Przedstawicielom przedsiębiorstw wentylacyjnych codziennie zdarza się odpowiadać na pytania lub konsultować interesantów w jednej i tej samej sprawie: kupiliśmy nowe okna, a na nich zbiera się kondensat. Co robić? Ratujcie!!! Przede wszystkim należy zaznaczyć, że ani producenci okien, ani profile szczelnego okna, ani szyby zespolone nie są temu winne. W niektórych przypadkach, gdy okno jest nieprawidłowo zamontowane, może nieznacznie zbierać się kondensat. Ale to już odrębny temat.

Okna zazwyczaj są wymieniane na bardziej szczelne - plastykowe bądź drewniane - by oszczędzać ciepło, ochronić się od przeciągów i hałasu z ulicy. Współczesne technologie zapewniają bardzo dobre charakterystyki wstrzymywania ciepła oraz hałasu, są one jednak aktualne dopóki okno jest szczelnie zamknięte. Gdy jednak okno otwieramy - wszystkie wyniki szczegółowych badań trącą swój sens. Jesteśmy jednak zmuszeni do otwierania okien, ponieważ organizm ludzki nie może żyć bez powietrza. Ochronić okna od kondensatu, ściany od pleśni, zmienić powietrze w pomieszczeniu, usuwać przykre zapachy i wilgoć możemy tylko poprzez wietrzenie pomieszczenia. Bardzo ważne jest to, jak będziemy wietrzyć pomieszczenie i czy to wietrzenie będzie rzeczywiście efektywne, dlatego warto przeanalizować możliwe warianty wietrzenia mieszkania. Można je wietrzyć w dwojaki sposób - naturalnie lub za pomocą sztucznego wietrzenia.

Naturalne wietrzenie na pewno będzie wystarczające w pomieszczeniach mieszkalnych, gdzie prawidłowo zamontowano kanały usuwania powietrza. Jest to najbardziej rozpowszechnionym sposobem wietrzenia na świecie.

Aby wietrzenie było efektywne, po pierwsze należy zamontować urządzenia dostarczające powietrze, otworzyć wszystkie wewnętrzne drzwi, odciąć ich dolną część lub w dole instalować specjalne kratki wentylacyjne. Następny krok - to zapewnienie ciągu w kanałach wentylacyjnych w sposób naturalny lub mechaniczny. Wentylacja musi być stała, nawet wtedy, gdy wewnątrz nie ma ludzi! (rys. 1)

Rys. 1

W przypadku naturalnego wietrzenia ruch powietrza powstaje ze względu na różnicę temperatury wewnątrz i na zewnątrz oraz wiatr. Ważna też jest wysokość komina lub kanału wietrzenia. Oczywiście, jeżeli nie ma wiatru i temperatura latem jest jednakowa na podwórku i wewnątrz, ruchu powietrza również nie będzie. Cudów w wietrzeniu nie bywa. Należy zaznaczyć, że wówczas nie będzie działać żaden system wietrzenia naturalnego.

Lufciki można urządzić nie tylko w oknach, lecz również w ścianach. (rys.2 i rys.3). Przy ich wyborze należy zwrócić uwagę na charakterystyki lub na przepuszczalność powietrza przy fiksowanej różnicy ciśnień. Obliczane ciśnienie wietrzenia naturalnego wynosi 10 Pa. Przepuszczalność lufciku przy obliczanej różnicy ciśnienia powinna odpowiadać wskazaniom w warunkach technicznych. Najlepiej jest wybierać automatycznie działające lufciki, które same dostosowują przemianę powietrza w pokoju. Takie lufciki mają specjalne czujniki, które są wrażliwe na zmiany wilgoci w powietrzu pomieszczenia.

Rys.2

Ludzie z wydychanym powietrzem wydalają bardzo dużo wody, która zostaje w powietrzu, jeżeli nie wietrzy się pomieszczenia. Ta para, przy odpowiednich warunkach, znowu zamienia się w wodę (powstaje kondensat na oknach, ściany wilgotnieją). Powstawanie kondensatu na oknach podczas zimy bardzo zależy od temperatury wewnątrz oraz od temperatury szkła okna. Jeżeli względna wilgoć powietrza w pomieszczeniu jest RH=70% i t = +20 ° C, to dla szkła okna, ogrzanego tylko do 14° C, powstaje ryzyko pokrycia się wilgocią od strony wewnętrznej. Powietrze, które dostaje się do pomieszczenia przez lufcik znajdujący się w szczelnym oknie, przechodzi przez tzw. barierę termiczną, gdy ogrzane powietrze bardzo szybko się osusza. Bardziej suche powietrze, które trafia do pomieszczenia, "rozcieńcza" wilgotne powietrze znajdujące się w pomieszczeniu, po czym temperatura kropli rosy spada, tzn. szkło okna może być zimniejsze, a kondensat nie wystąpi. We wszystkich przypadkach zaleca się umieszczenie pod oknem chociaż niedużego kaloryfera. Ciepłe powietrze unoszące się od kaloryfera owiewa szkło okna, niosąc informację o wilgoci do czujnika w lufciku. W taki sposób lufcik otworzy się szerzej i wpuści więcej świeżego powietrza, zatrzyma to powstawanie wilgoci w powietrzu pomieszczenia i na zimniejszych powierzchniach. Ciepłe konwekcyjne powietrze polepsza rozdzielanie świeżego powietrza w pomieszczeniu, co sprawia, że pomieszczenie wietrzy się efektywniej.

