Wiata garażowa jest w wielu przypadkach atrakcyjną alternatywą dla garażu. W zależności jednak od jej rodzaju, stawia różne wymagania co do wykończenia nawierzchni.

Wiata czy garaż? To zależy

Wiaty garażowe niezmiennie cieszą się sporą popularnością wśród posiadaczy domów jednorodzinnych. Mogą stanowić zarówno alternatywę dla garażu, jak i jego uzupełnienie - jako dodatkowe lub tymczasowe miejsce postojowe. Mogą być konstrukcyjnie związane z budynkiem, przylegać do jego bryły lub być całkowicie wolno stojące. Zalet wiaty w porównaniu do odkrytego miejsca postojowego przybliżać raczej nie trzeba. Nieco trudniej jest wymienić zalety w porównaniu do garażu, ale i tu można zauważyć pewne atuty. Pierwszym i oczywistym jest cena. Drugim - oszczędność miejsca na działce. Żeby to wytłumaczyć warto zrobić krótką analizę. Przeciętny współczesny samochód z segmentu D ma długość ok. 4,8m do 5m i szerokość 1,8m. Aby zaprojektować minimalny garaż do jego zaparkowania powinniśmy przewidzieć: z obu boków minimum po 80cm na otwarcie drzwi, około 50cm z tyłu (zakładamy, że samochód nie jest kombi z ogromną klapą bagażnika i że rezygnujemy z miejsca na półki, komplet opon etc.), oraz ok. 1m z przodu na swobodne zamknięcie bramy. To daje razem wymiary 3,4x6,5m, czyli 22m² powierzchni użytkowej. Doliczając do tego grubości ścian dostajemy około 4,1x7,2m, czyli prawie 30m² działki. Wolno stojąca wiata na ten sam samochód (przylegająca do budynku z reguły musi być troszkę większa) może mieć wymiary wewnętrzne 2,5x5,5m, czyli 13,75m². Dokładając grubość konstrukcji (przyjmijmy słupki 10x10cm) robi się z tego 2,7x5,5m, czyli 14,9m². Dwukrotnie mniej. Różnica która (szczególnie w wypadku bardzo małych działek) może mieć kolosalne znaczenie. Pozostaje więc pytanie, gdzie umieścić i czym wykończyć wiatę, aby najlepiej spełniała swoją funkcję.

Rodzaj wiaty i rola detali nawierzchni

Wykończenie zewnętrzne to sprawa najprostsza - wiata powinna współgrać z budynkiem. Dotyczy to głównie kąta nachylenia i materiału pokrycia dachu, bo to z niego głównie składa się nasza konstrukcja. Nieco bardziej skomplikowana jest kwestia wykończenia wewnętrznego - chociaż i w tym wypadku za mądrze brzmiącym określeniem kryje się głównie rodzaj nawierzchni miejsca postojowego. Poza względami estetycznymi i nawiązaniem do zagospodarowania pozostałej części działki pojawiają się tu jednak jeszcze inne czynniki wpływające na wybór. Wynikają one w dużej części z lokalizacji wiaty, tym aspektem zajmiemy się więc w pierwszej kolejności.

Można w zasadzie wprowadzić podział na trzy typy wiat: przejazdowe, wolno stojące i przylegające do budynku. Każdy z nich ma nieco inny zestaw wad i zalet, różnią się także odrobinę sposobem doboru kostki brukowej do pokrycia miejsca postojowego. Rozwiązaniem które warto zastosować niezależnie od typu wiaty są pasy drobnej kostki o wyraźnej fakturze w bocznych częściach wiaty (wzdłuż słupów konstrukcyjnych), a także dość wysokie prowadnice z krawężników. Wszystko to w celu ochrony lakieru naszego samochodu przed kontaktem z konstrukcją zadaszenia. Aby taki system działał poprawnie, linia krawężnika powinna być odsunięta o około 20 - 30cm od linii słupów. Pasy drobnej kostki przy krawężnikach powinny mieć również około 30cm szerokości. Każde z tych rozwiązań można oczywiście zastosować samodzielnie, łącznie ma to sens jedynie przy odrobinę szerszych konstrukcjach. Jeżeli natomiast prowadzący do wiaty podjazd nie jest linią prostą, prowadnice z krawężników warto zacząć odpowiednio wcześniej, tak aby łatwo było przyjąć najlepszy tor jazdy.

