Nawozy zielone
Drukować
2012-07-19 20:56
Nawozy zielone to masa roślinna, specjalnie uprawiana a później zakopywana w celu podniesienia żyzności gleby.
Zalety uprawy roślin nadających się do zielonego nawozu:
1. Poprawiają strukturę gleby
2. Ulepszają właściwości aeracyjne gleby
3. Zapobiegają erozji gleby
4. Zwiększają aktywność mikrobiologiczną gleby
5. Wzbogaca glebę w próchnicę i składniki pokarmowe
6. Gęsty siew jest przeszkodą dla rozwijania się chwastów.
Najbardziej odpowiednimi roślinami do uprawy na nawóz zielony są rośliny strączkowe - pastewny i wąskolistny łubin, pastewna fasola, wyka i saradela. Te rośliny są samowystarczalne względem zawartości azotu, który gromadzą w zielonej masie i korzeniach. Korzenie roślin przedostając się w głąb gleby tworzą swoistą strukturę, o której trwałości decyduje próchnica i inne składniki powstałe w skutek rozkładu korzeni i pozostałości organicznych.
Ostatnio też często uprawia się rośliny poplonowe, których okres wegetacji jest krótki: gorczycę, rzodkiew oleistą, rzepak jary. Po zaoraniu roślin do gleby trafia dużo składników organicznych, poprawiają sie właściwości biologiczne gleby, a ze względu na to, że rośliny krzyżowe zawierają wewnątrz fitoncydy, poprawia się też stan gleby pod względem fitosanitarnym.
Rośliny nadające się do uprawy na nawóz zielony mogą być wysiewane od wiosny aż do września. Większość odmian tych roślin wykiełkowuje w ciągu kilku tygodni. Gorczyca, rzepak, rzodkiew oleista, facelia mogą być przekopywane już po 6 tygodniach, koniczyna - po 2,5-3 miesiącach.
W celu prawidłowego wyboru roślin na nawóz zielony, należy się zastanowić, jakiego rezultatu się oczekuje i które z roślin taki efekt dadzą, kiedy najlepiej je wysiewać i kiedy przeorać. Ze względu na to, że jedna odmiana takich roślin nie zaspokoi wszystkich potrzeb, w niektórych przypadkach warto wysiewać mieszanki takich roślin.
|
Działanie zielonego nawozu |
Rośliny na nawóz zielony |
|
Przyswaja azot z powietrza |
Wszystkie strączkowe |
|
Hamuje wypłukiwanie azotu zimą, kiedy jest to proces szczególnie intensywny |
Wszystkie krzyżowe i ziarniste |
|
Zapobiega erozji gleby i niszczy chwasty: а) Wczesny siew – do początku sierpnia; b) Późny siew – do początku września. |
a) Fasola, koniczyna, łubin, rzodkiew oleista, rzepak letni, słonecznik b) gorczyca, facelia |
|
Pochłania i gromadzi składniki odżywcze z głębszych warstw gleby |
Krzyżowe, zwłaszcza łubin |
|
Siejąc jesienią tworzy dużą ilość materii organicznej. |
Rzepak ozimy, pszenica ozima |
|
Wspomaga przyswajanie fosforu |
Strączkowe, gorczyca |
|
Hamuje wypłukiwanie składników mineralnych |
Wszystkie krzyżowe, zwłaszcza rzepak i rzodkiew oleista |
|
Bardzo głęboko spulchnia glebę |
Łubin, fasola, rzodkiew oleista, gorczyca. |
|
Skutecznie zwalcza nicienie |
Wszystkie strączkowe, facelia, słonecznik, aksamitka (tagetes) |
|
Służy dla późnego zbioru miodu |
Facelia błękitna, gorczyca, słonecznik, koniczyna |
|
Po zbiorze wczesnych warzyw i ziemniaków |
Rośliny o krótkim okresie wegetacyjnym (rzepak letni, gorczyca, facelia, groch, wyka, gryka, żyto ozime) |
Efektywność zielonych nawozów zależy też bardzo od wieku roślin. Młode rośliny zawierają dużą ilość azotu. Po zaoraniu, rośliny te szybko się rozkładają i w łatwy sposób wydzielają azot. W takim miejscu siać albo sadzić podstawowe rośliny uprawne można już po 3-4 tygodniach.
Jeżeli zielonej masy będzie za dużo, nie zdąży ona się rozłożyć i zacznie się fermentować. Nadmiar azotu może też zaszkodzić później uprawianym roślinom. Z praktyki wiadomo, że nadmiar zielonej masy może zmniejszyć urodzaj, dlatego jeżeli jest tej masy za dużo można ją kompostować.
Bardziej dojrzałe rośliny, których łodygi są stwardniałe, rozkładają się wolniej, ale wzbogacają glebę próchnicą, azotu natomiast zawierają niedużo.
Dlatego najlepiej przeorać czy przekopać glebę z zasadzonymi roślinami na nawóz zielony najlepiej zanim przekwitną i stwardnieją im łodygi. Wtedy właśnie ich stosunek azotu do węgla w biomasie bywa najbardziej sprzyjający do tworzenia się próchnicy.
