Terminu "inteligentny dom" zaczęto używać w latach siedemdziesiątych. Tłumaczenie tego zwrotu z ang. „inteligent building" nie odzwierciedla w pełni jego znaczenia, gdyż jest to system, który rozpoznaje specyficzne sytuacje zachodzące w budynku i w odpowiedni sposób reaguje na nie według zadanych mu algorytmów. Termin ten też oznacza - elastyczność i przystosowanie.

System inteligentnego domu to automatyka połączona z różnymi instalacjami systemowymi budynku, która je kontroluje, nimi zarządza i dba o ich wzajemne oddziaływanie. Jest to nowoczesny system do zarządzania budynkiem, w Europie i USA popularny ze względu na oszczędność energii, wyższy komfort życia, i w niektórych wypadkach, szczególnie w Europie Wschodniej, montowany ze względów prestiżowych.

Oszczędzanie energii w pracy i w biurze

Porównując poziomy zużycia prądu w domu niezautomatyzowanym i inteligentnym domu, różnica ta może wynosić około 30-40 proc. Znacząca różnica w zużyciu prądu jest też między inteligentnym domem, w którym są systemy instalacyjne połączone a tym, w którym działają osobno. W domu inteligentnym więcej się oszczędza ze względu na indywidualne podejście do użytkownika, uwzględniając nie tylko sytuację ogólną w całym domu, ale i w każdym pomieszczeniu. Na przykład, w pomieszczeniach mieszkalnych system będzie działał uwzględniając rozkład dnia całej rodziny. Z rana przed tym, niż wszyscy wstaną, system podgrzeje w mieszkaniu podłogę w łazience, przygotuje ciepłą wodę uwzględniając ilość mieszkańców zamieszkujących w tym mieszkaniu. Następnie, po wyjściu wszystkich mieszkańców, ogrzewanie jest zmniejszane, a przed ich powrotem ponownie zwiększane. System może inaczej ogrzewać sypialnię i salon. W inteligentnym domu system zarządzania może obserwować i dostosowywać się w sytuacjach, kiedy drzwi między pomieszczeniami nie są zamknięte, może regulować różnego rodzaju wentylację, wietrzyć pomieszczenia otwierając okna. Na noc temperatura ponownie zmniejsza się o kilka stopni, by zapewnić komfortowe spanie, a salon ogrzewa się tylko minimalnie.

W biurach mogą być stosowane jeszcze bardziej skomplikowane rozwiązania. Na przykład w jednym z banków został zamontowany system ze sterownikami, który wykorzystuje też ciepło pasywne słońca. Budynek ten ma dużo elementów szklanych, dlatego rolety odgrywają w nim rolę regulatorów. Żaluzje te przyjmują kąt nachylenia zgodnie z wpadającymi promieniami słońca, latem zmniejszając ilość wpadającego światła, zimą zwiększając. System ten reguluje nie tylko temperaturę, ale także i oświetlenie miejsc pracy pracowników. Przy niedostatecznym oświetleniu miejsca pracy uruchamiane są dodatkowe oświetlenia z lamp.

Komfort

Inteligentny dom może być sterowany z dowolnego miejsca, poza tym można zastosować kilka scenariuszy w tych miejscach, gdzie kiedyś była tylko jedna możliwość. Na przykład, po otrzymaniu alarmu o włamaniu się, nie ma potrzeby natychmiast wzywać ochronę, gdyż na początku można wizualnie ocenić sytuację w pomieszczeniach poprzez iPhone'a. W razie pożaru „inteligentny system" może nie tylko wezwać straż pożarną, ale i odizolować pomieszczenia objęte ogniem zamykając drzwi i okna. Wiadome jest, że najwygodniej steruje się jednym pilotem, kiedy polecenia są wykonywane momentalnie a nie po wykonaniu dziesięciu czynności. System „Inteligentnego domu" reaguje też na każdą czynność. Na przykład po otworzeniu okien, by przewietrzyć mieszkanie, system automatycznie wyłączy tymczasowo ogrzewanie, zamknie drzwi do innych pomieszczeń i ustawi optymalny reżim wentylacyjny.

Komfort i pośrednie oszczędzanie mogą być uzyskiwane przy zarządzaniu oświetleniem w supermarketach. W dużych centrach handlowych jednorazowa wymiana przepalonych lampek jest droga. Wymiana lampek może odbywać się prawie co dzień i to po kilka, jeżeli diagnozą jest ich przepalenie. W systemie inteligentnym można wprowadzić datę wymiany żarówek, wskazując okres żywotności i za jednym razem wymienić wszystkie lampki, którym kończy się żywotność.

