Maliny, to jedne z najpopularniejszych roślin sadowniczych. Owoce sadowniczych odmian malin są duże, jednak nie mają takiego smaku i zapachu jak maliny leśne.

Specjaliści od żywności i dietetycy zalecają w ciągu roku zjadać co najmniej 2 kilogramy malin, ponieważ zawierają one wiele substancji leczniczych i wspomagających. Maliny zawierają witaminy : C, A, B, B1, B2, B9, PP, E. Maliny oddziałują też dobrze na krew ze względy na zawarte w nich żelazo, potas, karoten i kwas foliowy. W leczeniu depresji pomaga zawarta w malinach miedź, natomiast beta-karoten zmniejsza odkładanie się cholesterolu na ściankach naczyń krwionośnych. Maliny, w odróżnieniu od większości innych owoców, nie tracą cennych właściwości w czasie obróbki termicznej. Ogrodowe odmiany malin dzielą się na letnie i powtarzające się (dające kilkukrotny urodzaj).

Malina jest półkrzewem, której łodygi sięgają średnio do 1,5 metra. Większość łodyg malin sadowniczych rośnie i pędy ma tak mocne, że nie potrzebują podparcia. Korzenie maliny są powierzchniowe, mają około 25-30 cm długości, rozprzestrzeniają się w promieniu 30-60 cm. W zależności od gleby korzenie mogą wrosnąć do 1,5 m głębokości.

Sadzenie malin

Maliny sadzi się wiosną albo jesienią. Sadząc jesienią należy robić to na przełomie końca września i połowy października, by zdążyły się wzmocnić przed nadejściem zimy, wiosną natomiast sadzi się od kwietnia do początku maja. Termin sadzenia zależy od rodzaju gleby. Malina lubi gleby wilgotne, pulchne, jednak w glebie bardzo mokrej i gliniastej podczas mrozów może zginąć.Sadzonki malin są szczególnie wrażliwe na mrozy, kiedy ziemia nie bywa jeszcze pokryta śniegiem, wtedy mogą wyginąć. Piaszczysta gleba wiosną szybko wysycha, to też może zaszkodzić sadzonkom malin. Sadząc maliny wiosną należy postarać się, by korzenie sadzonki były w jak największej bryle ziemi.

Do sadzenia wybierany jest gęsty krzew maliny z łodygami o długości 10-15 cm. Na sadzonkę bierze się zazwyczaj jednoletnie pędy wyrośnięte z podstawowego krzewu.
Maliny są bardzo wrażliwe na glebę oraz miejsce, w którym się je sadzi. Gleba musi być starannie przygotowana, głęboko przeorana (na głębokość około 35-40 cm), z dodatkiem nawozu albo kompostu. Gleba musi być pulchna i przepuszczać wodę.
Do sadzenia sadzonki maliny wybiera się miejsce słoneczne.

Krzewy malin należy sadzić w rzędzie co 50-70cm, odstępymiędzy rzędami muszą mieć nie miej niż 1,5m ale zalecane jest zrobić odstępy do 2-2,5 m. Gęściej zasadzone krzewy będą gorzej oświetlane i mniej przewiewane wiatrem. W takich wypadkach owoców bywa mniej a pędy są atakowane chorobami. Najbardziej produktywne jest sadzenie malin w jednym rzędzie.

Pod sadzonki wykopuje się kwadratowe dołki o szerokości około 40 cm i głębokości 40 cm. Jeżeli dołek jest głębszy niż przeorana gleba, dno należy dodatkowo spulchnić.Do każdego dołka należy wsypać wiadro kompostu wymieszanego z górną warstwą żyznej gleby. Cała mieszanka musi wypełnić ¾ pojemności dołka. Następnie należy wlać tam pół wiadra wody. Górną część korzeni sadzonki należy unieść nieco wyżej by były 2-3 cm nad powierzchnią dołka. Jeżeli gleba jest sucha, należy podlewać maliny po 10 dniach i dodatkowo spulchniać glebę.

Uprawa malin

Prawidłowo pielęgnowane i uprawiane maliny maja zazwyczaj lepsze plony a owoce większe i słodsze. Na początku lata należy maliny 2-3 razy podlać kompostem. Zalecany kompost to około 5-8 kg/m2, 1:10 rzadkiego nawozu zwierząt, albo 1:20 nawozu drobiowego.Popiołem nawozi się w czerwcu albo lipcu, by owoce były większe i smaczniejsze. Jesienią nawozi się nawozami fosforowymi i potasowymi. Nawożenie nawozami potasowymi zalecane jest wiosną , gdyż powodują one wypuszczanie nowych, mocnych łodyg malin.

Nie należy pozwolić ziemi uschnąć. Podlewać należy dużo (około wiadra wody na trzy krzaczki) ale rzadko, po podlaniu dobrze jest ziemię spulchnić. W bardzo nawodnionej ziemi korzenie mogą zgnić.

Plon może się zwiększyć po przerzedzeniu krzewów malin.Korzenne pędy malin usuwane są za pomocą ostrego szpadla na głębokości 5-8 cm. Po wycięciu tych pędów krzew będzie miał więcej sił na rozwój i wzrost pozostałych pędów. Ilość pędów bywa zazwyczaj od 5 do 30 w zależności od odmiany i wieku. Młodsze krzewy mają więcej pędów.

