W intensywnym rozwoju zapotrzebowania na rozwiązania energooszczędne na świecie, oświetlenie nie pozostaje w tyle. Najwięcej energii oszczędza się tutaj wykorzystując technologię diod (LED).

Diody świetlne - to zamontowany w reflektorze dwuwarstwowy półprzewodnik. W jednej warstwie tworzy się nadmiar elektronów, w drugiej - niedobór, a w ich połączeniu, przy pojawieniu się napięcia, wypromieniowuje się energię. W ten sposób prawie całą uzyskaną energię zamienia się w światło.

Tymczasem zwyczajne lampy żarowe w światło zamieniają tylko 7 procent energii, a pozostałą część - w ciepło. W ostatnim czasie za najbardziej ekonomiczne uważa się lampy fluorescencyjne i o dużym ciśnieniu sodu, osiągające tylko 30 procent koeficjenta użyteczności. Do oświetlenia gospodarstwa domowego wystarcza jedna czwarta lub jedna piąta całej energii, w związku z czym po przejściu na bardziej ekonomiczną metodę można zmniejszyć zarówno ogólne, jak i sprecyzowane wydatki na energię.

Jako pierwsi diody świetlne do swoich potrzeb przystosowali producenci reklam, dlatego obecnie dla większości takie oświetlenie kojarzy się z dekorowaniem wystroju. Technologia ta ostatnio tak bardzo posunęła się do przodu, że może zamienić prawie wszystkie współczesne rozwiązania oświetleniowe. Z ich pomocą łatwiej wprowadzić w życie większość wcześniejszych skomplikowanych rozwiązań oświetleniowych.

Rodzaje oświetlenia diod świetlnych

1. Narzędzia oświetlenia diod świetlnych, przystosowane do gniazd innego oświetlenia:

1.1 Lampy LED przeznaczone dla gniazd lamp oświetlenia dziennego (fluorescencyjnych)
1.2 Lampy diod świetlnych przeznaczone dla standardowych gniazd lamp bez wmontowanego transformatora
1.3 Lampy diod świetlnych przeznaczone dla standardowych gniazd lamp z wmontowanym transformatorem

2. Taśmy diod świetlnych:

2.1 giętkie,
2.2 twarde.

Pionowa taśma oświetlenia diodowego

Na taśmach lampki rozmieszcza się pionowo bądź poziomo. Bywają hermetyczne, półotwarte i otwarte.

Standardowy kąt oświetlenia diody świetlnej - 120 stopni. Światło może mieć postać różnych kolorów, z których zielone - najdroższe, najczęstsze. Występują też odcienie światła białego.

Litera W na końcu kodu oznacza, że dioda świetlna będzie promieniować w ciepłym białym kolorze.

Dla swojego eksperymentu wybraliśmy diody świetlne oferowane przez „GPH". Standardowa długość produkowanych przez tę firmę taśm - 0,5 metra, można je łączyć bez dodatkowych narzędzi.

Eksperyment i obliczenia

Na taśmach „GPH" na 1 metrze rozkłada się 60 diod świetlnych, łącznie 90 lumenów. Na podstawie potrzebnej ilości lumenów planuje się ilość diod świetlnych. Różna ilość lumenów jest potrzebna do różnych pomieszczeń i warunków eksploatacyjnych.

Przybliżone wartości krytyczne można sprawdzić tu (lx):
20-30-50 w strefie zewnętrznej i roboczej,
50-100-150 strefy ruchu, zwyczajowa obserwacja bądź krótkotrwałe wizyty,
100-150-200 pomieszczenia nie wykorzystywane do stałej pracy,
200-300-500 prace, dla wykonania których potrzebna jest widoczność o niewielkiej dokładności,
300-500-750 prace, dla wykonania których potrzebna jest widoczność o średniej dokładności,
500-750-1000 prace, dla wykonania których potrzebna jest widoczność o wysokiej dokładności,
750-1000-1500 prace, dla wykonania których potrzebna jest widoczność o bardzo wysokiej dokładności,
1000-1500-2000 prace, dla wykonania których potrzebna jest widoczność o specjalnej dokładności,
Więcej nią 200 prace, dla wykonania których potrzebna jest widoczność o maksymalnej dokładności.

Zawsze należy ocenić, czy ilość lumenów dosięgających miejsca lampy i oświetlenia będzie różnić się w związku z odległością, dlatego, przed pracami instalacyjnymi oświetlenie, trzeba przeprowadzić obliczenia oświetleniowe, zwłaszcza, gdy będziemy potrzebować więcej lumenów.

Prace instalacyjne oświetlenia diod świetlnych

Przedstawimy kilka przykładów instalacji przy wykorzystaniu taśm diod świetlnych. Najłatwiej przykleić je do obiektów za pomocą dwustronnej taśmy klejącej. Najważniejsze, by wybrać taśmę odpowiedniego rodzaju.

Do oświetlenia schodów wybieramy taśmę na wpół hermetyczną, giętką, z poziomym rozmieszczeniem diod i odporną na uderzenia. Mocujemy za pomocą dwustronnej taśmy klejącej i przyklejamy do spodu schodów. Rzadko używane schody można oświetlić hermetyczną taśmę klejąc na stopniach schodów. Taśmę łączy się z transformatorem, transformator - z główną siecią.

System oświetlenia LED z twardą taśmą

Taśmę kleimy pod schodami

Przyklejamy transformator

Oświetlenie schodów za pomocą oświetlenia diodowego

Jeśli schody czy wykończenie schodów wykonuje się od nowa, warto do schodów doprowadzić przewody, a transformatory schować w ścianach. Współczesne transformatory diod świetlnych doskonale zmieszczą się w pogłębionych otworach włączników światła.

Do oświetlenia klatki schodowej odpowiednie jest oświetlenie diodowe

LED diodowe oświetlenie klatki schodowej

Inaczej diody świetlne wykorzystuje się w kuchni.

Wewnętrzną wnękę do parzenia kawy oświetlimy taśmą diod. Przykleimy ją, połączymy z włącznikiem, w którym zamontowany jest transformator. Dalej przedstawiony został schemat przyłączenia.

Tasiemkę klei się we wnęce meblowej

Przykleja się włącznik z wmontowanym wewnątrz transformatorem

Oświetlenie wnęki kuchennej przy wykorzystaniu oświetlenia LED

Ładniej będzie, jeśli przewody przeciągniecie montując meble - schowacie je w niewidocznych miejscach w meblach.

Słyszy się, że diody świetlne mają szkodliwy wpływ na środowisko. Jest jednak odwrotnie - technologia ta jest znacznie bardziej ekologiczna niż inne, zwłaszcza lampy fluorescencyjne bądź rtęciowe. Diody świetlne produkowane są z materiałów nietoksycznych, nadają się do wtórnego przerobienia.

Diody świetlne są bezpieczniejsze, ponieważ nie boją się wahań napięcia źródła zasilania, poza tym, wydzielają wyjątkowo mało ciepła, dlatego są bezpieczne - nie wywołują pożarów.

Przygotował S. J.

Zdjęcia autora