Systemy inteligentnych domów

System inteligentnego domu składa się z czujników nadających polecenia (włączniki, przełączniki, włączniki fotoelektryczne, czujniki temperatury, oświetlenia, bezpieczeństwa piloty kontrolujące i monitory) oraz sterowników, którymi zarządza się urządzeniami grzewczymi, oświetleniowymi, wentylacyjnymi i innymi sprzętami, np.: AGD.

Urządzenia ze sobą współpracują przy pomocy kabla do transmisji danych (kabel 4-ro żyłowy dwa z nich łączy się a dwa zostają, jako zapasowe). Kontrolować i włączać urządzenia można używając sygnału radiowego, jest to szczególnie przydatne wtedy, gdy nie ma możliwości doprowadzenia kabla albo, gdy w planach jest częsta zmiana pomieszczeń.

System zarządzany jest przy pomocy sterowników. Systemy do zarządzania dzielą się na analogowe i cyfrowe. W przypadku sterowania analogowego czujniki i urządzenia są połączone ze sterownikami każdy z osobna przewodem zasilającym i sterującym zarazem. W przypadku systemów cyfrowych do urządzeń zostaje wmontowana elektronika, którą steruje się na miejscu, przez całe urządzenie biegnie jeden kabel zasilający i do transmisji danych.

System sterowników JUNG. Wszystkie kable z urządzeń wykonawczych i czujników mieszczą się na tym pulpicie sterowania i tutaj się nimi zarządza, wydawanie komend odbywa się za pomocą pilota.

Możliwości inteligentnego domu

Z domowym systemem sterowania można zintegrować prawie wszystkie regulowane urządzenia. System taki może kontrolować urządzenia świetlne, elektryczne, łączności, bezpieczeństwa, monitorowania, wentylacji, klimatyzacji, wodociągów, multimedia i urządzenia AGD.

Kontrola oświetlenia i jego zasilania

· System może włączyć i wyłączyć oświetlenie, regulować jego jasność;
· Dostosować oświetlenie do innych urządzeń oraz żaluzji, by ze sobą współgrały;
· Kontrola oświetlenia za pomocą jednego pilota z dowolnego miejsca w budynku;
· Kontrola oświetlenia przez tel. komórkowy albo internet;
· Sterowanie oświetleniem zewnętrzny budynku pozwala na zmianę barw i jaskrawości;
· Zarządzanie obciążeniem energii elektrycznej, odłączanie urządzeń pobierających prąd według z góry ustawionych priorytetów;
· Odłączenie zasilana w czasie wyjazdów całej rodziny.

Kontrola systemów grzewczych, wentylacyjnych i klimatyzujących

· System kontrolujący ogrzewanie pozwala na optymalne wykorzystanie energii do ogrzania budynku, uwzględniając indywidualne zapotrzebowania właściciela budynku. Uwzględnia się i dostosowuje do oświetlenia, wentylacji i rekuperacji. W starszych modelach kotłów grzewczych regulowanie odbywało się przez ograniczanie podawanej gorącej wody do kaloryferów, nowoczesne kotły, takie jak Viessmann, mają wbudowane funkcje do łączności z sterownikami.

· Kontrola wentylacji zaopatruje budynek w świeże powietrze, uwzględniając indywidualne zapotrzebowanie mieszkańców danego budynku, uwzględnia ogrzewanie, otwieranie okien i drzwi oraz koordynuje odzysk ciepła.

· Kontrola mikroklimatu w piwnicy z winem, bibliotece i wilgotnych pomieszczeniach.

Zdalna kontrola klimatu poprzez telefon komórkowy

Oszczędność energii poprzez zmniejszanie ogrzewania w nieużywanych albo rzadko używanych pomieszczeniach.

Podlewanie roślin w ogrodzie zimowym czy szklarni, w zależności od temperatury, wilgotności gleby i pory dnia.

Sterowanie zasłonami, żaluzjami, regulacja oświetlenia przy ich pomocy, zintegrowane z systemem grzewczym i wentylacyjnym.

Domowa stacja (nadajnik) prognozy pogody pozwala na monitorowanie i przewidywanie pogody.

Ochrona budynku

· Wideo i audio domofony.
· Ochrona przeciwpożarowa, ochrona majątku, w przypadku pożaru czy włamania, system raportuje odpowiednie instytucje, blokuje dostęp do innych pomieszczeń.
· Dostęp do pomieszczeń za pomocą indywidualnych kluczy, skanowania odcisków palców.
· Alarm wycieku gazu albo wody.
· Ochrona przed wyładowaniem elektrycznym
· Urządzenie monitorujące pozwala na nadzorowanie obiektu na odległość i zapisywanie tych informacji.
· Ochrona obwodowa.
· Informowanie o braku zasilania.
· Imitacja obecności osób w pomieszczeniu
· Odłączenie zasilania lokalnego w razie pożaru

Przeglądanie pomieszczeń za pomocą iPhone

Zarządzanie sprzętem domowym AGD i innym

· Kontrola kina domowego i urządzeń audio, sterowanie sygnałem audio i video z punktu centralnego do monitorów i kolumn. Sterowanie za pomocą pilota;
· Sterowanie bramą garażową;
· Sterowanie oknami i drzwiami;
· Przenoszenie programów muzycznych czy radiowych do innych pomieszczeń za użytkownikiem;
· Zarządzanie przez panel uniwersalny albo ekran dotykowy.

