Wielu z nas na pewno jeszcze bardzo dobrze pamięta doświadczenia swoje i swoich rodziców z wakacji na podmiejskiej działce czy w ogródku na wsi przy plewieniu chwastów. Trzeba było sporo się napracować, by mieć świeże warzywa latem i by jeszcze można było zrobić przetwory na zimę, gdyż w tamtych czasach wybór w sklepach był ubogi. W momencie, gdy półki w sklepach zaczęły się uginać od przeróżnych świeżych owoców i warzyw oraz wyrobów konserwowanych, wydawało się, że amatorskie ogrodnictwo zaniknie. Obecnie ogrodnictwo amatorskie odżywa, gdyż wśród sprzedawanych w sklepach warzyw wątpliwym jest, czy udało by się znaleźć warzywa uprawiane bez chemikaliów. Uważa się, że to one właśnie przyczyniły się do sporych zachorowań dzieci na alergie i inne schorzenia. Nawet „ekologiczne" produkty uprawiane według starych technologii na nawozach i kompostach są nieraz tylko nazywane „ekologicznymi", gdyż najczęściej zawierają za dużo azotanów i azotynów. Dlatego sporo osób chce mieć swoje jakościowe warzywa i owoce. Nie „ekologiczne", ale jakościowe, gdyż dokładnie wyliczona ilość nawozów mineralnych, środków do niszczenia szkodników i odpowiedni sprzęt pomaga uzyskać o wiele lepszy i zdrowszy urodzaj. Paradoksem jest, że czasami można spotkać ziemniaki droższe albo w podobnych cenach jak pomarańcze. Kilka lat eksperymentów pokazały, że nie trzeba już uginać się z łopatą i przelewać tyle potu, czas zacząć uprawiać ogródki w lżejszy sposób przy pomocy specjalnych urządzeń i techniki.

1 rys.. Praca z kultywatorem

Urządzanie ogrodu

Przed nami opuszczona i zaniedbana działka. Jeżeli chcemy na niej uprawiać warzywa, trzeba będzie niemało popracować. Na początku najlepiej wynająć sprzęt albo zatrudnić kogoś do przeorania ziemi. Przed zaoraniem należy usunąć wszystkie chwasty, gdyż w zachwaszczonej ziemi orać jest bardzo ciężko. Najlepiej orać ziemię jesienią, kiedy gleba jest wilgotna ale nie bardzo mokra. Jeżeli gleba nie jest bardzo ciężka, przeorać można małym traktorem albo większym monoblokiem. Przy uprawianiu niedużej działki (monoblokiem od 50 arów, małym traktorem powyżej 100 arów) sprzętu tego kupować nie warto, bardziej opłaca się go wynająć. Wiosną, gdy gleba trochę przeschnie, należy ją ponownie przeorać albo kultywatorować i wyrównać. Nie warto też spodziewać się bardzo dobrego urodzaju w pierwszym roku, ważne jest odbudowanie gleby. Ziemię należy nawozić obornikiem, nawozami mineralnymi i zasadzając na niej rośliny nadające się na zielony nawóz. Jeżeli tak nawożona i zasadzona ziemia jest w ciągu roku dodatkowo kilka razy się przeorana, w następnym roku będzie bardzo dobrą, żyzną glebą.

Urządzenia do uprawniania ziemi

By sezon letni nie kojarzył się z ciężką pracą, mnóstwo różnych firm oferuje sprzęt do uprawiania gleby, którym można orać, kultywatorować, spulchniać, przewozić itd. Wybierając sprzęt należy uwzględnić powierzchnię uprawianej ziemi, charakterystykę gleby i uprawiane na niej rośliny. W tym artykule przedstawimy Państwu trzy rodzaje urządzeń nadających się do uprawiania niedużych działek: mini traktor, monoblok oraz kultywator i ich dodatki.

Do uprawy działek powyżej 1 ha, szczególnie, gdzie gleba jest ciężka i trzeba będzie dużo orać, warto nabyć mini traktor (traktorki trawnikowe w tym przypadku się nie nadają, ich konstrukcja nie jest przystosowana do takiej pracy; bardziej pomocnym i mniej kosztownym rozwiązaniem będzie kupno mini traktora z osprzętem rolnym).Te traktory mają większe koła i opony z bieżnikiem traktorowym. Mogą one orać, kultywatorować, kosić, spulchniać, spychać śnieg. Traktory te przeznaczony są dla rolników pracujących codziennie na polu, gdyż nadają się one także do innych prac rolniczych.

