Trudno by było wyobrazić sobie krajobraz bez drzew. To drzewa formują strukturę krajobrazu, tworzą jego podstawę. Przy pomocy drzew można łatwo zmienić i upiększyć obszar zamieszkania. Obecnie nie trzeba czekać kilkudziesięciu lat, by cieszyć się pięknym widokiem zza okna, istnieje możliwość zasadzenia już większych drzewek, które od razu zmienią nasz krajobraz.

Kiedy i jak sadzi się jabłonie

Jabłonie sadzone są jesienią (miesiąc przed mrozem) oraz wczesną wiosną. W ciągu całego roku po zasadzeniu jabłoni nie trzeba nawozić, tylko często podlewać.

Najbardziej akceptowaną przez jabłonie jest gleba gliniasta. Do takiej gleby dodaje się torf, kompost i piasek z rzeki, gdyż jabłonie nie znoszą braku powietrza w glebie. Jeżeli gleba jest piaszczysta, należy dodać dużo torfu, gliniastej, próchniejącej ziemi i kompostu.

Wiosną jabłonie są sadzone pod koniec kwietnia, a jesienią - od 20 września do 15 października. Po 20 października sadzonki jabłoni najlepiej okopać, a wysadzić na wiosnę.

Szerokość wykopanego dołku pod sadzonkę jabłoni musi być o 70-90 cm szersza i 20-35 głębsza niż korzenie z gruzłem ziemi.

Dla dużych jabłoni dołki wykopuje się w odległościach 5x5 m, dla jabłoni o średniej wielkości - 4x4 m, dla jabłoni na wpół karłowatych - 4x3m, a dla karłowatych - 3x2 m. Dołki wykopywane są o głębokości około 70 cm, o średnicy 100-110 cm. Wykopując górną próchniejącą warstwę gleby kładzie się ją z jednej strony dołka, a dolną warstwę jałową - z drugiej strony. Dołek taki należy wykopać tydzień przed sadzeniem sadzonek.

Następnie 1/3 dołka zasypuje się górną próchniejąca ziemią a następnie dodaje do dołu mineralne i organiczne nawozy: 1 kubek superfosfatu, 4 łyżki siarczan potasu, 10 dużych łyżek popiołu drzewnego, 3 wiadra obornika.

Nawóz z ziemią należy wymieszać za pomocą łopaty, jednocześnie dodając żyznej ziemi tak, by całość stanowiła połowę wykopanego dołka. Resztę dołka wypełnia się żyzną glebą ale już bez nawozów. Wypełniony dołek ma kształt wzgórza, wystający powyżej poziomu gruntu na 15-20 cm. W środek dołka należy wbić drewniany kołek, wystający na około 40-50 cm.

Sadzonki najlepiej sadzić we dwoje. Jeden z ogrodników wsadza sadzonkę do dołka od północnej strony drewnianego kołka, opuszczając sadzonkę tak, by miejsce, w którym korzenie łączą się z pniem wystawało na 5 cm od gruntu. W tym czasie drugi ogrodnik w środku samego dołka z przywiezionej ziemi robi nieduży kopiec, na mim stawia się sadzonkę, wyprostowuje się na boki korzenie, następnie zasypuje się żyzną glebą. Sadzonkę można lekko podnieść i wstrząsnąć, a następnie zasypaną ziemię udeptać nogami. Szyjka korzenia posadzonej sadzonki musi być 5-15cm nad ziemią, w piaszczystej glebie - równo z powierzchnia ziemi. Przy brzegach dołu usypuje się niewielkie wzniesienie, żeby woda nie wypłynęła podczas podlewania. Do tyczki drzewko przywiązuje się „ ósemką" w dwóch miejscach - na górze tyczki i na wysokości około 0,5 m od powierzchni ziemi. Tyczkę wbija się od strony wiejącego wiatru.

Następnie podlewa się drzewo dopóki do dołka będzie wsiąkała woda. Do podlania takiej sadzonki trzeba około 5 wiader wody. By w dołku dłużej utrzymywała się wilgoć, należy obsypać drzewko 5 cm warstwą ziemi, torfu, czy kompostu. W taki sam sposób należy podlać sadzonkę po tygodniu.

Często młodym ogrodnikom jabłonki umierają. Powodem tego są często istniejące w pobliżu wody gruntowe. Ci , którzy uprawiają jabłonie na takich terenach powinni obok wykopywać kanały, które odprowadzałyby gruntową wodę z działek. W celu poprawy wzrostu i uzyskaniu lepszego urodzaju, sadzonki powinny być sadzone w takich przypadkach na wzgórzu.

Grusza

Lubi światło, jest odporna na suszę, wrażliwa na warunki przyrodnicze (niską temperaturę), niewybredna co do gleby, ale lepiej się rozwija w glebie bogatej w próchnicę, najbardziej odpowiednią jest piaszczysta gleba gliniasta i glina piaszczysta.