Różne koncepcje, różne szczegóły nawierzchni

Jedną z najciekawszych chyba koncepcji jest wiata przejazdowa - również dlatego, że niezmiernie rzadko stosowana. W sytuacji ekstremalnej jest to po prostu zadaszony fragment podjazdu do garażu. Charakteryzuje się więc stosunkowo najmniejszym kosztem dodatkowym (podjazd tak czy tak byłby brukowany) oraz minimalnym zapotrzebowaniem na dodatkową przestrzeń - stanowi po prostu dodatkową funkcję fragmentu i tak koniecznego do wykonania podjazdu. Wadą niewątpliwie jest to, że parkujący pod wiatą samochód blokuje wjazd i wyjazd z garażu. Wiata taka jest więc doskonałym rozwiązaniem jako parking tymczasowy w ciągu dnia lub też jako miejsce postojowe dla gości. W takim przypadku może być wręcz zintegrowana z bramą wjazdową na posesję. Ze względu na specyfikę jest ona zwykle nieco szersza niż niezbędne minimum, ponieważ zachowuje szerokość reszty podjazdu, czyli z reguły około 2,25 - 2,5m. Aby ułatwić parkowanie warto przestrzeń pod wiatą wydzielić wyraźnie innym rodzajem nawierzchni, na przykład kostką o fakturze kamiennego przełomu. Nawet jednak jeśli podjazd jest wykonany z kostki ażurowej, nie powinniśmy raczej stosować jej pod całą powierzchnią wiaty. Może to utrudnić poruszanie się wokół pojazdu. Kostka ażurowa sprawdzi się jednak świetnie jako środkowy pas nawierzchni.

Najczęściej z kolei stosowanym rozwiązaniem jest wiata dostawiona do budynku mieszkalnego. Może być jedynym zadaszonym miejscem postojowym, albo doskonałym uzupełnieniem garażu. Najlepiej, jeśli jest projektowana razem z budynkiem, tak, aby stanowiła z nim spójną architektonicznie całość. Niezależnie jednak od tego również przy takim rozwiązaniu jest kilka elementów na które warto uważać projektując nawierzchnię brukowaną. Przede wszystkim ilość miejsca między parkującym samochodem a ścianą budynku powinna być taka, aby dało się swobodnie otworzyć drzwi i wysiąść. Można przyjąć, że minimalnie jest to 80cm, a wygodnie - około metra. Również tutaj warto zastosować boczne wysokie krawężniki, z tym, że od strony budynku dobrze jest, aby chodnik za krawężnikiem był również podniesiony. Wynika to z mimo wszystko dość małej ilości miejsca dla wysiadających od tej strony pasażerów - dobrze jest w związku z tym nie mnożyć przeszkód pod ich nogami. Kolejnym przydatnym rozwiązaniem jest ogranicznik przed końcem wiaty (o ile oczywiście nie jest ona przejazdowa). Element do którego można dojechać przednimi kołami samochodu podczas parkowania znakomicie ułatwia ten manewr.
Ostatni typ to wiata wolno stojąca. Najmniejsza i zdecydowanie najprostsza konstrukcyjnie, jednak wbrew temu co można by przypuszczać - zajmująca na działce zdecydowanie najwięcej wolnej przestrzeni. Może jednak stanowić również doskonałe optyczne odcięcie np. „technicznej" części terenu od reprezentacyjnego ogrodu. Trzeba pamiętać o zapewnieniu wygodnego dojścia i dojazdu zapewniającego komfortowe parkowanie bez konieczności wykonywania zbyt trudnych manewrów. Ze względu na minimalną szerokość raczej nie znajdują zastosowania boczne pasy z kostki o ostrej fakturze. Pozostałe elementy pozostają w zasadzie takie same jak w dwóch poprzednich rodzajach zadaszeń. Boczne prowadnice z wysokich krawężników warto usytuować w najmniejszej bezpiecznej odległości - tak, aby parkując nie zahaczyć o konstrukcję lusterkiem ani żadnym innym wystającym elementem. Dzięki temu wiata zajmie minimalny możliwy obszar. Z kolei tylny ogranicznik warto usytuować w taki sposób, aby cały zaparkowany samochód znajdował się pod zadaszeniem. W wypadku większości samochodów oznacza to, że powinien być przesunięty o co najmniej metr w stosunku do tylnej krawędzi dachu.

Wszystkie te zabiegi powodują, że w wypadku wiaty dostawionej do budynku jak i wolno stojącej nie powinniśmy zapomnieć o odpowiednim ukształtowaniu spadku, zapobiegającemu gromadzeniu się pod nią wody opadowej. Teren powinien więc opadać w kierunku wjazdu pod kątem około 1%.

Wiata garażowa dostawiona do budynku.

1. Wejście na działkę
2. Wjazd na działkę
3. Wjazd pod wiatę
4. Podniesiony krawężnik pomagający ustalić optymalny tor jazdy
5. Podjazd do garażu
6. Podniesiony krawężnik - ogranicznik.

Wiata przejazdowa zintegrowana z ogrodzeniem

1. Wejście na działkę
2. Brama wjazdowa
3. Podniesione krawężniki zapobiegające uszkodzeniu samochodu o konstrukcję
4. Zmieniona faktura kostki pod zadaszeniem
5. Podjazd do garażu
6. Boczne pasy z kostki o wyraźnie innej fakturze

Wiata wolno stojąca.

1. Wejście na działkę
2. Wjazd na działkę
3. Podniesiony krawężnik
4. Wjazd pod wiatę
5. Dojście do wiaty
6. Wjazd do garażu
7. Boczne pasy z kostki o ostrzejszej fakturze przy wjeździe do garażu

^{Źródło:Buszrem}