Uprawa bratków ogrodowych
Drukować
2019-02-25 22:06
W Polsce często na wielu kwietnikach i klombach są uprawiane różnego rodzaju bratki. Bratki rosnące na kwietnikach należą do rodziny fiołkowatych i wywodzą się od fiołka trójbarwnego(viola tricolor hortensis). Bratek polny jest rozpowszechniony w Europie, Azji, Australii, natomiast u nas ta odmiana rośliny pojawiła się dopiero w XIX wieku. Pierwsi selekcją bratków zajęli się Lord Gambier i Lady Mary Elizabeth Bennet. Krzyżowali oni różne bratki z różnych terenów i w ten sposób uzyskali roślinę o większych kwiatach. Choć kwiat nie był tak duży jak obecnie, mimo to nowa roślina stała się bardzo szybko popularna w Wielkiej Brytanii. Wkrótce bratki rozpowszechniły się też w innych krajach europejskich. Drogą selekcji zostały wyprowadzone rodzaje bratków z kwiatami o praktycznie wszystkich kolorach tęczy i o różnych teksturach. W środku kwiatów najczęściej bywa plamka o oryginalnym kształcie i odcieniu.
Z dawien dawna wierzono, że bratki pomagają w miłości. Powiadano, że wystarczy sokiem rośliny skropić powieki śpiącej osoby, a ta po przebudzeniu na wieki zakocha się w osobie, którą zobaczy. Natomiast niektórzy darują bratki przy rozstaniu. W Anglii nieśmiali młodzieńcy wyznają swoją miłość wysyłając wyschnięty kwiatek i podpisując się swoim imieniem.
Istnieje kilka klasyfikacji bratków:
• Wczesne, „zimowe", wielkokwiatowe (v.w. grandiflora hiemalis). Zaczynają kwitnąć pod koniec kwietnia różnobarwnymi kwiatami o wielkości 4,5-5,5 cm.
• Wielkokwiatowe (v.w. gigantea) średnica kwiatów 6-8 cm
• Obficie kwitnące (v.w. multiflora), kwitną wczesną wiosną drobnymi kwiatkami i bardzo obficie.
Bratki są rośliną wieloletnią, wyrastającą do 10-25 cm, najczęściej uprawianą jako roślina dwuletnia. Wysiewane w drugiej połowie lata na przełomie lipca i sierpnia, zakwitają pod koniec września albo na początku października i kwitną aż do pierwszych przymrozków. Najbardziej intensywnie kwitną w następnym roku na przełomie kwietnia i maja.
Gleba pod bratki
Bratki sadzone są w miejscach słonecznych albo lekko zacienionych. Jeżeli rosną w cieniu, ich kwiatów jest mniej, są mniejsze i bledsze, pędy się wyciągają, ale mino to kwitną zazwyczaj dłużej niż rosnące w miejscach słonecznych. Kwiaty te lubią glebę neutralną, średnio ciężką i bardziej wilgotną piaszczysto gliniastą. Miejsca, w których rosną na wiosnę nie mogą być zbyt mokre czy podtopione, gdyż w takich warunkach rośliny mogą wyginąć.
Rozmnażanie bratków
Zazwyczaj bratki rozmnażane są przy pomocy nasion. By rośliny te zakwitły jeszcze w tym samym roku, wysiewa się je w zamkniętych pomieszczeniach w końcu lutego albo na początku marca. Bratki obficie kwitną w następnym roku, jeżeli posieje się je na przełomie czerwca i lipca. Siać należy rzędami w dobrze wyrobionej glebie. Rośliny wyrastają po upływie 6-14 dni, kiełkują znacznie lepiej, jeżeli są pod przykryciem. 2-3 tygodnie po wykiełkowaniu sadzonki należy pikować a we wrześniu wysadzać w stałe miejsce w 20-25 cm odstępach. Siać należy każdą odmianę w wyznaczonym terminie, ważne jest, by do przymrozków roślina wyrosła ale nie zaczęła kwitnąć. Jesienią posadzone bratki z powodu upałów są coraz drobniejsze, w przypadku dłuższych upałów i suszy tracą na dekoracyjności.