Grusze są bardziej wymagające co do miejsca niż jabłonie. Gleba powinna być lekko kwaśna - pH 5-6,5, pulchna, łatwo przepuszczająca wodę, nieskompresowana (pulchna warstwa nie może być cieńsza niż 1 m).

Odpowiednim miejscem na sadzenie gruszy są miejsca wyżej usytuowane. Zupełnie nie pasują dla grusz niskie miejsca, w których zatrzymuje się woda i zimne powietrze. Wody gruntowe muszą być co najmniej 2,5-3 m od powierzchni ziemi. Jeżeli na danym terenie rosną takie drzewa i rośliny jak olcha, wierzba, turzyca czy skrzyp jest to dowodem na to że dany teren i gleba zupełnie nie odpowiada gruszom.

Gruszki są sadzone jesienią i wiosną. Sadzenie gruszek jesienią odbywa się nie później niż 15-20 października, to jest przed niskimi temperaturami.
Odległość między drzewami w rzędzie musi być 4-5 m, między rzędami 6-7 m. By drzewa miały wystarczającą ilość światła i przestrzeni odległości między sadzonkami drzew oblicza się zgodnie z charakterystyką odmiany drzew. Odstęp między rzędami drzew z okrągłymi koronami musi być około 7m, jeżeli natomiast korony drzew są płaskie - 5m, a w rzędzie odstęp między drzewami wynosić musi 3,5-4 m. Dla karłowatych gruszek między rzędami wystarczająca odległość jest 4-5 m, a w rzędzie - 1,5-2m.
Dołek na sadzonkę gruszki musi być okrągły, z pionowymi ściankami, około 60-70 cm głęboki, o średnicy podobnej do korony. Dno dołka należy spulchnić do 20-30 cm i 1/3 wypełnić żyzną glebą wymieszaną z nawozami. Do jednego dołka należy wsypać: 3-4 wiadra kompostu lub próchnicy, 100 -150 g superfosfatu lub 400-600 g fosforowej mąki, 150-200 g siarczanu potasu i 1 kg popiołu drzewnego.

Dołek do sadzenia gruszki należy przyszykować zawczasu. Korzenie sadzonki układane są na ziemi następnie zasypywane. Szyjkę korzenia należy zostawić 2-3 cm nad powierzchnia gleby, by później gdy się ziemia zleży, był na poziomie gruntu.

Wiśnia

Rośnie szybko. Lubi światło, jest odporna na suszę, dobrze rośnie w warunkach miastowych. Wysokość drzewek - 1,5-5 m. Korzenie drzewka wiśniowego znajdują się na głębokości 20-40 cm, na to trzeba zwrócić szczególną uwagę nawożąc glebę na głębokości 8-15 cm. Przesadzając drzewko do dołka należy wsypać 5-6 kg nawozu organicznego, fosforu i potasu. Głębokość dołka musi wynosić 50-60 cm, szerokość 80 cm. Odległość między drzewkami w rzędzie musi wynosić 3х3-2 m.

Wiśnia lubi jasne, ciepłe i chronione przed zimnymi przeciągami miejsca. Najlepiej rośnie w ziemi gliniastej, nie znosi gleb kwaśnych.

Dołek przyszykować należy jesienią, a drzewko sadzi się dopiero wiosną. Po wsadzeniu wiśni należy obficie ją podlewać.

Raz na trzy lata wiśnię należy nawozić nawozami organicznymi, natomiast nawozami mineralnymi - co roku. Nawozami fosforo-potasowymi najlepiej nawozić jesienią przekopując ziemię, azotowymi- wczesną wiosną. Owocować zacznie po 4-5 latach.

Śliwa

Dla normalnego wzrostu i rozwoju śliwa potrzebuje sprawnego i odpowiedniego nawadniania w ciągu całego okresu wegetacyjnego. Nie może rosnąć na przykład w takich miejscach, gdzie wiosną skupia się dużo wody. Źle znosi suszę, dlatego rekomendowane jest sadzenie śliw w miejscach gdzie nie ma drzew , które by mogły pochłaniać całą wilgoć.

Śliwa lubi dobrze oświecone miejsca, a lekki cień rano czy wieczorem jej nie szkodzi.
Śliwę można sadzić zarówno wiosna jak i jesienią. Mimo to zimą przy większych mrozach sadzonki mogą zmarznąć. Z tego też względu zaleca się sadzić je wiosną.
Dołek pod śliwę przyszykować należy jesienią albo wczesną wiosną 1-2 tygodnie przed posadzeniem.

Dołek wykopany musi być na 60 cm głębokości o średnicy 60-70 cm. Wykopaną ziemię przemieszać należy z kompostem lub próchnicą w stosunku 2:1 po czym wszystko wsypać do dołka.

