Gruntowy wymiennik ciepła jest dodatkowym rozwiązaniem, o które wzbogacić można system rekuperacji (system wentylacji). Możliwość czerpania z darmowych zasobów energetycznych jest dla wielu osób nie lada gratką, stąd coraz większe zainteresowanie tym ekologicznym sposobem podnoszenia sprawności rekuperacji. O ile tylko jest to możliwe, inwestorzy coraz częściej decydują się na montaż gruntowych wymienników ciepła, które w zgranym duecie z rekuperatorem znacznie podnoszą komfort klimatyczny w pomieszczeniach.

Gwc spełnia dwie funkcje: wstępnie podgrzewa powietrze zimą oraz schładza je latem.Robi to zanim jeszcze powietrze trafi do rekuperatora - stanowi więc dla systemu rekuperacji z jednej strony dodatkową ochronę antyzamrożeniową (oprócz nagrzewnicy wstępnej, w którą w standardzie wyposażony jest każdy dobrej jakości rekuperator), z drugiej zaś podnosi komfort klimatyczny latem, dodatkowo schładzając nawiewane powietrze.

Medium transportującym energię w gruntowym wymienniku ciepła może być powietrze (gwc powietrzne) oraz - bezpieczny dla człowieka i środowiska - glikol polietylenowy (gwc glikolowe).

W gwc glikolowym, glikol krąży w zamkniętym układzie rur o niewielkiej średnicy. Takie rozwiązanie sprawdza się niezależnie od poziomu wód gruntowych oraz naturalnego osuwania się terenu.

Gwc glikolowe gwarantuje higieniczny i bezawaryjny montaż oraz funkcjonowanie układu. Glikol, który pod ciśnieniem 2 - 2,5 barów krąży w specjalnych, odpornych na uszkodzenia przewodach położonych na głębokości 1,5 - 2 m w gruncie, pracuje w obiegu zamkniętym. Na takiej głębokości - niezależnie od pory roku - panuje stała temperatura około +8oC. Energia pozyskana z gruntu schładza gorące powietrze latem lub ogrzewa mroźne powietrze zewnętrzne zimą, zanim trafi ono do rekuperatora.

GWC zatem nie tylko zwiększa komfort klimatyczny w domu (latem), ale znacznie podnosi sprawność całego układu wentylacyjnego z rekuperatorem pozwalając mu osiągnąć jeszcze lepsze osiągi energtyczne.

Pełna instalacja gwc składa się z dwóch części:

jednostki wewnętrznej montowanej przy rekuperatorze,
zewnętrznej instalacji przewodów ułożonych w gruncie.

Zanim wybierze się instalatora, warto sprawdzić, czy:

• prawidłowo zaprojektuje on długość instalacji zewnętrznej,
• zaplanuje trasę prowadzenia i sposób ułożenia przewodów instalacji zewnętrznej, by maksymalnie wykorzystać teren,
• dobierze właściwej mocy rekuperator do systemu rekuperacji z gruntowym wymiennikiem ciepła,
• odpowiednio podłączy urządzenie do rekuperatora,
• uruchomi prawidłowo system.

Oczywiście, w bilansie powodzenia przedsięwzięcia, ważna jest także jakość samego urządzenia oraz materiałów użytych do wykonania instalacji oraz - jak zwykle - solidne wykonanie prac instalacyjnych.

Jednym z najważniejszych warunków efektywnie działającego gwc jest dokładne zaizolowanie przewodów wchodzących do budynku oraz w samym budynku. Może bowiem okazać się, że glikol schłodzony w ziemi o kilkanaście stopni przechodzi przez odcinek nieizolowany wewnątrz pomieszczenia, w którym panuje temperatura powyżej 25oC, co spowoduje jego ogrzanie i sprawi, że zyski energetyczne układu będą równe zeru.

Kilka ważnych pytań i odpowiedzi:

Czy w określonych przypadkach może nie być możliwości wykonania gwc?
Teoretycznie jest to możliwe, gdy:
- teren przy domu jest mniejszy niż około 10 x 20 m,
- teren przy domu jest zalesiony (lub występują na nim rośliny o głębokim systemie korzeniowym),
- inwestor ma plany wykonania basenu wpuszczonego w ziemię na jedynym możliwym do montażu instalacji zewnętrznej gwc terenie przy domu,
- inwestor ma plany wybudowania budynku z fundamentami na jedynym możliwym do montażu instalacji zewnętrznej gwc terenie przy domu.

Czy gwc może zastąpić klimatyzację?
GWC nie jest urządzeniem klimatyzacyjnym, a chłód pozyskuje w naturalny sposób, z gruntu. O ile dla jednych może to być zdecydowany minus (dla tych polecamy montaż klimatyzacji dostosowany do domów z rekuperacją), dla innych jest nie lada gratką: możliwość korzystania z darmowej energii zgromadzonej w ziemi jest rozwiązaniem nie tylko zdrowszym, ale i proekologicznym.
W dobrze wykonanym domu energooszczędnym o rozsądnej ilości przeszkleń i dobrze wykonanej izolacji, właściwie zaprojektowany i zainstalowany system wentylacyjny wyposażony w gwc zapewni nawiew świeżego powietrza o temperaturze w granicach 21-25oC przy upałach na zewnątrz około 30oC. Na pewno także zapewni utrzymanie stosunkowo stałej i przyjemnej temperatury w budynku w okresie upałów. Stanie się tak jednak pod kilkoma warunkami, o których niżej.

Czy gwc można podłączyć na późniejszym etapie?
Tak, choć jest to trudniejsze, niż w przypadku montażu na etapie budowy. Wiąże się z większymi nakładami pracy, np. koniecznością wykonania wykopów często już zaaranżowanej części zielonej przy domu, wykonania przejścia przez fundament, bałaganem budowlanym w miejscu montażu jednostki wewnętrznej przy rekuperatorze: pytanie, czy jest tam jeszcze miejsce na gwc?). Jedynym tak naprawdę niezbędnym warunkiem jednak jest posiadanie rekuperatora o określonej mocy (lub jego wymiana dla starszych systemów).
Możliwa jest również taka sytuacja, gdy montaż gwc zostanie zaplanowany na etapie budowy, jednak jego wykonanie inwestor przełoży na później. Wykonane więc zostaną wszelkie konieczne prace ziemne oraz dobrany właściwej mocy rekuperator.
Tak, czy inaczej o tym, czy zamierza się zainstalować GWC, warto zdecydować jak najwcześniej.

Czy rodzaj gruntu ma wpływ na efektywność pracy gwc?
Tak: lepiej kumuluje energię grunt mokry, gliniasty, niż suchy, piaszczysty. Nie oznacza to oczywiście, że w gruncie piaszczystym instalacja nie będzie przynosić spodziewanych efektów, jednak osiągi energetyczne w gruncie gliniastym będą wyższe.

Czy montaż gwc wpływa na sposób użytkowania systemu rekuperacji?
Dobrej jakości rekuperator automatycznie reguluje pracą gwc: dotyczy to automatycznego załączania gwc oraz by-passu, czyli obejścia wymiennika ciepła w rekuperatorze w celu doprowadzenia w lecie do budynku powietrza maksymalnie schłodzonego. Warto wybrać taki rekuperator, który współpracuje z gwc w trybie automatycznym i nie jest wymagana żadna ingerencja ze strony użytkownika.
Jeżeli więc myślisz o rekuperacji, przemyśl również montaż gwc, które dodatkowo podniesie sprawność całego układu rekuperacji wykorzystując energię zgromadzoną w ziemi.

^{Źródło:Rekuperatury.pl}