Po zbiorze owoców z dwuletnich pędów, należy je od razu usunąć a zostawić 10-15 najmocniejszych pędów jednorocznych na powierzchni jednego metra kwadratowego.
Odmiany malin powtarzające się dają co roku dwa plony. Pierwszy urodzaj jest jesienią na pędach jednorocznych i owocuje aż do przymrozków, drugi- następnego lata na dolnych częściach pędów. By mieć obfitsze plony ogrodnicy jesienią często usuwają pędy, z których już zebrali owoce. By krzewy zaowocowały latem należy po zbiorze plonu skrócić jednoroczne pędy je do 20-30 cm. Usuwać pędy należy po zbiorze owoców, jesienne pędy ścinać należy wtedy, kiedy opadną liście, może to być nawet po opadzie śniegu. Zostawia się zazwyczaj 10-15 zdrowych pędów na metrze ziemi.

Wielu ogrodników twierdzi, że następnego roku urodzaj zależy od tego, jak te krzewy przezimują Jeżeli zimą jest dużo śniegu, krzewy malin nie będą zagrożone, natomiast wczesne przymrozki czy wiosenne mrozy po stopnieniu śniegu mogą krzewy bardzo uszkodzić. Zaleca się maliny pochylić jak najbliżej ziemi i przykryć. Ważne jest też, by wiosną w czas zdjąć to przykrycie, by pąki malin nie sparzyły się. Jeżeli zabraknie śniegu, a będzie tylko mróz i wiatr, sterczącym zimą pędom grozi też wyschnięcie, gdyż stracą one wilgoć i pąki krzewów zginą.

Letnie odmiany malin

Laszka
Bardzo wczesne i bujne. Owoce duże, błyszczące i bardzo smaczne. Nadają się na transportowanie. Robione są z nich przetwory albo używa się je do deserów. Odmiana rzadka.

Arbat
Odmiana niezbyt wczesna, bezkolczasta, owoce dojrzewają w połowie lipca. Pędy duże i mocne, do 2 m wysokości. Potrzebne są podpórki. Owoce ważą około 5-7 g. Z jednego krzewu można uzbierać około 6-7 kg. Pedy dwuletnie są około 2,5 m. Odporne na choroby i mrozy (nawet do -30stopni). Krzewy potrzebują podpórek, pędy przywiązuje się do rozciągniętego druta.

Meteor
Odporna na choroby i mrozy, dająca obfite plony. Krzewy wyrastają do 1,8-2 m wysokości. Ma dużo pędów. Owoce ciemno czerwone, dojrzewają prawie wszystkie naraz pod koniec czerwca.

Canby
Odmiana ta wywodzi się z USA, nie jest bardzo wczesna. Rozpowszechniona w wielu krajach świata. Owoce podłużne, w miarę duże, o dobrym smaku, nadające się do transportowania. Owoce łatwo się odrywają od szypułki. Krzewy wysokie i mocne (około 2-2,5m wysokości), zwarte i nie puszczają dużo pędów. Pedy równe, grube albo średniej grubości, szare i prawie bezkolczaste. Obficie owocujące, odporne na choroby i wytrzymałe zimą.

Odmiany malin owocujących dwa razy

Polana
Odmiana o obfitym urodzaju i odporna na choroby. Owoce ważą około 3-4 g. Pędy wysokości około 1-1,2 m. Owocować zaczyna w pierwszych dziesięciu dniach sierpnia albo w drugiej dziesiątce dni sierpnia. W pierwszym roku owoce dojrzewają na pędach jednoletnich, w drugim- na tych samych pędach tylko od spodu, tyle że już nie tak obficie. Ta odmiana owocuje od sierpnia aż do pierwszych przymrozków.

Pokusa
Odmiana owocująca kilka razy. Owoce dojrzewają na pędach jednoletnich. Pędy mocne, średnio wysokie. Owoce bardzo duże w kształcie trochę podłużne, jaskrawo czerwone, bardzo smaczne, z lekkim puszkiem.

Polka
Jedna z najlepszych odmian owocujących kilkakrotnie. Bardzo wczesna i dobrze rośnie. Owoce duże, błyszczące i bardzo smaczne. Nadają się do transportowania. Używane w deserach albo przetworach.

Poranna rosa
Odmiana dająca owoce kilka razy, ale późna. Bardzo odporna na choroby, szkodniki i zgniliznę. Owocuje od września aż do pierwszych przymrozków. Owoce żółte, prawie okrągłe, a w konsystencji zwarte i twarde, bardzo smaczne i nadają się do transportowania. Pędów wypuszcza niezbyt dużo. Rosnące w żyznej glebie potrzebują podpórek.

Elite
Pedy 1,3-1,5 m wysokości. Nie potrzebują podpórek. Owoce duże, pierwsze z nich ważą 5-6 g.

Babie lato
Krzewy są średniej wielkości. Pędy prostopadłe, skłonne do rozgałęziania się. Owocująca część to większa część pędów. Owocuje w smaczne, średniej wielkości owoce. Można je jeść świeże albo robić przetwory.

^ASA.LT