W ciągu najbliższego dziesięciolecia w coraz popularniejszych kartonowo-gipsowych przegrodach ściennych są montowane przełączniki, rozety i skrzynki urządzeń elektrycznych, specjalnie skonstruowane do umieszczania w płytach kartonowo-gipsowych.

Ścienna przegroda kartonowo-gipsowa z wmontowaną skrzynką dla gniazdka elektrycznego. Zdjęcie autora.

Skrzynki skonstruowane do montażu w pustych ścianach. Zdjęcie autora.

Przed wyborem odpowiedniego miejsca do montażu skrzynki, konieczna jest konsultacja z specjalistami od elektrotechniki, którym należy pokazać plan instalacji elektrycznej, zawierający zaznaczone planowane zmiany. Jeśli nie jesteśmy w stanie stworzyć planu, może to zrobić kwalifikowany projektant. W szkicu mieszkania musza być określone i zaznaczone numerami wszystkie bezpieczniki linii elektrycznych oraz odbiorniki, którym przypadają bezpieczniki. Odpowiednimi symbolami są oznaczane łączniki, gniazdka, i urządzenia elektryczne, lampy. Trzeba wskazać urządzenia hydrauliczne i gazowe, meble i dodatkowe przewody.

Projekt instalacji elektrycznej musi ocenić wykwalifikowany specjalista. Zdjęcie autora.

Wybierając miejsce dla włącznika bądź gniazdka elektrycznego trzeba wiedzieć, iż wysokość ich zamontowania zależy od przeznaczenia pomieszczenia, wygody przy włączaniu urządzeń elektrycznych, wnętrza. Ogólnie rozpowszechniona wysokość gniazdek elektrycznych – około 50-80 cm od podłogi. Jednak w ostatnim okresie w pomieszczeniach mieszkalnych gdzie nie ma wilgoci, i w biurach, stało się modne dosyć niskie umieszczanie gniazdek elektrycznych, około 20-30 cm od podłogi. Taka praktyka jest stosowana ze względów estetycznych, by rząd w gniazdach elektrycznych umieszczanych na ścianie w widocznym miejscu nie psuł wyglądu wnętrza. Włączniki montuje się na wysokości 1,5 m, zaś w pokojach dziecięcych ( ze względów bezpieczeństwa) – na wysokości 1,8 m. Urządzenia elektryczne nie powinny być zagrodzone drzwiami. Niedopuszczalne jest ich instalowanie w pobliżu metalowych urządzeń znajdujących się w ziemi – rur wodociągowych i gazowych, kaloryferów centralnego ogrzewania, kuchenek gazowych i elektrycznych, urządzeń myjących. W tym przypadku dozwolona odległość – od 50cm.

Instalować urządzenia elektryczne, montować ich skrzynki, ciągnąć przewody w pustej przestrzeni ściany gipsowo-kartonowej (zwłaszcza, jeżeli jest ona przymocowana tylko częściowo i jest łatwy dostęp do jej wewnętrznej strony, a nie są jeszcze wykonane prace wykończeniowe) jest łatwiej, niż w ścianie z betonu czy na murze. Na przykład, wycięcie miejsca na skrzynkę w ścianie gipsowo-kartonowej nie wymaga tyle wysiłku i narzędzi jak przy wierceniu takiej samej dziury w betonie. Żeby przymocować skrzynkę do płyty gipsowo-kartonowej wystarczy tylko śrubokręt zamiast alabastrowej mieszaniny przy pomocy, której skrzynkę mocuje się w pełnej ścianie betonowej.

Po zmierzeniu linijką pożądanej odległości, trzeba w wybranym miejscu na ścianie zaznaczyć ołówkiem kontury i centrum skrzynki. Jeżeli planujemy zamontowanie kilku skrzynek, jedna obok drugiej, odległość między ich środkami, oznaczona normami, powinna wynosić 7.1cm.

Oznaczenie konturów skrzynek. Zdjęcie autora.

Bezpieczna, ustalona normami, odległość między środkami sąsiadujących skrzynek – 7.1cm. Zdjęcie autora.

Według konturów wycina się otwór na skrzynkę. Ze wszystkich narzędzi pasujących do tego zadania mała ręczna piła może wydać się najbardziej pociągająca ze względu na swoją prostotę i niedużą cenę, jednak wycinanie nią okrągłego otworu może wymagać więcej wysiłku i precyzji. Praca przy wycinaniu dwóch albo więcej otworów może przedłużyć się i stać się niewygodna. Chcąc uniknąć kłopotów z ręczną piłą, można tą pracę dużo szybciej i prościej wykonać przy pomocy wiertarki z okrągłą frezarką. Tą frezarkę z drobnymi ząbkami wkłada się, jako nasadkę, do celownika wiertarki. Można nabyć frezarki z różnymi średnicami. Najpopularniejsze są o średnicy 6.8 mm. Odpowiadają one średnicy montowanej skrzynki. Przy pomocy takiego narzędzia otwór można wyciąć fachowo podczas kilku sekund.

Zestaw z frezarkami o różnej średnicy. Zdjęcie autora.

Chcąc uniknąć kłopotu z ręczną piłą, otwór można wyciąć z wiertarką z okrągłą frezarką w ciągu kilku sekund. Zdjęcie autora.

Otwór na skrzynkę wycięty. Zdjęcie autora.

Do wyciętego otworu jest wstawiana skrzynka. Zdjęcie autora.

Przy pomocy śrubokręta zakręca się zewnętrzne śrubki skrzynki. Zdjęcie autora.