Jaki system wybrać?

Proponowanych na rynku "inteligentnych systemów" jest bardzo dużo. Na świecie jest około 300 dużych producentów takich systemów. Takie systemy produkowane w USA i Europie różnią się od siebie formami zarządzania. W USA system inteligentnego domu zarządzany jest rzez komputer, w Europie - za pomocą systemowych sterowników. Największy udział w rynku w Europie ma stowarzyszenie KNX (dawniej European Installation Bus Association) zrzeszające około 300 producentów systemów zarządzania. Urządzenia produkowane przez członków tego stowarzyszenia są kompatybilne. Urządzenia te są o wiele bezpieczniejsze, niż firm produkujących kompletne zestawy. Przykładem na to jest ostatni kryzys, który spowodował wycofanie się z rynku niektórych firm, a klienci pozostali ze sprzętem, który nie jest kompatybilny z innymi urządzeniami. Odpowiednio, gdyby wycofał się jeden z producentów KNX, zostanie on zastąpiony innym, który będzie w stanie dostarczyć adaptacyjny sprzęt i wykonać konserwację. Stowarzyszenie to przygotowuje też certyfikowanych specjalistów, którzy mogą instalować i konserwować sprzęty producentów tego stowarzyszenia.

Urządzenie inteligentnego domu

Czujniki

Czujniki ruchu, uderzeń, trzasków, obecności, temperatury, wilgoci sterują oświetleniem i urządzeniami elektrycznymi.

Czujniki wycieku wody, ulatniania się gazu, dymu sygnalizują mieszkańców o zaistniałym w domu niebezpieczeństwie.

Higrometr JUNG reguluje poziom wilgotności wewnątrz. Zamontowany wewnątrz czujnik mierzy temperaturę i wilgotność w pomieszczeniu. Po przekroczeniu określonych wielkości uruchamiane są systemy zmniejszające wilgotność. Jest to doskonałe urządzenie do ochrony pomieszczeń przed pleśnią.

Czytnik linii papilarnych JUNG

Włączniki

Niemiecka firma JUNG posiada duży wybór włączników. Można kupić nawet pozłacane włączniki, który są szczególnie popularne u naszych wschodnich sąsiadów. Innowacją technologiczną są włączniki bezprzewodowe, które wysyłają sygnał do urządzenia za pomocą fal radiowych. Jest to bardzo wygodne rozwiązanie w budynkach biurowych, gdzie szczególnie często zmieniają się najemcy. W systemie „Inteligentnego domu" popularne są też włączniki z funkcjami sterowania.

Pozłacany włącznik firmy JUNG

Domofony

Nowoczesne domofony odznaczają się dużą funkcjonalnością oraz prostym i łatwym sterowaniem. Obecne są one dostosowywane do instalacji elektrycznej stanowią jeden z jej elementów, poza tym są tak montowane, by się nie wyróżniać.

Pilot do sterowania zewnętrznego (po prawej) i wideodomofon firmy JUNG (po lewej).

Monitory i piloty do sterowania

Obecnie w większości używane są do sterowania przyciskowe panele sterowania. Nowoczesne i droższe są panele z monitorem (np. iPad). Obecnie można też zarządzać takimi systemami i przeglądać je poprzez smartfony. Przy pomocy zwyczajnego telefonu komórkowego można włączyć alarm i otworzyć bramę.

Komputer z ekranem dotykowym firmy JUNG

Obecnie najbardziej rozpowszechnione są przyciskowe panele sterowania, za pomocą których programista ustawia wszystkie funkcje tak, by ze sobą współgrały. Właściciel domu może je zmieniać tylko w określonych granicach.

Panele sterowania budynkiem firmy JUNG. Można nimi zarządzać oświetleniem, żaluzjami, temperaturą, działaniem systemów grzewczych i wentylacyjnych, nagłośnieniem. Na ekranie wyświetlana jest aktualna informacja.

Inteligentny dom to niemała inwestycja. Nie zaleca się zlecać zamontowania i programowania takiego systemu niewykwalifikowanym i niedoświadczonym osobom. Najlepiej kontaktować się bezpośrednio z producentami takich urządzeń, którzy doradza i bezpośrednio skierują do wiarygodnych instalatorów takich systemów.

Za konsultację dziękujemy firmie UAB JUNG VILNIUS

^ASA.LT