Rzodkiewka (Raphanus sativus var. radicula). Jest to odmiana rzodkwi zwyczajnej i należy do rodziny kapustowatych (Brassicaceae).

Uważa się, że pochodzi z Egiptu i Chin, a przez Grecję rozprzestrzeniła się po całej Europie. Rzodkiewka ma trochę późniejsze pochodzenie, prawdopodobnie wyhodowana w średniowieczu w Europie z rzodkwi sposobem selekcyjnym. Obecnie w ogródkach spotykamy rzodkiewkę okrągłą, podłużną, różową, fioletową, czerwoną, białą, o smaku łagodnym albo ostrym.

Jest to jedno z pierwszych wiosennych warzyw, doskonały środek na wiosenny niedobór witaminów. Rzodkiewka jest bogata w witaminy C, B1, B2, PP, różne enzymy dobrze przyswajające takie składniki mineralne jak potas, sód, żelazo i fosfor. W rzodkiewce jest też dużo białka, odznacza się też właściwościami antyseptycznymi, zawiera olej gorczycy, którego gorzkawy smak świetnie współgra z innymi składnikami do przygotowania sałatek i potraw mięsnych. Jadalne są też liście rzodkiewki, które są nawet bogatsze w witaminy i składniki mineralne. Rzodkiew pobudza apetyt, usuwa z organizmu cholesterol, metale ciężkie i radionuklidy.

Rzodkiewka to szybko wyrastające warzywo, może być uprawiana przed wysiewem późniejszych warzyw (ogórków czy pomidorów). Można uzyskać kilka zbiorów rzodkiewki w ciągu roku, jest to warzywo komercyjne.

Przygotowanie gleby

Najbardziej odpowiednimi do uprawiania rzodkiewki są lekkie, żyzne i pulchne gleby, mogą być też gliniaste, mniej korzystne - piaszczyste. Do gleb gliniastych należy dodać 0,5 wiadra kompostu na jeden metr kwadratowy. Rzodkiewkę nie należy uprawiać po kapuście, rzodkwi, można natomiast po dyniach, ziemniakach, roślinach strączkowych (groch, fasola). Przygotowując glebę nie można używać świeżych nawozów organicznych, to spowodowałoby wzrost liści a nie korzeni. Dobrze wzmocni glebę i zwiększy wydajność zielony nawóz - jest on zakopywany w ziemi jesienią, nie nadają się tylko rzepak i gorczyca.

Wysiewanie rzodkiewki

Rzodkiewkę uprawia są w szklarniach i na zewnątrz. Miejsce do uprawy musi być słoneczne. W cieniu dobrze rosną liście a korzenie bywają bardzo drobne. Rzodkiewkę sadzi się na osobnych grządkach, ale można też obok, czy między takimi warzywami jak marchew, buraki, seler czy kapusta głowiasta. Grządki należy zrobić niewysokie, do 0-2 cm. Wysiewane nasiona mogą być suche albo wcześniej zamoczone, wysiewa się tuż po ustąpieniu mrozów. Rzodkiewka jest odporna na mróz, rośnie w temperaturze 4-5 stopni, wytrzymuje mrozy do -2-6 stopni. Najlepszą temperaturą do wzrostu jest - 18-22 stopni. Wysiewać można tuż po zakwitnięciu podbiału (koniec marca, początek kwietnia). Do momentu uformowania się pierwszych listków można rzodkiewkę przykryć folią, później przykrywać tylko w czasie przymrozków.

W celu uzyskania dobrego i dużego urodzaju rzodkiewki należy ją siać co 15 dni aż do końca maja, w okresie już wydłużonego dnia rzodkiewka rośnie bardzo szybko i zaczyna kwitnąć, co nie sprzyja rośnięciu korzenia i później nie nadaje się do spożywania. W okresie późniejszym korzenie i liście rzodkiewki są atakowane przez szkodniki. W czerwcu i lipcu można uprawiać rzodkiewkę przykrywając ją na 14-15 godzin dziennie ciemną folią. Następne wysiewanie i uprawianie rzodkiewki bez przykrywania może odbywać się w sierpniu i wrześniu. W okresie łagodnej jesieni zdąży wyrosnąć posiana nawet w październiku.