Jeszcze jeden ważny czynnik, na który trzeba zwrócić uwagę - to tłumienie hałasu. Jest dużo modyfikacji lufcików, które są przeznaczone tylko do przepuszczania powietrza do pomieszczenia, jednak jest to to samo, co uchylone lub nieszczelne okno.

Należy wybierać lufciki z właściwościami tłumienia hałasu, sprawi to, że właściwości okna się polepszą, ponieważ żadne okno nie posiada tłumika hałasu, gdy je uchylimy.

Jeżeli wybraliście lufciki w oknach, powinniście wiedzieć, że sposób ich montowania oraz technologia polega na tym, by mniej otwierać szczelne komory profilu oraz nie uszkodzić sztywności okna. Nie będziecie mieli większego nakładu ciepła z tego powodu, że w oknach lub ścianach znajdują się lufciki (okna nie będą zimniejsze). Jednak trzeba pamiętać o tym, że wietrzenie we wszystkich wypadkach jest utratą energii cieplnej. Powstaje jednie pytanie - ile tej energii tracimy przy jednym lub innym systemie wietrzenia? Następne logicznie powstają pytania: Jeżeli z pomocą jednego systemu zaoszczędzamy na cieple, ile trzeba zainwestować, by go zainstalować? Ile będzie nas kosztować eksploatacja? Kiedy się nam opłaci system wietrzenia? Na te pytania można odpowiedzieć tylko po zapoznaniu się z projektem domu lub mieszkania i obliczeniu kosztów. Dlatego też nie należy ufać reklamom, lecz się opierać na faktach i liczbach.

Jeszcze trochę ekonomii... Większość zleceniodawców przy budowie domów oszczędza montując nieotwieralne okna. Urządzenie lufciku w takim oknie pozwoli trochę zaoszczędzić. Trzeba jednak zaznaczyć, że montaż lufciku w nieotwieralnym oknie jest dwa razy droższy niż w otwieralnym. Oprócz tego, potrzebuje się do tego więcej detali. Jednak jest to tańsze niż montaż okna otwieralnego.

Po to, by wietrzenie działało, konieczne jest nie tylko dojście powietrza, lecz też wyciąg. Możemy zamontować mnóstwo lufcików, gdy jednak nie będzie ciągu powietrza w kanałach wietrzenia, nie należy oczekiwać, że pomieszczenie będzie się wietrzyć. Powietrze nie może cyrkulować przez tę samą szczelinę, przez którą weszło. Jednak, jak wiemy, naturalne wietrzenie bardzo zależy od warunków przyrodniczych. Najlepszy sposób, by się odgraniczyć od czynników przyrodniczych - to zamontować wentylator centralnego usuwania powietrza na strychu lub w piwnicy. W takim przypadku wentylator działa nieustannie. Należy zaznaczyć, że jest to nie to samo, co montaż tradycyjnego mechanicznego lub rekuperacyjnego systemu wietrzenia. Taki sposób montażu jest kilka razy tańszy. Można go montować w zamieszkałym domu lub mieszkaniu, nie uszkadzając przy tym wykończenia.

Rys. 3

Większość nowych mieszkańców są przekonani, że montaż małego wentylatorka w łazience czy ubikacji rozwiąże problemy wentylacji. Tak jednak nie jest. Po pierwsze, wentylatorki są importowane do Polski z południowych lub cieplejszych krajów, gdzie dojście powietrza nie jest zazwyczaj ograniczana lufcikami, ponieważ zamiast okien najczęściej są tylko żaluzje. Wentylatorki działają efektywnie przy usuwaniu dużej ilości powietrza.

Praktykuje się także włączanie wentylatorków razem z oświeceniem. Nie jest to prawidłowe, ponieważ oświecenie pomieszczeń nie jest związane z zanieczyszczeniem powietrza. Drzwi łazienki są zazwyczaj szczelne (znowu nieprawidłowe stwierdzenie) i włączony wentylatorek przy kąpieli pracuje bez potrzeby, ponieważ powietrze nie ma skąd trafiać do środka, by mogło być usunięte. Załóżmy, że montujemy wentylatorek z włącznikiem oddzielnie od oświecenia, doszczelniamy drzwi, jednak nie możemy osiągnąć pożądanego efektu. Jest tak dlatego, że dojście powietrza w pokojach ograniczają lufciki albo pozycja otwieranego okna. Jeżeli otworzymy lufciki czy okna, poczujemy, jak szybko w pokojach zrobi się chłodniej. Z innej zaś strony, gdy wentylator nie pracuje, nic nie stwarza ciągu i wietrzenie w ogóle się nie odbywa, a pomieszczenia trzeba wietrzyć stale. Montaż pojedynczych wentylatorków najczęściej tylko stwarza chaos w wietrzonym obiekcie i nie daje żadnych efektów.

W każdym przypadku najlepiej jest zacząć od projektu i obliczenia kosztów. Najbardziej racjonalnym rozwiązaniem jest kontakt z firmami, które profesjonalnie zajmują się wietrzeniem lokum.

Na koniec warto powiedzieć, że wietrzenie jest to jedno z podstawowych kryteriów, decydujące o jakości nowego lub rekonstruowanego budynku z nowoczesnymi oknami i ocieplonymi ścianami. Po polepszeniu termiczno - wilgotnościowego balansu profesjonalnie zamontowany system wietrzenia powinien mile zaskoczyć mieszkańca swymi zaletami.

Więcej informacji w temacie okna