Konstrukcje wykonane z krokwi lub więzarów dachowych to najpopularniejszy sposób górnego wykończenia brył budynków mieszkalnych w Polsce, dlatego też bardzo dużo zależy od ich prawidłowego zaprojektowania. W niniejszym poradniku wraz z ekspertami z firmy Paroc podpowiadamy, na co należy zwrócić uwagę, aby procesy fizyczne zachodzące wewnątrz konstrukcji dachów skośnych funkcjonowały niczym w szwajcarskim zegarku.

Zacznijmy od kwestii fundamentalnej z punktu widzenia eksploatacji budynku, a więc od izolacji termicznej konstrukcji dachowej. Szacuje się, że przez dachy skośne może uciekać nawet do 30% energii cieplnej generowanej przez systemy grzewcze. Skąd taka wysoka liczba? Duże belki, biegnące praktycznie przez całą konstrukcję dachu, tworzą mostki cieplne, przez które ciepło przemieszcza się znacznie szybciej, niż przez otaczające elementy. Ponadto, kondensacja wilgoci, która pojawia się na mostkach cieplnych, sprzyja kumulacji wilgoci wewnątrz dachu, a w konsekwencji prowadzi do dalszego obniżenia izolacyjności termicznej konstrukcji. Jak temu zapobiec?

Izolacyjność termiczna

Z uwagi na złożoną naturę problemu, niezbędne staje się zastosowanie izolacji z jednej strony charakteryzującej się niską przewodnością cieplną, pozwalającej zachować współczynnik przenikania ciepła przegrody Umax ≤ 0,18 (W/m2K), a z drugiej - potrafiącej skutecznie zabezpieczyć elementy więźby dachowej. Pod tym względem doskonale sprawdzają się sprężyste płyty z wełny kamiennej o niskiej gęstości oraz zaburzonej strukturze włókien. Taka izolacja nie tylko łatwo wpasowuje się pomiędzy elementy konstrukcji i wypełnia puste przestrzenie, lecz dodatkowo zwiększa poziom ochrony drewnianej więźby przed działaniem ognia. Oczywiście, wiele zależy także od grubości materiału izolacyjnego.

- Za optymalną, uzasadnioną ekonomicznie grubość izolacji dla poddasza przyjmuje się 25- 30 cm wełny kamiennej układanej w dwóch warstwach. Aby zminimalizować negatywne oddziaływanie mostków termicznych, należy jednak nie tylko zaplanować warstwę izolacyjną w pełni pokrywającą połać dachu, ograniczyć rozmiar oraz liczbę łączników i innych elementów przechodzących przez warstwy izolacji termicznej, lecz zadbać także o prawidłowy obieg powietrza, który umożliwi odprowadzenie ewentualnej wilgoci poza newralgiczne strefy - dodaje.

Wentylacja

W dachach skośnych pod warstwą pokrycia wykonuje się szczelinę wentylacyjną, której zadaniem jest odprowadzenie nadmiaru wilgoci z konstrukcji za pomocą strumienia powietrza. W szczelinie powietrze ogrzewa się, wchłania wilgoć, a następnie płynie ku górze do momentu, aż opuści budynek przez otwory w kalenicy. Aby ocenić niebezpieczeństwo tworzenia się pleśni na powierzchni przegród budowlanych, mierzymy współczynnik temperaturowy fRsi określający różnicę pomiędzy temperaturą powierzchni i temperaturą powietrza na zewnętrz, podzieloną przez różnicę temperatury powietrza wewnętrznego i zewnętrznego. Zgodnie z normą PN-EN ISO 13788, dla przegród zewnętrznych oraz węzłów konstrukcyjnych współczynnik temperaturowy fRsi nie powinien przekraczać wartości współczynnika krytycznego fRsi,max.

Wartość graniczną sprawdzamy dla najniekorzystniejszego miejsca konstrukcji, w oparciu o katalog mostków cieplnych lub poprzez obliczenia. Warunki Techniczne dopuszczają przyjmowanie minimalnej wartości współczynnika fRsi = 0,72 dla pomieszczeń ze średnią miesięczną temperaturą powietrza 20°C oraz średnią wilgotnością względną powietrza na poziomie 50%.W praktyce takie parametry można osiągnąć jedynie w przypadku pomieszczeń klimatyzowanych. - W budynkach mieszkalnych, z wentylacją grawitacyjną wilgotność względna powietrza może kształtować się bardzo różnie i z reguły znacznie przekracza owe 50% - podkreśla Adam Buszko. - Warunek ten należy więc sprawdzić według metodologii podanej w normie. W praktyce jednak krytyczna wilgotność względna nie może przekraczać 80%. W ogólnym przypadku dachu izolowanego wełną kamienną ilość wykroplonej rosy nie powinna zatem przekraczać 0,5 kg/m2 - dodaje ekspert firmy Paroc.

Szczelność powietrzna

W większości przypadków, w górnych partiach budynku zachodzi nadciśnienie powietrza wywoływane dużymi różnicami temperatur pomiędzy zewnętrzną i wewnętrzną stroną dachu, co po części tłumaczy większe straty cieplne, niż na przykład w przypadku ścian zewnętrznych. Aby uniknąć kondensacji pary wodnej, a w konsekwencji uszkodzeń spowodowanych przez wilgoć, po wewnętrznej stronie dachu należy uwzględnić paroizolację, a także odpowiednio doszczelnić wszelkie złącza, przewody i elementy łączące więźbę dachową z konstrukcjami stropów i ścian. Szczelność powłoki budynku mierzymy za pomocą standardowego testu ciśnieniowego EN 13829. W tym celu poddajemy budynek nadciśnieniu wynoszącym 50 Pa, a następnie oceniamy tempo wymiany powietrza budynku. Owo tempo nie powinno przekraczać jednej wymiany na godzinę.

W dachu skośnym jak w szwajcarskim zegarku

Dach skośny to z konstrukcyjnego i termicznego punktu widzenia miejsce nader wrażliwe, co bezpośrednio rzutuje na standard energetyczny gotowego budynku. O prawidłowe działanie przegrody zdecydowanie warto zadbać już na etapie projektu, dobierając właściwy rodzaj izolacji oraz zapewniając odpowiedni przepływ powietrza wewnątrz konstrukcji. Optymalne parametry raz nastawione jak w zegarku, będą cieszyć użytkownika przez długie, długie lata.

^{Źródło:PAROC}