Bratki wysiane na przełomie lutego i marca i posadzone latem mogą cieszyć swoimi walorami dekoracyjnymi przez całe lato. Wysiewać je należy do pojemników z pulchną, wilgotną, żyzną glebą, najbardziej odpowiednim jest dla nich substrat torfowy. Nasiona należy rozsypać po powierzchni i przysypać ciężką 0,5-1 cm warstwą tego samego substratu. Pojemnik należy umieścić w ciemnym miejscu w temperaturze 15-20 stopni. W przypadku wyższej niż 25 stopni temperatury, w szczególności jeżeli substrat jest suchy, rośliny mogą nawet nie wykiełkować. Wysiane bratki kiełkują w ciągu 8-15 dni, po czym należy je przenieść do zimniejszego (około 10 stopni) i jaśniejszego pomieszczenia. Po upływie następnych 10-20 dni należy je wypikować. W stałe miejsce bratki wysadza się w maju.
Bratki można też rozmnażać za pomocą pędów. Rozmnażanie w taki sposób odbywa się na przełomie maja i czerwca, należy od krzaczka odciąć pęd z 2-3 zawiązkami. Sadzi się je w ciemnym miejscu, na głębokości 0,5 cm. Rosnące pędy należy podlewać i spryskiwać. Korzenie wyrastają w ciągu 3-4 tygodni. Rozmnażane tak bratki wcześnie zakwitną latem albo na początku jesieni, rozmnażane później - wczesną wiosną następnego roku. Odrywanie pędów odmładza roślinę.
Uprawa bratków
Bratki posadzone jesienią należy przykryć gałęziami jodły albo ściółką. Przykrycie należy zdjąć po ustąpieniu mrozów.
Przesadzanie bratków nie jest trudne, bardzo dobrze to znoszą nawet w okresie kwitnięcia. Najlepiej przesadzać je z dużą ilością gleby na korzeniach. Bratki lubią obfite podlewanie i spulchnianie gleby. W okresie wegetacji bratki zaleca się nawozić kompleksowymi nawozami mineralnymi. Najbardziej odpowiednimi są nawozy z potasem i fosforem. Pierwszy raz należy nawozić 20 g na metr kwadratowy po upływie 20 dni od przesadzenia. Nawozić jeszcze kilka razy należy w okresie wegetacji.
W celu uniknięcia powstawania nasienników kwiaty przekwitnięte należy usuwać. W okresie kształtowania się nasienników bratki przestają kwitnąć i po pewnym czasie roślina wysycha. Jeżeli jest potrzeba zbioru nasion, należy zrywać ukształtowane nasienniki i suszyć pod przykryciem. Nasienniki schnąc pękają i nasiona mogą wokół bardzo daleko się rozsypać.
Bratki na kwietnikach
Przy pomocy bratków na kwietnikach tworzone są niskie "żywopłoty", bratki hodowane są też na balkonach i w donicach. Bratki świetnie wyglądają w szerokich niskich donicach. Nadają też na obramowanie większych kwiatów w kwietnikach, takich jak tulipany, narcyzy czy też niewysokie drzewka. Wcześnie przekwitające bratki na kwietnikach można latem zastąpić innymi jednorocznymi roślinami - begoniami czy innego rodzaju kwiatami. Bratki pięknie współgrają z niezapominajkami, na przykład żółte bratki otoczone błękitnymi niezapominajkami.
Bratki ładnie prezentują się posadzone w koszach. Najlepsze są do tego kosze druciane ze specjalnymi wkładami z włókna kokosowego, wełny czy w drewna. Zatrzymują one dobrze wilgoć i glebę. Kosz i wkłady wypełniane są mieszanką kompostu i gleby. Sadząc bratki w tych wkładach należy zrobić w nich 2-3 cm nacięcie i dosypać ziemi. W celu zabezpieczenia korzeni przed ich uszkodzeniem należy je owinąć papierem i włożyć w nacięty otwór. Następnie papier należy usunąć, wyprostować korzenie i zasypać glebą do poziomu następnych nacięć. Kosz należy bardzo dobrze przymocować, gdyż wilgotna gleba jest bardzo ciężka. Takim samym sposobem bratki można posadzić w plastikowej butelce (5l), tyle że w tym przypadku trzeba będzie kwiaty doglądać staranniej.
Nowe odmiany bratków
OGRODOWY BRATEK FRIZZLE SIZZLE H RASPBERRY
OGRODOWY BRATKI LUNA
OGRODOWY BRATEK SPANISH EYES
BRATEK BERGWACHT
BRATEK CLARET
BRATEK WHITE LADY