Amatorom ogrodnictwa polecany jest motoblok (rys.2) albo kultywator (rys.3).

2 rys. .Motoblok Stiga Silex 95 B                 3 rys. Kultywator Stiga Silex 75 R-B

Motoblok różni się od potężnego kultywatora tym, że jest przeznaczony do uprawiania większych obszarów i ma więcej osprzętu rolnego niż kultywator. Motoblokiem można orać w miarę duże obszary i ciężkie gleby. Można do niego przymocować kultywator i glebogryzak. Poza tym z przodu można zamontować kosiarkę (rys.4), sprzęt do spychania śniegu (rys. 5), kosę do koszenia wysokiej trawy (rys. 6), szczotkę( rys.7).

4 rys. Kosiarka                                               5 rys. Spychacz śniegu

6 rys.. Kosiarka do wysokiej trawy              7 rys.. Szczotka

Po zamocowaniu przyczepy (rys.8) motoblok staje się czterokołowym pojazdem. Waży on powyżej 40 kg, jest ciężki, dlatego też będzie można głęboko nim orać. Motoblok można też wykorzystać do przewożenia drewna, usuwania gałęzi, koszenia trawy, czyszczenia śniegu. Zdaniem niektórych ekspertów lepiej jest jednak używać maszyn przeznaczonej do wykonywania konkretnych robót.

8 rys. Przyczepa

Wybór kultywatora

Zdecydowana większość amatorów ogrodnictwa uprawia działki o wielkości od 2 do 10 arów. Na takich działkach kultywator będzie wykorzystywany optymalnie. Wybierając kultywator należy uwzględnić wielkość działki i moc silnika. Ważny czynnikiem jest też gęstość gleby. Jeżeli w planach jest uprawianie działki na stoku, należy upewnić się czy dany model kultywatora będzie mógł na niej pracować.

Dla działki o wielkości poniżej 6 arów wystarczającym będzie kultywator z silnikiem o mocy od 1,7 do 3,5 AG (rys.9), szerokość uprawianej powierzchni od 30 do 50cm. Nietrudno jest obliczyć, że obrabiając ogródek o wielkości 3 arów pasami o szerokości 50 cm trzeba będzie przejść 600 metrów.

9 rys. Kultywator Sandrigarden TL 40

Jeżeli wielkości działki wynosi od 6 do 15 arów, zaleca się używać kultywatora z silnikiem o mocy 3,5-5,5 AG a szerokość obrabianej powierzchni zawiera się między 50-90 cm (np. Stiga Silex 75 R-B (rys. 10 ), Stiga Silex 50 R-B (11 rys.)).

10 rys. Kultywator Stiga Silex 75 R-B     11 rys. Kultywator Stiga Silex 50 R-B

Działki o wielkości poniżej 60 arów obrabia się kultywatorami o podobnej mocy, a szerokość obrabianego paska jest nie mniejsza niż 90 cm. Na większych działkach używa się silników 6-9 AG, szerokość obrabianego paska - 90-100 cm. Dla ciężkich i gliniasto-piaszczystych gleb należy wybierać cięższy kultywator (rys. 12) - powyżej 50kg. Takie też zazwyczaj mają pług, który także należy wybierać większy. Takim kultywatorem można obrabiać zaniedbaną działkę o średnio ciężkiej glebie. Ważne jest tylko, by wcześniej zostały usunięte chwasty, które mogą przeszkadzać w pracy kultywatora.

12 rys. Kultywator benzynowy Pubert-Primo 55H

Do obrabiania klomb i innych małych obszarów wystarczy mały kultywator (poniżej 20kg). Nieduże ogródki znajdujące się w pobliżu domu można obrabiać kultywatorami elektrycznymi.
Wybierając kultywator należy koniecznie uwzględnić jego techniczne możliwości.

Warto też wybierać taki kultywator, który ma bieg wsteczny. Szczególnie ważne to jest dla ciężkich modeli. Lżejsze mogą nie mieć biegu wstecznego, natomiast muszą mieć wygodny uchwyt do podnoszenia i obracania w odpowiednim kierunku. Dobrze też jest, jeżeli kultywator ma kilka prędkości, w tym przypadku jego możliwości mocno się rozszerzają, szczególnie pracując na cięższych glebach (korzenie, kamienie, ciężka gleba).

Kultywowanie przekopanej jesienią gleby zawierającej dużo perzu i korzeni.

Drugie kultywowanie. Po pierwszym kultywowaniu napowierzchnię została wydobyta duża ilość korzeni.

