Ze względu na wyjątkowy smak i zapach poziomki są zbierane i uprawiane od dawien dawna. Uprawiane w ogródkach poziomki mają owoce większe niż te rosnące dziko, mają do nich podobny smak i zapach. Różnią się jednak smakiem, zapachem i innymi właściwościami od swojej bliskiej krewnej, którą jest truskawka. Truskawka czy poziomka? Co jest lepsze i pożyteczniejsze - argumentów za i przeciw znaleźć nie trudno, dlatego w swoim ogrodzie najlepiej uprawiać jedno i drugie, tylko daleko od siebie.

Uprawa poziomek nie jest trudna, szczególnie jeżeli uprawia się ją na agrowłókninie, nie trzeba wówczas ciągle jej pielić. Najlepiej wybrać taką odmianę, która jest odporna na mrozy, owocuje od wiosny do jesieni i nie tworzy wąsów.

Gleba dla poziomek

Dla poziomek wybrać należy słoneczne, przysłonięte od wiatru miejsce. Jeżeli gleba jest lekka, lepiej wybierać miejsca cieniste, gdyż przeschnięta gleba źle wpływa na urodzaj. Poziomki lubią glebą piaszczystą albo lekko gliniastą, lekko kwaśną i z jak największą ilością obornika. Tuż przed samym sadzeniem nawozić obornikiem nie trzeba. Najlepiej glebę przygotować zawczasu: dobrze wyrobić i uprawiać przedplony. Dobrym przedplonem są rośliny strączkowe, warzywa i ziemniaki. Jesienią należy glebę dobrze przekopać i wybrać chwasty. Jeżeli gleba nie jest żyzna, należy dodać wiadro kompostu na 1 m/kw, najlepszym jest kompost z drewna liściastego. Do gleby cięższej dodać należy wiadro piasku. Do gleby piaszczystej dodaje się glebę gliniastą. Gleby kwaśne zaleca się wapniować rok przed sadzeniem poziomek. Z nawozów mineralnych dodaje się 40-50 g superfosfatu i 15g potasu. Wiosną ponownie należy glebę jeszcze raz przekopać, spulchnić i wyrównać.

Siew poziomek

Poziomki rozmnażane są przy pomocy nasion i rozłóg. Ze względu na to, że większość odmian poziomek nie ma rozłóg, rozmnażane są przy pomocy nasion. Rozmnażając poziomki przy pomocy nasion urodzaj można uzyskać już w tym samym roku, jednak jeszcze nie bardzo obfity. Wysiew odbywa się w zamkniętych pomieszczeniach, w lekkiej glebie, w marcu. . Sadzonki są kilkakrotnie przesadzane. Do gleby sadzonki są wysadzane z 4-5 listkami.

Uprawa poziomek

Decydując się na niedużą uprawę poziomek, należy je posiać tak, by z każdej strony był do nich łatwy dostęp. Odstęp między krzaczkami powinien wynosić 25-30 cm. W uprawach przemysłowych poziomki sadzone są rzędami albo pasami. Sadząc pasami można to robić po dwa rzędy a kolejne w odstępie 30 cm, między roślinami natomiast musi być zachowany 20 cm odstęp. Uprawia się wtedy poziomki w trzech rzędach.

Do sadzenia wybierać należy dobrze rozwinięte krzaczki i na korzeniach należy zostawiać jak najwięcej gleby. Sadzenie takich krzaczków powinno się odbyć do połowy maja. Najlepiej sadzić na nieprzepuszczającym światła agrowłókninie pokrywającej glebę.

Sadząc poziomki w wykopane ręcznie dołki zaleca się dodać po łopacie przesianego kompostu. Przy małej ilości sadzonych poziomek najlepiej wybierać sterylny kompost ze sklepu albo używać swego. Wtedy jednak trzeba szczególnie uważać, gdyż własny kompost bywa zakażony jajeczkami i larwami chrabąszcza majowego i innych szkodników, które bardzo lubią młode korzenie poziomek. Dołek należy obficie polać wodą i odczekać aż woda wsiąknie. Miejsca dołków należy odmierzyć na agrowłókninie, zrobić w niej nacięcia o średnicy 10 cm i nałożyć na glebę. Najwygodniej rozkładać agrowłókninę wtedy, gdy jeden z brzegów jest przyciśnięty do ziemi. Po jej rozłożeniu dobrze jest zaznaczyć miejsca otworów jakąś rośliną np. mniszkiem.