Odstępy między rzędami powinny wynosić około 8-10 cm, między rzodkiewkami - 4-5 centymetry. Dla odmian większej rzodkiewki odstępy powinne być większe - 22x8. Wysiewać należy na głębokości 1,5-2 centymetrów. Odstępy między rzodkiewką są zazwyczaj podawane przez producentów danej odmiany.

Uprawa rzodkiewki
Tuż po wyrośnięciu pierwszego listka rzodkiewkę należy przerzedzić. Sadzonki zostawia się, co 4-5 centymetry, przy niewystarczającym przerzedzeniu nie ma co się spodziewać dobrego urodzaju. Rzodkiewka ma wysoką chłonność wilgoci, dlatego glebę należy utrzymywać stale wilgotną, w suchej glebie, rzodkiewka będzie twarda i niesmaczna. Natomiast w bardzo mokrej glebie też nie lubi rosnąć. Podlewać należy co 2-3 dni, gleba musi się nawilżyć na głębokość do 5-7 centymetrów, w upalne dni podlewać należy codziennie, po 5-8 litrów wody na jeden metr kwadratowy. Jeżeli po podlaniu na powierzchni gleby tworzy się skorupa, należy okładać rzodkiew 0,5 cm warstwą torfu albo dobrze przegniłym kompostem.

Rzodkiewka wyrasta szybko, wczesne odmiany dojrzewają w ciągu 18-30 dni od wykiełkowania, średnio wczesne - w ciągu 35-40 dni. Wczesne odmiany nadają się lepiej do wysiewania wiosną, dłużej rosnące lepiej wysiewać jesienią.
Wyrywa się rzodkiewkę nie po kolei, a wybierając największą. Nie warto też długo czekać, gdyż przerośnięte szybko twardnieją i są atakowane przez szkodniki.
Jeżeli rzodkiewka rośnie słabo, należy dodatkowo ją nawozić: 15-20 gr. azotanu amonu, 15-20 gr. superfosfatu, 10 gr. chlorku na jeden metr kwadratowy. Najlepiej nawozić nawozem w postaci płynnej.

Uprawa rzodkiewki w szklarniach

W ogrzewanych szklarniach albo na parapetach w domu rzodkiewkę można uprawiać w ciągu całego roku, dodatkowo oświecając ją w okresie zimowym. Po wysianiu należy utrzymywać temperaturę około 16-18 stopni, po wykiełkowaniu temperaturę należy zmniejszyć. Do uprawy na parapetach wystarczą małe doniczki o średnicy 5 cm, do których wsadza się 2-3 nasiona, a po wykiełkowaniu zostawia się najlepszą sadzonkę.

W szklarniach rzodkiewkę wysiewać można już na początku marca.

Choroby i szkodniki rzodkiewki.

Rzodkiewka należy do rodziny krzyżowych, dlatego też atakują ją te same szkodniki, które atakują wszystkie inne rośliny z tej rodziny.

Korzeń rzodkiewki mogą uszkodzić larwy muszek kapustowych, szkodniki z rodziny ryjkowcowatych i ponęc lśniący.

Liście niszczą takie szkodniki jak bielinek kapustnik, tantniś krzyżowiaczek, chrząszcze z rodziny stonkowatych i piętnówka kapustówka; zwalczane są za pomocą posypywania roślin popiołem albo pyłkiem tytoniowym.

Śmietka kapuściana. Białe larwy żerują w korzeniach rzodkiewki i ją uszkadzają. Najwięcej szkody wyrządzają później rosnącej rzodkiewce. Zapobiec temu szkodnikowi można usuwając wszystkie robaczywe resztki rzodkiewki, siejąc wcześnie i usuwając chwasty z rodziny krzyżowatych.

Najbardziej powszechne choroby rzodkiewki, to - alternarioza, bakterioza, zgnilizna twardzikowa, szara pleśń, sucha zgnilizna, fuzarioza, mokra zgnilizna, mączniak rzekomy, mozaika liści. Najlepszym zwalczaniem chorób jest usuwanie resztek chorych roślin z gleby, płodozmian, nie wysiewanie rzodkiewki w mokrych miejscach.

