Dla wielu osób wzmacnianie skarp może zabrzmieć dziwnie a czasem wydawać się bezsensownym. Często ludzie szukają pomocy i odpowiednich rozwiązań dopiero jak problem się pojawi, kiedy skarpy zaczynają się osuwać.

Domek był wybudowany na takiej działce, która znajdowała się na skarpie. Początkowo skarpa nie była żadnym problemem aż do momentu, kiedy po wielu latach erozji zaczęła się osuwać. W ostateczności, z powodu osuwania się skarpy, stracono kilka arów powierzchni działki. Z tego względu, że obecnie ziemia jest bardzo droga, poza tym gospodarze szukali w około miejsca na zasadzenie roślin, zdecydowano wzmocnić skarpę i w taki sposób odzyskać utracona powierzchnię działki. Jeszcze jednym z powodów zdecydowania się na wzmocnienie skarpy była granica działki, gdyż osuwająca się skarpa spadała na teren złośliwych sąsiadów i biegnącą obok żwirową drogę.

Początkowo skarpa musi być wyrównana, muszą być usunięte wszystkie kamienie, bryły i inne nierówności. Jeżeli na skarpie są duże kamienie, w takim wypadku skarpę należy pokryć warstwą czarnoziemu. Równając skarpę lepiej jest nie nasypywać gruntu, a ścinać nierówności.

Zapaście i wyrwy należy wypełnić odpowiednim gruntem (piaskiem lub żwirem) i ubić. Przygotowanie skarpy do wzmacniania zależy od jej wielkości, poziomu nachylenia jakie chcemy uzyskać i warunków geologicznych. Do przygotowania niedużej i niewysokiej skarpy wystarczy kilku pracowników z łopatami do pomocy i połowy wolnego dnia.

Jeżeli skarpa jest duża i stroma, prace nie obejdą się bobcatu. W naszym wypadku nie obeszło się bez niego a dzięki temu prace były wykonane w ciągu jednego dnia. Zaleca się również, by nachylenie uformowanego zbocza było nie większe niż 70 %.

Następne zadanie - poszukiwanie materiałów potrzebnych do wzmocnienia skarpy. Jeden z możliwych wariantów to siatka z włókna kokosowego albo juta.

Z tego względu, że siatki te są pochodzenia roślinnego, po kilku latach nastąpi ich rozkład. To jeden z podstawowych, ale nie ujemnych cech takich siatek, gdyż po kilku latach zasadzona na skarpie trawa głęboko zapuści korzenie a to oznacza swoiste wzmocnienie skarpy. Ich działanie opiera się na fakcie, że 2-3 centymetrowa warstwa gleby jest stabilna i nie jest zmywana ze skarpy, a to pozwala korzeniom roślin szybciej i łatwiej umocnić się na skarpie.

Cena takiej siatki waha się od 5 do 8 zł/m2. Charakterystyka siatki:

Grubość przy 2 kPa 5 - 7 mm;

Maksymalna siła rozciągania 1,8 - 5,0 kN/m;

Waga 500-700 g/m²;

W zwojach sprzedawanej siatki jest od 1 do 4 metrów długości, a szerokość od 40 do 80 metrów.

Inna możliwa opcja to siatka z włókien polipropylenowych do wzmacniania skarp, powstrzymująca erozję.

Jej zasada działania jest taka sama jak siatek z włókien pochodzenia roślinnego, to znaczy ma chronić górną warstwę przed erozją, zanim ochronną funkcję przejmie roślinność. Siatka wstrzymuje małe i drobne cząsteczki gruntu, ułatwiając tym samym wzrost roślinności. Metr kwadratowy takiej siatki kosztuje około 10-15 zł.

Charakterystyka siatki geosyntetycznej:

Grubość przy 2 kPa - 13 mm;

Maksymalna siła rozciągania wzdłuż siatki - 1,8 kN/m;

Maksymalna siła rozciągania w poprzek siatki - 0,9 kN/m;

Waga - 500 g/m²;

W zwojach sprzedawanej siatki jest od 1 do 4 metrów długości, a szerokość od 40 do 80 metrów.

