Budowie oraz remontom towarzyszą sprzeczności dwu stron - zleceniodawcy oraz wykonawcy. Zleceniodawca, który jest zmuszony samodzielnie kontrolować wykonanie prac, często nie potrafi zorganizować odpowiednich stosunków z wykonawcą, dlatego płaci więcej niż trzeba często nie wiedząc za co, albo płaci za mało. Obie strony odczuwają stres już przed rozpoczęciem walki o swe pieniądze.

Jeżeli przeanalizujemy kilka wariantów nieudanego remontu, da się zauważyć, iż w większości przypadków zleceniodawca podejmuje ważne decyzje: formułuje wymagania, wybiera wykonawcę. Jednak dość często wymagania bywają za wysokie, a możliwości finansowe zleceniodawcy im nie odpowiadają. Jest oczywiste, że zaplanowany cel zostanie osiągnięty tylko wówczas, gdy będzie wydana większa ilość pieniędzy. Poważna firma w takiej sytuacji powinna zaproponować zleceniodawcy do wyboru kilka wariantów wykonania prac, między innymi także tańsze.

Oto mały przykład:

W betonowej ścianie w mieszkaniu jest otwór, który chcecie poszerzyć i zrobić arkę. Należy do tego dostać odpowiednie zezwolenie, użyć dysku diamentowego i, gdy wszystko obliczymy, koszty takiej pracy będą bardzo wysokie. Wówczas firma proponuje wykonanie prac bez dysku diamentowego, ale 5 lub 10 razy taniej. Po jakimś czasie przychodzi kilku silnych mężczyzn ze zwyczajnymi kowadłami i po dwu dniach arka jest gotowa. Jesteście szczęśliwi, że udało się zaoszczędzić niemało pieniędzy. Gdy jednak przychodzi wasz sąsiad i proponuje spojrzeć, co się stało z jego mieszkaniem, które niedawno zostało odremontowane, a następnie wystawia rachunek, gdzie suma równa się sumie kilku arek, zaczynacie rozumieć przysłowie „skąpy płaci dwukrotnie". Takich przykładów można podać mnóstwo.

Jak wybrać uczciwego wykonawcę? Na co należy zwrócić uwagę na początku?

Przede wszystkim, technologia i wycena firmy powinny być klarowne i zrozumiałe. Ten warunek należy omówić od razu podczas pierwszego spotkania. Konieczny jest detaliczny projekt remontu i szczegółowy kosztorys. Spisać należy wszystko, poczynając od prac przygotowawczych i kończąc na końcowym rezultacie. Zleceniodawca powinien rozumieć, za co płaci. Nie powinno to być zrobione banalnie: "prace przy układaniu płytek + prace stolarskie + prace malarskie +... = całą sumę powinna stanowić szczegółowa lista wszystkich prac, robót przygotowawczych oraz kryteriów jakości, których należy się przytrzymywać, by osiągnąć pożądanego rezultatu.

Przedstawiamy Państwu taki przykład: przygotowanie powierzchni ścian składa się z: wyrównania nierówności, montażu siatki, gruntowania, szpachlowania, wyrównania, suszenia każdej warstwy, itd. Należy sprawdzić płaskość, użyć urządzeń do wyrównania ścian i poziomicy. Jeżeli odchylenie płaskości jest nie większe niż 2 mm, jakość jest dobra. Na całkowicie przygotowanej ścianie po podstawowym przygotowaniu (jeszcze 8 prac) oraz ostatecznym wykończeniu (włączając 3-6 warstwowe malowanie) nie powinno być jasnych miejsc, ściana powinna być jednolicie wymalowana. Jeżeli odchylenie płaskości jest 5 mm, cena prac zmniejsza się trzykrotnie itd. Dokładnie i szczegółowo należy omówić wszystkie etapy remontu. Bez takiego dokumentu nie należy rozpoczynać prac. Zleceniodawca i wykonawca powinni dokładnie wyznaczyć cel.

Porozmawiajmy o cenach.

O cenach rozmawia się zazwyczaj na początku i jest to prawdopodobnie idealny sposób na sprawdzenie wykonawcy.

Dużą rolę odgrywa zasada formowania cen i sposób płatności. Ostatnio szerzy się praktyka płacenia dużego awansu, gdy prace nie są jeszcze rozpoczęte. Czasem awans sięga aż 50 proc. Nawet, jeżeli firma jest zainteresowana jakościowym wykonaniem prac, po otrzymaniu awansu te chęci znacznie się zmniejszają. Przecież pieniądze już otrzymała... i to większą część sumy. Od razu po wpłaceniu pieniędzy wyjaśnia się, że klient jest już "przywiązany" do wykonawcy. Przerwać taki związek nie jest łatwo. Na początku zleceniodawca odczuwa drobne niedogodności, później zaś bywa tak, że się nie obchodzi bez burzliwego wyjaśniania stosunków. Jednak praktyka pokazuje, że zwrócić pieniądze udaje się bardzo rzadko. Przecież jakieś prace są już wykonane, nawet gdyby nie odpowiadały początkowym pomysłom.