Gdy miejsce na sadzenie poziomek jest już przygotowane, agrowłókninę należy ostrożnie odwinąć a następnie w kolejności sadzić sadzonki poziomek i ostrożnie przykrywając akrowłókniną wybierać je na zewnątrz przez przygotowane otwory. Podczas wzrostu roślin agrowłókninę w miejscu nacięcia należy podwijać do spodu, by rosnący krzew miał wystarczająco miejsca. Podlewać poziomki należy ciepłą wodą z rana. W okresie suchym podlewa się raz w tygodniu. Poziomki rosnące w cięższych glebach podlewać należy rzadziej, w lekkich - częściej. Urodzaj nastąpi w tym samym roku, może być nawet obfity a owocowanie będzie aż do pierwszych przymrozków.

Uprawiać poziomki w tym samym miejscu zaleca się nie dłużej niż cztery lata. Najlepszy urodzaj jest zazwyczaj w drugim roku wzrostu poziomki, później zmniejsza się ilość i wielkość poziomek. Jesienią dobrze jest podlać poziomki słabym roztworem z amoniakiem (0,3 proc), dzięki któremu formuje się więcej nowych kwiatostanów. Jesienią można też opryskiwać krzaczki fungicydami. Nawozić poziomki najlepiej wiosną - 60g mineralnych nawozów złożonych na jeden metr kwadratowy ziemi. Wczesną wiosną należy pousuwać zeszłoroczne liście. Małe powierzchnie warto zamieniać co 2-3 lata ze względu na to, że mogą rozwinąć się choroby grzybicze takie jak : zgnilizna twardzikowa i szara pleśń.

Choroby i szkodniki poziomek

Poziomki cierpią na szarą pleśń, mączniaka prawdziwego i wertycyliozę. Mączniak prawdziwy to choroba grzybowa atakująca owoce, pąki, kwiaty, liście i zawiązki owoców. Najbardziej sprzyjającymi warunkami do rozprzestrzeniania się tej choroby są zimne i deszczowe okresy. W takich okresach ze względu na tę chorobę można utracić połowę urodzaju. Choroba rozprzestrzenia się w okresie kwitnienia, przechodzi z przekwitniętych i gnijących płatków, liści, owoców. Takie choroby zwalcza się przy pomocy fungicydów. Ważnym jest prawidłowe i systematyczne pielenie oraz sadzenie co 4 lata poziomek w inne miejsca. Sklerocja grzybni zimuje w glebie na zeszłorocznych częściach rośliny. Dlatego bardzo ważnym jest usunięcie uszkodzonych i chorych owoców i liści - najlepiej je paląc.

Odmiany poziomek

Najłatwiejsze w uprawie są odmiany nie tworzące wąsów. Sporo jest też bardzo urodzajnych i odpornych na mrozy odmian. Przykładem takich odmian są "Rugen" i "Regina".

Korzystne właściwości poziomek

Poziomki są bogate w składniki mineralne, witaminy C, P, B1, K, kwasy organiczne, karoten, pektyny, karotenoidy. Są bardzo korzystne dla osób z niedokrwistością - owoce poziomek pobudzają produkcję czerwonych krwinek we krwi. Zalecane dla osób mających problemy z układem naczyniowym, sercem, wątrobą i nerkami. Zwiększają elastyczność naczyń krwionośnych, spowalniają rytm serca, wzmacniają mięsień sercowy i zmniejszają miażdżycę.
Poziomki zawierają fruktozę, która jest pożyteczna szczególnie dla diabetyków.
Napary z owoców i liści poziomki używane są też w medycynie ludowej przy przeziębieniach, schorzeniach gardłowych, jamy ustnej, stanach zapalnych żołądka i jelit, biegunce. Poziomka stymuluje wydalanie moczu.

Poziomkowy napój dla dzieci
(4-6 osób)

Składniki:
• 100 g poziomek,
• 3 łyżki cukru,
• 1 l soku jabłkowego,
• 0,5 l gazowanej wody mineralnej.
Sposób przygotowania
Myjemy poziomki, pozwalamy im wyschnąć i wkładamy do dzbanka. Posypujemy cukrem i zastawiamy na 20 min. Następnie ścieramy, zalewamy sokiem jabłkowym i zostawiamy na 10 min. Mineralną wodę gazowaną należy dodać tuż przed podaniem.