Do wyciętego otworu wstawia się skrzynkę. Do płyty kartonowo-gipsowej mocuje się ją przy pomocy śrubokręta przykręcając śrubki z przykręcanymi uchwytami, które są przy zewnętrznej ściance skrzynki. Gdy zakręcamy zewnętrzne śrubki, uchwyty poruszają się po ich gwintach i opierają się o druga stronę drewnianej, bądź gipsowo-kartonowej płyty, w ten sposób przytrzymując skrzynkę. Z przodu skrzynkę przytrzymuje rąbek ramki o szerokości 1.5 mm. Ten wypukły rąbek pomaga uniknąć przesunięcia się skrzynki w głąb ściany.

Uchwyty z gwintami opierają się o druga stronę płyty kartonowo-gipsowej i przytrzymują skrzynkę. Zdjęcie autora.

Z przodu skrzynkę trzyma wypukły rąbek ramki o szerokości 1.5 mm. Zdjęcie autora.

Dobrej rady, jak wzmocnić przymocowanie skrzynki, udzielili odkrywczy domowi majsterkowicze, którzy zetknęli się z samodzielnym montażem skrzynek. Płyta kartonowo-gipsowa jest materiałem kruchym i cienkim, dlatego często i gwałtownie wyciągając kabel z gniazdka, bez jego przytrzymywania, brzegi płyty wokół otworu i skrzynki mogą pęknąć i skrzynka z urządzeniem może być wyrwana i wyłamana z płyty. Wniosek – część płyty kartonowo-gipsowej znajdującej się wokół skrzynki, ze strony gdzie opierają się jej uchwyty należy pogrubić. W tym celu można użyć 1, 2 niewielkich skrawków tej samej płyty, po wycięciu w nich otworów odpowiadających średnicy skrzynki. W ten sposób skrzynkę wstawia się do 2-3 warstw kartonowo-gipsowych, które nie powinny pęknąć. Te skrawki można przykleić do odwrotnej strony płyty. O nie właśnie będą opierać uchwyty skrzynki.

Dodatkowy skrawek gipsowego kartonu pod uchwytami wzmacnia umocnienie przykręconej skrzynki i pomaga uniknąć niechcianego wyrwania skrzynki ze ściany. Zdjęcie autora.

Gdy montujemy dwa albo więcej rozgałęzień, bezpieczny odstęp między środkami skrzynek powinien wynosić 7.1 cm. Tę normę pomaga utrzymać plastikowy łącznik w postaci rurki. Ten pośredni uchwyt zapewnia stabilna pozycję sąsiadujących ze sobą skrzynek. Oprócz tego działa jak kanał kabli i przewodów. Jednak nie pasuje on do wszystkich modeli, w niektórych korpusach jego zamontowanie jest niemożliwe.

Plastikowy uchwyt-łącznik, przez który można ciągnąć kable. Zdjęcie autora.

Technologiczne otwory dla kabli w korpusie skrzynki można otworzyć jeszcze przed zamontowaniem jej w ścianie.

Otwory na kable w skrzynkach. Zdjęcie autora.

Otwory można wyciąć nożem w zamontowanych w ścianie skrzynkach według zaznaczonych w wytwórni konturów. Przez te otwory z wnętrza ściany do środka skrzynki wciągane są wielożyłowe kable, rury przewodów.

Przewód ze ściany jest wstawiany w skrzynkę. Zdjęcie autora.

Ze względu na ochronę przed przegrzaniem, dopuszcza się odpowiednią ilość zacisków zaznaczoną na dnie albo na tylnej stronie skrzynki. Średnica otworów w skrzynce najczęściej pokrywa się ze średnicą przewodów wielożyłowych. Dlatego przewód włożony do otworu trzyma się pewnie.

Przewody w środku skrzynki przeznaczone dla urządzenia elektrycznego. Zdjęcie autora.

Jeżeli otwór jest większy od średnicy przewodu, staje się on zbyt luźny i może z powrotem wypaść do wewnętrznej przestrzeni ściany. Dlatego do środka skrzynki należy wciągnąć jak najwięcej osłony wielożyłowych przewodów albo korpusu rurki z przewodami. Pomoże to uniknąć utraty przewodu w przestrzeni ściany.

Rzut oka na rezultat. Zamontowana skrzynka. Zdjęcie autora.

Jakie narzędzia, materiały i środki mogą być potrzebne przy samodzielnym montażu skrzynki dla gniazdka elektrycznego albo dla łącznika w ścianie kartonowo-gipsowej?

• Ołówek – dla zaznaczenia poziomu i konturów skrzynki na ścianie.

• Linijka albo poziomica do zmierzenia wysokości odległości.

• Wiertarka z okrągłą frezarką do wycięcia otworu (jeżeli skrzynka ma formę prostokątu, tę pracę można wykonać przy pomocy piły).

• Śrubokręt – dla przymocowania skrzynki.

• Nóż może być potrzebny do wycięcia otworów na przewody.

• 1-2 skrawki płyty kartonowo-gipsowej do przymocowania skrzynki po drugiej stronie ściany.

Narzędzia i materiały potrzebne do samodzielnego zamontowania skrzynki w ścianie gipsowo-kartonowej:

1. Skrzynka

2. Ołówek

3. Linijka albo poziomica

4. Wiertarka z okrągłą frezarką

5. Wyrzynarka

6. Piła ręczna

7. Śrubokręt

8. Nóż

9. Skrawki gipsowego-kartonu

Zdjęcia autora

Przygotował Piotr Šičiov