Nawóz zielony musi być przekopywany niegłęboko. W glebach lekkich na głębokość 12-15 cm, ciężkich - 6-8 cm. Przekopana głębiej zielona masa zgnije jednocześnie tracąc składniki odżywcze.
W czasie rozkładania się zielonej masy w glebie uwalniają się wcześniej z gleby pochłonięte i w roślinach skupione takie elementy odżywcze jak azot, fosfor, potas, wapń i inne.
Zielony nawóz jest dobry wtedy, gdy dobrze nadające się do tego rośliny dobrze rosną i wyrasta z nich dostateczna ilość zielonej masy. Dlatego przed wysianiem należy dobrze przygotować glebę. Musi być ona pulchna. Nasiona sieje się nie głęboko (szczególnie te drobne).
Różne rośliny wymagają innych warunków. Jedne są odporne na nadmiar wilgoci, inne dobrze znoszą suszę. Niektóre wymagają żyznej gleby, inne rosną w zwyczajnych glebach. Wybierając odpowiedni rodzaj takich roślin należy uwzględnić warunki, w jakich rosną
|
Gleba |
Rośliny na nawóz zielony |
|
Ugór |
Łubin, rzepak ozimy, nostrzyk |
|
Słaba gleba |
Gryka, nostrzyk, łubin, seradela |
|
Mokra |
Wyka |
|
Piaszczysta, gliniasto piaszczysta |
Gryka, wyka, wąskolistny, żółty i wieloletni łubin, rzodkiew oleista, fasola pastewna, seradela, słonecznik, facelia. |
|
Gliniasto-iłowa |
Rzepak ozimy, rzodkiew oleista, koniczyna, biała gorczyca, słonecznik, wyka, facelia |
|
Gliniasta |
Nostrzyk, biała koniczyna, słonecznik, facelia, wyka. |
Siejąc rośliny na nawóz zielony należy uwzględnić, do jakiej rodziny należy każda odmiana. Roślinom z tej samej rodziny szkodzą te same choroby i ci sami szkodnicy. Dlatego nie należy na przykład siać, jako nawóz zielony, gorczycę czy rzepak, jeżeli potem będzie się sadziło kapustę.
Rośliny na nawóz zielony dobrze rosną w przekopanej na głębokość 8-10 cm glebie, nawożonej karbamidem 100 gr. na 10 m.kw, podwójnym superfosfatem 150 gr. i siarczanem potasu. 50 gr.
|
Nazwa odmiany |
Opis |
|
KONICZYNA BIAŁA ABERCREST, drobnolistna Trifolium repens |
Jest to roślina wieloletnia. Odmiana koniczyny ‘Abercrest' ze względu na swoją dekoracyjność jest wysiewana razem z mieszankami innych rośli zielonych. Dla obszarów, na których rośnie koniczyna zalecana jest mniejsza ilość nawozów azotowych. Nawożenie azotem kompensowane jest poprzez guzowate bakterie znajdujące się na korzeniach koniczyny, które gromadzą azot znajdujący się w powietrzu i przekazują go roślinom. Koniczyna nie jest wymagająca odnośnie gleby, dobrze zimuje i jest odporna na choroby. Do zasiania ziemi o powierzchni 8 m2 potrzebne jest około 100 gr. nasion. Nasiona są drobne, wysiewane muszą być na głębokości 0,5 cm, zasiane głębiej mogą nie wykiełkować. Wysiewać koniczynę można od wczesnej wiosny do jesieni. Sprzedawane opakowania nasion zawierają 100 gr. albo 500 gr. |
|
KONICZYNA BIAŁORÓŻOWA AURORA Trifolium hibridum |
Wieloletnia roślina strączkowa. Lepiej rośnie w kwaśnych i wilgotnych glebach niż koniczyna czerwona. Najczęściej jest wysiewana w mieszance z pastewną tymotką, kostrzewą. Nadaje się do uprawy na nawóz zielony. Odporna na zimowe mrozy i wiosenne przymrozki. Odmiana Aurora jest bardzo urodzajna, o dużych kwiatach. Kwiaty zawierają dużo nektaru. Norma wysiewu nasion 10-15 kg /ha, na głębokości 0, 5-1,0 cm, od wczesnej wiosny do jesieni. Opakowania – 1 kg, można też kupić 2 kg i 25 kg. |
|
KONICZYNA BIAŁA RIVENDEL |
Wieloletnia roślina strączkowa. RIVENDEL – drobnolistna odmiana, szybko odrastająca na pastwiskach. Dobrze zimuje, odporna na choroby, urodzajna. Najczęściej jest wysiewana w mieszance z pastewną tymotką, kostrzewą. Dla obszarów, na których rośnie biała koniczyna zalecana jest mniejsza ilość nawozów azotowych. Nawożenie azotem kompensowane jest poprzez guzowate bakterie znajdujące się na korzeniach koniczyny, które gromadzą azot znajdujący się w powietrzu i przekazują go roślinom. Norma wysiewu nasion - 12 kg/ha, w mieszankach - 3-4 kg/ha. Wysiewać należy na głębokości 0,5 cm, od wczesnej wiosny do jesieni. Opakowania – 1 kg, można też kupić 500 gr. i 25 kg. |