Wzmacnianie skarpy przy pomocy tej ostatniej siatki jest droższe, ale wydaje nam się, że jest to sposób pewniejszy. Zdecydowaliśmy się na zakup siatki z włókien polipropylenowych, jej wymiary w zwoju wynosiły 2 m x 30 m. Wybór zwoju siatki o takich czy innych wymiarach zależy od wielkości wzmacnianej skarpy. Dalej prace wykonywane są w następującej kolejności:

· Na górze i w dole skarpy wykopuje się nieduże rowy, w które później wkładana jest siatka. Wykonuje się to po to, by siatka nie ześlizgnęła się. Tak powinien wyglądać przekrój skarpy:

· Następnie bierzemy się za układanie siatki. Taki zwój siatki może lekko podnieść i umieścić na górze skarpy kilka osób, dlatego nie trzeba specjalnego urządzenia. Ta cześć pracy jest wykonywana ręcznie. Siatkę układamy w wykopanym rowie i przymocowujemy. Siatkę najlepiej mocować za pomocą drewnianych kołków (mogą być też metalowe ślimaki).

Następnie rowek zasypujemy gruntem.
Siatkę układamy rozwijając zwój od góry do dołu. Osobne pasma siatki muszą na siebie zachodzić co najmniej na 10 cm. Jeżeli skarpa jest bardzo długa i zabraknie długości siatki w jednym zwoju, następny zwój należy zacząć rozwijać pokrywając poprzedni na 30 cm. Odciąć resztę siatki można za pomocą nożyc.

Dla zapewnienia pełnego kontaktu siatki z gruntem (by nie było żadnych pustych przestrzeni), należy przymocować ją na całej powierzchni drewnianymi kołkami. Takie kołki można zrobić samemu, rozszczepiając zwyczajną drewnianą deskę. Najlepiej siatkę mocować naprzemiennie 3-5 kołkami na metr kwadratowy Dokładnie przymocować należy szczególnie miejsca, w których siatka nakłada się na siebie.

Po rozłożeniu i przymocowaniu siatki, pokrywamy ją 3-5 centymetrową warstwą gruntu. Ziemię należy równomiernie rozmieścić na całej powierzchni skarpy tak, by cała była nią pokryta. Na koniec skarpę można zasiać trawą w proporcjach 30 g/m².

W naszym wypadku nie mieliśmy czasu na to, by czekać aż trawa wyrośnie i się zakorzeni, dlatego wybraliśmy szybszy sposób. Na siatce z cienką warstwą ziemi układaliśmy już gotowe sadzonki trawy.

Jest to ostatnia praca jaką należy wykonać. Następnie wszystko jest w rękach przyrody. Rosnące korzenie trawy z czasem zaczną się przeplatać z ułożoną siatką tworząc swoistą siatkę z korzeni, w taki sposób roślinność zakorzeni się na całej powierzchni skarpy jednocześnie wzmacniając górna warstwę gruntu jak i całą skarpę.

Jeszcze kilka porad:

· Nie wolno układać siatkę w poprzek skarpy.

· Po intensywnych ulewach zanim jeszcze trawa nie zdąży się zakorzenić, mogą pojawić się miejsca z których woda wypłucze glebę, takie miejsca należy uzupełnić warstwą gruntu.

· Takie wzmocnienie skarpy nie nadaje się w wypadkach, kiedy na brzegu skarpy planowane jest większe obciążenie, np.: parking, droga itd.

· Przed rozpoczęciem wzmacniania skarpy dobrze jest zasięgnąć informacji u ekspertów od krajobrazu, ogrodnictwa i geosyntetyki.

Wszystkie prace związane ze wzmocnieniem skarby były zrobione w półtorej dnia. Pracowało przy tym dwoje pracowników z łopatami, siatka z włókien polipropylenowych i sadzonki trawy były kupione, drewniane kołki zrobione własnoręcznie. Ze względu na specyfikę i wielkość skarby nie obeszło się bez bobcatu. Jeżeli skarpa jest mniejsza, wszystko można zrobić w ciągu jednego dnia i bez bobcatu, w taki sposób zmniejszając koszty pracy.

Tomas Karpavičius