Zgnilizna twardzikowa. Jest to choroba grzybowa, uszkodzone przez nią miejsca tracą kolor, staja się wodniste i pokrywają białą pleśnią.

Mozaika rzodkiewki. Choroba wirusowa, rzodkiewka rośnie słabiej, liście pokrywają się plamami, deformują się i ulęgają nekrozie.

Odmiany rzodkiewki

Nowość sezonu
RZODKIEWKA DE DIX HUIT JOURS (18 DNI) - NASIONA NA TAŚMIE

Bardzo wczesna odmiana rzodkiewki. Rzodkiewka zawiera dużo wapnia, potasu, magnezu, żelaza, cynku i jodu. Pęczek rzodkiewki zawiera nie mniej witaminy C niż cytryna. Rzodkiewka też pomaga w usuwaniu cholesterolu z organizmu.

Zbiór urodzaju następuje po 18-20 dniach od wysiania. Nadaje się do uprawiania na otwartym gruncie i w szklarniach. Najlepiej rośnie w gliniasto-piaszczystej glebie. Najbardziej odpowiednią temperaturą dla uprawy rzodkiewki jest 15-18 0C, w okresie wzrostu nie może zabraknąć wilgoci. Zimą rzodkiewkę można wyhodować w domu na parapecie, w doniczkach.

Zalety nasion na taśmie: większy, lepszy i bardziej jakościowy urodzaj. Posiane nasiona później nie trzeba przerzedzać, wykiełkowują w równych od siebie odległościach. Taśma wchłania wilgoć z gleby. Przy odpowiedniej wilgotności gleby nasiona wykiełkowują szybciej i jednakowo. Sadzonki rosną bardziej uporządkowanie, odstępy między rzędami są jednakowe, dlatego też w taki sposób zasianą rzodkiewkę łatwiej uprawiać, przykrywać folią, pielić. Przed wyściełaniem taśm glebę należy zwilżyć. Wysłaną taśmę z nasionami zasypać glebą i jeszcze raz obficie podlać.

Z 4 metrów taśmy nasion, można spodziewać się około 350 jakościowych roślin i obfitego - około 3,5-5 kg urodzaju.

Nowe odmiany rzodkiewki

RZODKIEWKA CARMESA

Wczesna odmiana rzodkiewki. Wyrasta w ciągu 30-35 dni od wysiania.

Korzenie- duże, okrągłe, czerwone, nie pękają. W środku są białe, czasami o różowym zabarwieniu, soczyste i o łagodnym smaku. Rzodkiewka nie więdnie tak szybko. 1gr. - około 70-130 nasion.

RZODKIEWKA FIESTA

Wczesna odmiana rzodkiewki. Okres wegetacji - 25-30 dni.
Najbardziej odpowiedni czas do wysiewania na zewnątrz to marzec i kwiecień. Dla uzyskania jesiennego urodzaju rzodkiewkę wysiewa się w drugiej połowie sierpnia.

Korzenie - jaskrawo czerwone, w środku - białe, chrupiące.
Uprawiane w szklarniach i na zewnątrz.
1 gr. - 70-130 nasion.

RZODKIEWKA KASPAR H

Wczesna odmiana hybrydowa. Urodzaj zbiera się po 25-30 dniach od wykiełkowania.
Korzenie - okrągłe, czerwone, soczyste, o łagodnym smaku i o średnicy do 3 cm. Liście bujne, nie wysokie. Uprawiana wiosną i jesienią na zewnątrz i pod przykryciem.
Najlepiej rośnie w lekkich i średnio ciężkich, pulchnych, niekwaśnych (pH 6-7) glebach bez chwastów. Dla uzyskania jesiennego urodzaju rzodkiewkę wysiewa się w drugiej połowie sierpnia
1 gr. - 100-130 nasion.

RZODKIEWKA RAFA

Wczesna odmiana rzodkiewki. Okres wegetacji trwa 28 dni.

Korzenie - czerwone, okrągłe, lekko błyszczące z cieniutkim korzonkiem. Liście - niewysokie.

Uprawiana pod przykryciem i na otwartym gruncie. Najlepiej rośnie w piaszczysto-gliniastych glebach, w temperaturze 18-21 stopni.
1 gr. - około 70-130 nasion.

ASA.LT