Proponujemy uniknąć takich sytuacji i za wykonane prace płacić częściami. Podzielcie całą pracę na etapy i płaćcie za każdy z nich po ocenieniu jakości. W sytuacji nadzwyczajnej możecie zapłacić awans, który nie wynosi więcej niż 20 proc. ceny prac pierwszego etapu. Na przykład, remont i rekonstrukcja węzła sanitarnego tworzy 10 etapów. Zazwyczaj pierwsze 25% płaci się po czterech etapach: 1 - demontaż pokrycia, starych przyrządów, niektórych ścian; 2 - wykonanie izolacji wodnej; 3- prace montażowe przewodów elektrycznych; 4- wyrównanie ścian. Następne 25 % płaci się po etapach: 5 - montaż rur według nowego schematu; 6 - montaż kanalizacji. Następne 25 % - po następujących etapach: 7 - wykładanie ścian i podłóg płytkami; 8- montaż sufitu. Pozostałą część płaci się po: 9 - zamontowaniu klozety, umywalki itd.; i 10 - sprawdzi się, czy działają. Kontrolować należy każdy etap. Jeżeli wada lub błąd będzie zauważony w czas i nie zapłacicie, zanim nie zostanie usunięty, wynik końcowy będzie taki, jakiego oczekiwaliście.

Zleceniodawca, który nie ma pojęcia o szczegółach remontu, może nie zauważyć bubli w pracach przygotowawczych.

Trzeba to przewidzieć jeszcze przed podpisaniem umowy. Koniecznie należy omówić kontrolowane wskaźniki jakości. Zazwyczaj większa ich część jest dość oczywista. Wróćmy do węzła sanitarnego. Przygotowanie ścian jest potrzebne po to, by uzyskać odpowiednią płaskość poziomu i pionu. Można to sprawdzić pionownicą lub poziomnicą. Jeżeli popukacie w płytki, wyjaśnicie, czy nie ma tam pustych miejsc. Hermetyczność izolacji wodnej sprawdza się według tego, jak osiada wlana woda, itd. By ocenić jakość montażu przyrządów elektrycznych, ogrzewania oraz rurociągu wodociągowego, potrzebne są specjalne przyrządy lub/i wiadomości. Do tego najlepiej jest zaprosić wykwalifikowanego, niezależnego eksperta. Jeżeli firma zgadza się na taką formę kontroli, oznacza to, iż może zapewnić jakość prac, a jest to poważny argument przy wyborze zleceniobiorcy.

Wróćmy do cen. Często się zdarza, że cena różnych prac zawiera w sobie ceny usług organizacyjnych i pośrednictwa firmy, natomiast zarobek majstrów stanowi 20-30% sumy wskazanej w kosztorysie. Jak ustalić, czy ceny są uzasadnione?

Faktyczny zarobek pracownika nie może być mniejszy niż 45-60% sumy wskazanej w kosztorysie. Pozostałe pieniądze są przeznaczane na szkolenia, podatki, drogie urządzenia, bez których niemożliwe jest osiągnięcie potrzebnej jakości prac itd. Jeżeli zarobek jest mniejszy, oznacza to, że firma nie zatrudnia wysoko wykwalifikowanych pracowników.

Jeżeli firma nie ma stałych pracowników, jedynie zatrudnia ludzi tymczasowo, oznacza to, że wykwalifikowani fachowcy ją nie interesują. Przecież zawsze można zatrudnić nowych robotników. A więc można stwierdzić, że zarobki - to kryterium wyboru firmy. Wystarczy się dowiedzieć, jaki procent dostaje robotnik i czy dawno pracuje w tej firmie... Czasami wystarczy dokładnie spojrzeć na majstrów, którzy zaczynają pracować. Prawdziwy profesjonalizm wyrabia się przez długie lata. Pracownik o wysokiej kwalifikacji powinien odpowiednio się zachowywać i wyglądać - przecież dobrze zarabia. Gdyby było odwrotnie, poproście o zmianę ekipy lub zadbajcie o kontrolę jakości prac.

Praktyka pokazuje, że zasada "nie daj się oszukać i nie oszukuj innych" - jest najpewniejsza. Gdy tym się kierują obie strony, osiąga się świetnych wyników, wprawdzie poprzez ciężką pracę, jednak w spokojnej atmosferze, bez stresów i skandalów.