Uszczelniacz silikonowy jest jednym z tych materiałów, których pojawienie się znacznie ułatwiło prace budowlane. Głównym jego przeznaczeniem jest uszczelnienie szpar, łączenie kilku płaszczyzn, uszczelnianie okien, dachów. Występują także uszczelniacze dla przemysłu motoryzacyjnego, akwariów oraz do izolacji elektrycznej.

Silikon jest polimerem, którego podstawowymi składnikami są krzem, wodór, węgiel, tlen i dużo różnych dodatków. Silikon jest pakowany w specjalne standardowe 310 ml tubki (50x215 mm) i jest wyciskany przy pomocy specjalni przystosowanego pistoletu. W tubce silikon ma gęstą, lepką konsystencję, wyciśnięty twardnieje na skutek reakcji z wilgocią w powietrzu. Proces twardnienia nazywa się wulkanizacją. Uszczelniacze silikonowe charakteryzują się bardzo dobrą przyczepnością (adhezją) do różnych powierzchni, w tym też do powierzchni stosunkowo porowatych.

Najczęściej pod względem składu uszczelniacze klasyfikowane są na kwaśne i neutralne.

Kwaśne albo octanowe uszczelniacze silikonowe najczęściej są tańsze od neutralnych. Możliwości ich zastosowania też są mniejsze ze względu na ich działanie na niektóre materiały. Uszczelniacze octanowe mogą utlenić metal, miedź cynk, aluminium. Reagują z dolomitem, marmurem, betonem, cementem i gładziami gipsowymi. Podczas pracy z nimi wydziela się kwas octowy, dlatego pace te należy wykonywać w dobrze wentylowanych pomieszczeniach.

Neutralne uszczelniacze silikonowe

W neutralnych uszczelniaczach więcej jest podstawowego silikonu, jest on neutralny w stosunku do wszystkich materiałów.

Klasyfikacja pod względem zastosowania:

1) uniwersalny - do prac na zewnątrz oraz nawet do uszczelniania szpar między płytkami ceramicznymi;
2) sanitarny - powszechnie stosowany w łazienkach, gdzie jest większe prawdopodobieństwo pojawienia się pleśni czy grzybów, w składzie często zawarte są dodatki antyseptyczne;
3) Odporne na mróz i ciepło;
4) do izolacji elektrycznej, stosowany do uszczelniania instalacji elektrycznych i jej elementów .
5) ze zwiększoną odpornością na odkształcania - stosowane w mocowaniach albo łączeniach.

Najlepszymi uszczelniaczami są te, które mają jak najmniej różnego rodzaju dodatków. Te, które zawierają 5 albo 10 % dodatków nie zmieniają koloru, mniej się kurczą i mają dłuższą żywotność. Tańsze są te, w których jest więcej dodatków mechanicznych z kredy, szkła albo mączki kwarcowej oraz organicznych rozpuszczalników. Ich odporność na promieniowanie, UV jest mniejsza, dlatego silikon często zmienia swoje właściwości mechaniczne.

Elastyczny silikon stosowany jest przy wypełnianiu obszarów pomiędzy ruchomymi powierzchniami. Elastyczność silikonu jest na opakowaniu wskazywana w procentach (czasami nawet do 100%, a więc może się rozciągnąć 10 razy)

Uszczelniacze silikonowe z różnymi dodatkami mogą też i nie tracić swoich właściwości, szczególnie przy wysokich albo niskich temperaturach. Granice te są określane na opakowaniu. Standardowo wynoszą od -60 do +180 stopni. Odporne na bardzo wysoka temperaturę (+400 C) stosowane są przy uszczelnianiu silników i kominów.

Trwałość

Jakościowe silikony mają długą żywotność i nie tracą właściwości mechanicznych oraz elastyczności, ale przy większej ilości dodatków, mogą zmieniać kolor.

Odporność na działania chemiczne

Silikonowe uszczelniacze, szczególnie te bez dodatków, są bardzo odporne na wszelkie środki chemiczne używane w gospodarstwach domowych, dlatego też można je czyścić i myć wszelkiego rodzaju środkami czyszczącymi.

Stwardniały silikon wyczyścić z powierzchni jest trudno, ponieważ jest on chemicznie obojętny i dobrze przyczepny z różnymi powierzchniami. Silikon usuwany jest mechanicznie, mięknie od zmiękczaczy o podobnym składzie.

Uszczelnianie

By wulkanizacja odbyła się w przeciągu 5-10 min uszczelnianie powinno odbywać się przy temperaturze +5-40C. Uszczelnianie przy pomocy silikonu powinno udać się nawet początkującym. Miejsca, na które będzie się nakładało silikon muszą być dokładnie oczyszczone. Niezbędnym jest też wyczyszczenie starej warstwy silikonu, jeżeli taka jest. Miejsca te czyści się przy pomocy spirytusu albo acetonu. Wilgotne miejsca warto spryskiwać preparatem do pleśni i zmywać wodą. Spoiny muszą być dwa razy głębsze niż jej szerokość. Jeżeli spoiny są szerokie albo, jeżeli jest trzecia warstwa, należy dać syntetyczne włókna.

Silikon nakłada się po 15-30 minutach. W czasie wysychania spoin, przygotować należy tubkę z silikonem: nie uszkadzając gwintu odcina się końcówkę i przykręca „strzykawkę" Odcinać końcówkę należy pod kontem 45 stopni w miejscu, w którym średnica będzie taka sama albo o 1-2 mm większa niż szerokość spoiny. Przygotowaną tubkę silikonu wkłada się do specjalnego pistoletu.

Należy też przygotować szpachelkę. Występują specjalne szpachelki do silikonu, ale można też użyć kawałka zwyczajnego plastiku czy patyczka do lodów. Przy kształtowaniu szerszych spoin kawałek plastiku można wyciąć.

Następnie należy okleić taśmą klejącą miejsca wokół spoin, by ich nie wybrudzić uszczelniaczem, od krawędzi spoin należy zostawić około 2 mm.

Uszczelniacz do szczelin wstrzykiwany jest tubką trzymaną pod kontem 45 stopni. Wstrzykiwanie i przeciąganie powinno odbywać się powoli.

Spoiny kształtuje się przy pomocy szpachelki zamaczanej w wodzie. Wyrównać spoiny można i przy pomocy palca zwilżonego w mydlanej wodzie. Po czym należy odkleić przyklejone taśmy. Ręce i narzędzia należy umyć ciepłą wodą z mydłem.

Uwzględnić też należy to, że silikon twardnieje powoli: 2,5-4 mm na dobę. Powierzchnie ze spoinami nie wolno ruszać, co najmniej przez dobę albo i dłużej w przypadku większych spoin.