobą architekci tego projektu, polega na tym, by cudowny pejzaż za oknem uczynić częścią wewnętrznej przestrzeni.

Mieszkanie w Szanghaju

Autor projektu, podczas pracy nad koncepcją wykończenia, dążył do znalezienia takiego rozwiązania, które polegałoby na zasadach aktywnej oraz pasywnej energooszczędności.

Łazienka dla duszy i ciała

Kolekcja "City Life" firmy Villeroy & Boch całkowicie odpowiada najnowszym tendencjom wyposażenia łazienki, które określają to pomieszczenie jako miejsce doprowadzenia do porządku nie tylko ciała, lecz również myśli.

Ekskluzywna kuchnia do dużych pomieszczeń

Firma „Comprex" stworzyła nową kolekcję „Essenza", która potrafi nadać dowolnemu wnętrzu atmosferę wyszukanego gustu.

Globos – idealne rozwiązanie dla gospodarzy lubiących przyjmować gości

Komplet mebli daje możliwość rozmieścić 4 osoby, jednak wystarczy wyjąć 8 pufów, ukrytych w okrągłych kształtach mebli, jak ilość miejsc w oka mgnieniu zwiększa się do 12.

Kompaktowe umywalki – stylowa łazienka

„Malutkie, ale efektywne" - tak można scharakteryzować nowe umywalki z kolekcji Memento firmy Villeroy & Boch.

Bajeczne łóżeczko dziecięce

Jeżeli, wchodząc do pokoju dziecka, rozumiecie, że ponure i surowe łóżko jest jedyną rzeczą, która nie odpowiada bajecznemu tematowi, być może nadszedł czas przekształcić go w wesołe i śliczne zwierzątko lub statek kosmiczny.

Porządek w sypialni

Jeżeli Wasza sypialnia przypomina raczej jarmark niż miejsce wypoczynku, najwyższy czas zadbać o prawidłowe wykorzystanie przestrzeni.