|
GORCZYCA BIAŁA BOROWSKA |
Roślina jednoletnia, o krótkim okresie wegetacji. Gorczyca jest ceniona ze względu na dużą zawartość oleju w nasionach, zaliczana jest też do roślin miodowych, nadaje się też do uprawy na nawóz zielony. Gorczyca uprawiana na nawóz zielony wzbogaca glebę w różne pierwiastki chemiczne, poprawia zawartość substancji organicznych w glebie, polepsza właściwości fizyczne gleby, zmniejsza erozję, wypłukiwanie składników odżywczych i hamuje wzrost chwastów. Korzenie roślin dobrze spulchniają podłoże. Nasiona wysiewa się na głębokości 2-3 cm, w celu szybszego i równomiernego wykiełkowania roślin po wysianiu należy ziemię powałkować. Wykiełkowaną zieloną masę zaorać należy na głębokość 20 cm w momencie, kiedy jest jej najwięcej, to jest w momencie kwitnięcia. Norma wysiewu nasion 20-25 kg/ha, 0,2-0,5 kg/a. |
|
ŁUBIN WĄSKOLISTNY SONET Lupinus angustifolius |
Roślina jednoletnia. Uprawiana na nawóz zielony i stosowana jako przedplon. Po nim dobrze rosną warzywa, urodzaj zwiększa się kilkakrotnie. Łubin uprawiany na nawóz zielony przekopywać należy na głębokość 20 cm w momencie, kiedy strąki zaczynają nabierać blasku. Uzupełnia glebę dużą ilością substancji organicznych, polepsza strukturę gleby i ją spulchnia, przyswaja dla innych roślin niedostępne substancje. |
|
ŁUBIN ŻÓŁTY TAPER |
Roślina jednoletnia, uprawiana na paszę. Ziarna łubinu zawierają około 30-24 proc. białka, dużo witamin i składników mineralnych. Może też być uprawiany, jako nawóz zielony. Dobrze rośnie w gliniasto-piaszczystych i lekko gliniastych glebach. Odmiana ta odznacza się dużą ilością wyrośniętej zielonej masy. Kwitnie na żółto, przyjemnie pachnie, nasiona - żółtawe. Na paszę wysiewany w mieszance innych roślin strączkowych i traw. Norma wysiewu nasion 150-200 kg/ha (2 kg nasion/1a). Nasiona wysiewane są w kwietniu i maju, na głębokości 2-4 cm. Opakowania - 25 kg, można też kupić - 2 kg. |
|
WYKA SIEWNA HANKA |
Jednoletnia roślina strąkowa. Odmiana Hanka – średniowczesna, urodzajna, odporna na choroby. Ziarna wyki zawierają dużo białka i mają wysoką wartość odżywczą. Odznaczają się dużą ilością zielonej masy (nawóz zielony). Zielona masa wyrasta w ciągu 70 dni. Nie jest wymagająca odnośnie gleby, dobrze rośnie w glebach wilgotnych. Najlepiej wysiewać w mieszance z owsem w stosunku 1:1. W takim wypadku norma wysiewu nasion jest 125 kg/ha wyki i 125 kg/ha owsa. Nasiona wysiewać należy na głębokości 2 cm w pierwszym tygodniu kwietnia albo w sierpniu. Norma wysiewu nasion 200-250 kg/ha (mieszanka owsa i wyki), 2 kg nasion na 1 ar. |
|
GROCH SIEWNY na paszę RAMROD Pisum sativum |
Jednoletnia roślina strąkowa, |
Nowe odmiany
KONICZYNA BIAŁA ABERCREST, drobnolistna
Trifolium repens
Odmiana koniczyny 'Abercrest' ze względu na swoją dekoracyjność są wysiewane razem z mieszankami innych rośli zielnych. Dla obszarów, na których rośnie koniczyna zalecana jest mniejsza ilość nawozów azotowych. Nawożenie azotem kompensowane jest poprzez guzowate bakterie znajdujące się na korzeniach koniczyny, które gromadzą w powietrzu znajdujący się azot i przekazują go roślinom. Koniczyna nie jest wymagająca odnośnie gleby, dobrze zimuje i jest odporna na choroby.
Norma wysiewu nasion. Do zasiania ziemi o powierzchni 8 m2 potrzebne jest około 100 gr. nasion. Nasiona są drobne, wysiewane muszą być na głębokości 0,5 cm, zasiane głębiej mogą nie wykiełkować. Wysiewać koniczynę można od wczesnej wiosny do jesieni.
Sprzedawane opakowania nasion zawierają 100 gr. albo 500 gr.
ASA.LT