Usuwanie korzeni i ponowne kultywowanie.

Część obrobionej działki

Akcesoria do kultywatorów

Jednym z nich jest kółko do transportowania kultywatora. Sprawia ono, że kultywator jest bardziej stabilny i nie pozwala mu zagrząść w ziemi. Takie kółko powinien mieć każdy kultywator i powinno ono być standardowym wyposażeniem kultywatora.

Pług do wykopywania ziemniaków (rys. 13) - wywraca ziemniaki na powierzchnię. Pług może być dwustronny albo rewersyjny.
Pług jednoskibowy (rys. 14) - przeznaczony do orania bruzd pod sadzenie ziemniaków i innych warzyw. Nim też można spulchniać ziemię i przeorywać ziemniaki.

Używa się też ciężarków na kołach albo na samym kultywatorze.

13 rys. Pług do wykopywania ziemniaków    14 rys. Pług jednoskibowy

Zasady pracy z kultywatorem

Przed rozpoczęciem pracy z kultywatorem należy obowiązkowo przeczytać instrukcję obsługi i przeanalizować mechanizmy sterujące. Kupując taki sprzęt w specjalistycznym, firmowym sklepie jego pracownicy zmontują i zademonstrują przed Państwem działanie urządzenia.

Uchwyty sterownicze powinny być wyregulowane pod względem wzrostu pracującej z kultywatorem osoby. Kółko przeznaczone do transportowania przed rozpoczęciem pracy należy podnieść albo zdjąć.

Przed rozpoczęciem pracy należy też sprawdzić powierzchnię, na której będzie się pracowało i usunąć wszelkie śmieci, kamienie, deski, gałęzie, druty, które mogą w czasie pracy uszkodzić urządzenie.

Najbardziej niebezpieczne w tym urządzeniu są elementy ruchome, dlatego pracując należy nosić ochronne ubranie, zamknięte obuwie i rękawice.

Po wyłączeniu silnika nie wolno dotykać elementów ochronnych tłumika, gdyż będą one gorące.
Należy też być bardzo ostrożnym przy obrabianiu ciężkiej gleby. Obracające się w kultywatorze zęby mogą nagle zwolnić tępo albo się zatrzymać a kultywator może się wywrócić. W takim przypadku należy odpuścić dźwignię uruchamiającą zęby w celu ich zatrzymania.

Za każdym razem należy sprawdzać poziom oleju. Olej należy wymieniać po każdych przepracowanych 50 godzinach albo przynajmniej raz w okresie sezonowym. Jeżeli urządzenie jest całkowicie nowe, pierwszy raz olej należy wymienić po 5 godzinach pracy. Należy też regularnie wymieniać albo czyścic filtr, przy zanieczyszczonym filtrze silnik będzie pracował niestabilnie i zwiększy się zużycie paliwa.

Przebieg pracy

Kultywować glebę można na kilka sposobów: chodząc w kółko zaczynając od zewnętrznej strony i stopniowo zbliżając się do środka albo rzędami (rys 15).
W zależności od typu gleby należy regulować prędkość obrotów, w kamienistej glebie należy tą prędkość zmniejszać.

Rys. 15. Kultywowanie rzędami

Przygotowanie kultywatora na okres przechowywania po skończonym sezonie

Kultywator należy dokładnie wyczyścić przecierając wszystkie powierzchnie jego elementów, w tym też silnika. Czyścić należy suchą ścierką. Nie zaleca się natomiast myć kultywatora sprzętem wysokociśnieniowym. Elementy kultywatora należy posmarować olejem, by metalowe części urządzenia nie zaczęły pokrywać się rdzą. Przechowywać kultywator należy w suchym i czystym pomieszczeniu. Nie należy też zostawiać sprzętu z benzyną, należy ją wykorzystać przed zakończeniem prac.

Zasady bezpieczeństwa

• Benzynę wlewać tylko przy wyłączonym silniku. Przy rozlaniu benzyny nie należy spieszyć z uruchamianiem urządzenia.
• Transportować urządzenie tylko przy wyłączonym silniku.
• Przy nietypowych dźwiękach albo gwałtownie zwiększonych obrotach należy przerwać pracę.
• W szklarni pracować z przerwami.
• Obowiązkowe jest zachowanie odległości od pracujących elementów(około 1,5m), przy transportowaniu od nagrzanych elementów (układu wydechowego, pokrywy silnika).

Za konsultację dziękujemy www.irankiai.lt