Ludzie mieszkający w miastach spędzają w dni powszednie ponad dwie trzecie dnia w pomieszczeniach. Zdrowie człowieka i efektywność jego pracy przede wszystkim zależy od czystości i świeżości powietrza, jakie wdycha. Jeżeli efektywność pracy u ludzi spada, mają zawroty głowy czy jest im słabo, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że powietrze w pomieszczeniach nie jest najlepsze i trzeba je jakoś poprawić.

W użytkowanych pomieszczeniach cyrkulacja powietrza jest niezbędna. Zdaniem specjalistów wietrzenie pomieszczeń jest skuteczne, jeżeli w ciągu godziny wymieni się połowa powietrza w pomieszczeniu.

Najpopularniejszym systemem wentylacji w naszym kraju jest wentylacja grawitacyjna, w której zanieczyszczone powietrze unosi się do góry i jest wywiewane z pomieszczeń przez kanały wywiewne, natomiast świeże powietrze dostaje się do pomieszczeń poprzez nieszczelności w oknach, drzwiach i przegrodach budowlanych. Zamontowanie takiego systemu wentylacyjnego nie wiele zwiększa koszty budowy domu, natomiast znacznie zmienia koszty eksploatacji takich pomieszczeń. Obliczając ilość ciepła ulatniającego się kanałem wentylacyjnym okazuje, się że gdybyśmy to ciepło zaoszczędzili, koszty systemu wentylacyjnego zwróciłyby się w ciągu 6-10 lat. Dlatego też obecnie remontując i restaurując budynki należy pamiętać, że oszczędność energetyczna budynku nie powinna pogorszyć jakości komfortu użytkowników kosztem oszczędzania ulatniającego się z powietrzem ciepła. Obecne systemy wentylacyjne razem ze świeżym przypływającym powietrzem mogą wrócić około 85 procent ciepła wywiewanego razem z powietrzem.

Żeby wentylacja była efektywna, musi być odpowiednio przystosowana do konkretnego budynku. Wybierając odpowiedni system wentylacyjny do konkretnego budynku uwzględnia się konstrukcję budynku, ilość mieszkańców albo osób w nim pracujących, prowadzoną działalność, położenie geograficzne i zewnętrzne otoczenie.

System wentylacyjny musi spełniać trzy podstawowe warunki - musi być pewny, działać bez zarzutów przez określony okres eksploatowania, przystosowany do specyfiki budynku i być oszczędny, zużywać mało energii i być tani w eksploatacji.
Dobry początek w wyborze systemu wentylacji, to odpowiednio sformułowane wymagania. Nie warto oszczędzać i decydować się na system wentylacyjny z minimalną wymianą powietrza. Obecnie produkowane systemy wentylacji mogą filtrować napływające powietrze i usuwać szkodliwe zanieczyszczenia powietrza z zewnątrz, zwiększać i regulować wymianę powietrza dostosowując rozwiązania odzysku ciepła.
Wymagania dla systemu wentylacyjnego ustalane są na podstawie objętości pomieszczeń, ilości osób które będą w nim zamieszkiwały czy pracowały, okresu eksploatowania pomieszczeń i jakości powietrza na zewnątrz.

System wentylacyjny składa się z kanałów, które między sobą łączone są za pomocą łączników a do ścian i sufitów przymocowywane są za pomocą uchwytów mocujących.
Kanały wentylacyjne to najczęściej aluminiowe, twarde, okrągłe rury, ale są też prostokątne i elastyczne. W miejscach nieogrzewanych używa się kanałów z izolacją termiczną. Objętość przekroju kanału oblicza się biorąc pod uwagę przewidywaną ilość przepływu powierza i poziom hałasu, spowodowanego przemieszczaniem się powietrza kanałami. Nie ma potrzeby obliczania ciśnienia i prędkości powietrza.

kanał

Hałas spowodowany przemieszaniem się powietrza i samego urządzenia wygłusza tłumik.

tłumik hałasu

Ilość przepływającego powietrza regulują przepustnice, które są wprowadzane w ruch przez czujniki.

Powietrze w kanałach i przewodach przemieszcza się przy pomocy wentylatorów. Mogą one być zamontowane na końcach przewodów albo w środku.

wentylator

Powietrze oczyszczane jest za pomocą filtrów.
Powietrze ogrzewane lub schładzane jest przy pomocy elementów grzewczych i chłodzących. Mogą one być zamontowane już w samym urządzeniu albo później w przewodach.

Rekuperator nie pozwala ciepłemu powietrzu ulotnić się na zewnątrz, odzyskuje je i oddaje z powrotem do pomieszczenia. Jest kilka rodzaji rekuperatorów: rotacyjne, płytowe, krzyżowe. Ich podstawowe kryteria to współczynnik odzyskiwanego ciepła w procentach. Rekuperatory mogą odzyskać do 85 procent ulatniającego się ciepła.
Płytowe rekuperatory nadają się wszędzie tam, gdzie jest potrzebne szczególnie czyste powietrze. Właściwości:

1) odzysk ciepła do 75 %
2) w 99,9 % podzielone dwa prądy powietrza
3).nie wymaga dodatkowego zasilania prądem

rekuperator płytowy

Rekuperator rotacyjny - optymalny wariant w wypadkach, kiedy jest ważna wielkość urządzenia i maksymalne oszczędzanie. Właściwości:

1) odzysk ciepła do 85 %
2) Rekuperator rotacyjny jest krótszy od płaskiego rekuperatora,
3) za pomocą płynnej regulacji prędkości działania uzyskuje się najbardziej efektywne funkcjonowanie
Rekuperatory krzyżowe najbardziej odpowiednie są dla zimnych klimatów albo w wypadkach, kiedy urządzenia muszą być osobne. Właściwości:

1) odzysk ciepła do 75 %
2) najmniej wrażliwy na niskie temperatury (działa w temperaturze do -30 °C)
3) możliwość umiejscowienia urządzenia w dużej odległości od wyciągu

Najczęściej wszystkie urządzenia są montowane w jedno i przymocowywane nie daleko miejsca, w którym powietrze jest pobierane z zewnątrz. W niedużych pomieszczeniach można używać kompaktowe urządzenia, które mogą być montowane nad podwieszanym sufitem.

Źle zamontowany i niedoglądany system wentylacyjny może być też powodem powietrza o złej jakości:

• Zanieczyszczone albo stare filtry mogą przepuszczać nieczyste powietrze. Zalecana jest wymiana filtrów nie rzadziej niż dwa razy do roku. Wymiana filtra zależy również od zanieczyszczenia powietrza na zewnątrz.
• W zanieczyszczonych filtrach rozmnażają się bakterie, wśród których mogą być bakterie szkodliwe dla zdrowia człowieka. Takie bakterie z filtrów przedostają się do całego układu wentylacyjnego, a potem i do pomieszczeń.
• Nagromadzone nieczystości zmniejszają przepustowość powietrza i zwiększają zużycie energii.
• Z powodu nie właściwej ochrony systemu wentylacyjnego od deszczu, niewystarczającej izolacji termicznej, niewłaściwie używanych nawilżaczy, kondensatu w kanałach wentylacyjnych w pomieszczeniu może zwiększyć się poziom wilgotności.