Do środka dołka należy wbić tyczkę, do której później będzie przywiązane drzewko. Sadzi się śliwę tak samo jak i inne drzewka, szyjka korzeni musi być nad powierzchnia ziemi na 5-7 cm. Korzenie zasypuje się górną warstwą wykopanej gleby bez nawozów, ostrożnie ściskając ziemię tak, by przy korzeniach nie została pustka. Posadzone drzewko musi być intensywnie podlewane, następnie na górę należy usypać warstwę torfu albo kompostu.

Sadząc śliwę należy zwrócić uwagę na następujące czynniki:

• Nie należy wsypywać mocno działających nawozów do dołka, gdyż w najlepszym wypadku będą one stymulowały wzrost korzeni na koszt owoców, w najgorszym - wypalą korzenie.
• Szyjka korzenia musi być 5-7 cm nad powierzchnią gleby.
• Negatywnym wpływem na wzrost i rozwój śliwy może być za głębokie posadzenie drzewka.

Przygotowanie miejsca zasadzenie drzewka:

1. Przygotowanie dołka 6-10 dni przed sadzeniem drzewka;
2. Szerokość i długość wykopanego dołka musi być większa od korzeni sadzonki z gruzłem ziemi o co najmniej 70-90 cm, a głębokość o 20-35 cm.
3. Ścianki i dno dołka należy wyrównać i oczyścić, dno dołka spulchnić na około 15-20 cm głębokości, wsypać warstwę kompostu lub torfu (10-25 cm), środek dołka zaznacza się tyczką- to ułatwia posadzenie sadzonki pośrodku.
4. Urodzajny torf należy przyszykować zawczasu, potrzebna jego ilość zależy od żyzności gleby, w której będzie zasadzone drzewko. Nieurodzajną ziemię wymienia się w 100 proc., potrzebna ilość torfu jest taka jak objętość dołka minus korzenie sadzonki z gruzłem ziemi.
5. Urządzenie drenażu - warstwa gruboziarnistego piasku albo żwiru, taka warstwa musi być na wysokości 10-25 cm.

Przygotowanie dołka pod sadzenie sadzonki

Podlewanie

Uformowanie wgłębienia na wodę naokoło drzewka

Przycinanie drzew owocowych

Młode drzewka owocowe przycinane są już w pierwszym roku. Nieprzycinane drzewa owocowe owocują w piękne owoce - ale tylko pierwszego roku ich owocowania. Często gałęzie przeobrażają się w gęste wieńce, drzewka mocno rosną do góry. Osobne gałęzie rosną od pnia pod ostrym katem i potem łamią się .

Owoce drzew owocowych nieprzecinanych albo rzadko przycinanych z czasem są bardzo drobne, miej odporne na szkodniki i choroby. Szczególnie źle jest kiedy drzewka są posadzone za gęsto, a wyrośnięte nie są przycinane. W takich sadach opanowanych chorobą owoce gniją, a plon dojrzewa raz na 2-3 lata, owoce nie są tak wartościowe.

Przycina się drzewka z umiarkowaniem i odpowiednia techniką. Nie ma określonego wzoru do przycinania drzew, tak samo jak niema dwóch identycznych drzew.

Młode drzewka należy przycinać jak najmniej. Należy przycinać młode gałęzie i pędy rosnące pionowo i pod ostrym katem (nie należy czekać aż wyrosną duże). Dla chętnych zalecane jest przycięte gałęzie wychylić na boki i przywiązać sznurkiem do gałęzi niżej, pnia albo wbitego do ziemi trzonka. Takie gałęzie rosną gorzej i wcześniej dają owoce. Jeżeli później okaże się że te gałęzie nie są potrzebne, można je ściąć po 1-2 urodzaju.

Jeżeli korona drzewa jest zbyt gęsta i mocno rośnie do góry, należy ją przycinać latem.

Im bardziej drzewa owocują tym więcej trzeba je przycinać. Nie należy zbytnio martwić się odciętymi kwitnącymi gałęziami. Drzewko owocowe gotowe do owocowania zawiązuje tylko 4-6 proc. kwiatów. Jeżeli pąki czy kwiaty są przerzedzane, owoców zawiązać się może więcej, poza tym wyrosną one większe. Oto dlaczego przycinanie nie zmniejsza urodzaju, a zwiększa.

Wskazane jest dosyć mocne przycinanie starych drzew owocowych, których urodzaj hamowany jest poprzez wzrost i rozwój drzew. To odnowi owocujące gałęzie, a nowo wyrośnięte dadzą tak samo obfity i ładny plon jak na młodych drzewach. Mocno przycinane stare drzewa owocowe szybko zaowocują w młode owocujące gałązki.

Chcąc uzyskać kolorystycznie ładne owoce, w drugiej połowie lata należy przerzedzić pędy.

Ogrodnik powinien wiedzieć, że co roku prawidłowo i w czas przycięte młode drzewka owocowe zaczynają owocować wcześniej, a dojrzałe drzewa dają co roku plon obfity i dobrej jakości.

Przygotowała R. Š.