Wybór konstrukcji kominka zależy od wielkości pomieszczenia.

Fundament. Głębokość fundamentów w domach parterowych musi wynosić 0,5 m, natomiast w jednopiętrowym w zależności od długości komina - 0,7-1,0 m. Na piętrze kominek montowany jest na osobnym fundamencie albo na dwóch belkach wmurowanych w nośnej ścianie na głębokości nie mniejszej niż 1,5 cegły.

Uwaga: powyższe wymagania stosowane są montażu dużych kominów, a kominki o lżejszej konstrukcji są montowane bezpośrednio na podłodze.

Posadzka przed paleniskiem. Posadzka, co najmniej 50 cm przed kominkiem i o 21 cm szersza niż palenisko powinna być wykonana z materiałów niepalnych. Można położyć dekoracyjną płytę, blachę mosiężną i ozdobić dekoracyjną cegłą z zaokrąglonymi krawędziami. Posadzka więc pełni dwie funkcje: dekoracyjną, i przeciwpożarową.

Układając posadzkę z cegieł, pracę należy rozpocząć od środkowej linii w kierunku krawędzi, zostawiając 6-7mm odstępu, który później zostanie wypełniony betonem. Cięcia płyt można uniknąć zmieniając kierunek układania. Po próbnym ułożeniu cegieł zarysowujemy obwód podłoża, wybieramy cegły, a na około wzdłuż i wszerz przymocowujemy listwy. Po przymocowaniu listw zaczynamy układanie cegieł od krawędzi wzdłuż listew.

Spód paleniska i dolne części boków budowane są z materiałów ogniotrwałych takich jak np. cegła szamotowa. Palenisko kominka jest zazwyczaj podniesione o cegłę wyżej nad podłogą. W zabezpieczeniu przed wypadaniem płonących cząstek zalecane jest zawieszenie metalowych łańcuszków nad otworem kominka.

Palenisko.
Obecnie na rynku jest duży wybór palenisk o różnych konstrukcjach. Rozważmy palenisko o najprostszej konstrukcji: składa się ono z betonowego podłoża i prostych bocznych ścianek z cegieł, formują one niszę od środka wymurowaną cegłami szamotowymi. „Podszewka" tej niszy wchłania, a następnie oddaje ciepło do pomieszczenia. Palenisko należy wybierać proporcjonalnie do powierzchni domu, czy pomieszczeń w jakim będzie zamontowane.

Zbiornik na popiół zazwyczaj zamontowany jest na dnie kominka. We frontowej części zbiornika jest robiony otwór przez który przedostaje się powietrze. W tylnej zaś części montuje się płytę, która chroni mur od przegrzania i jednocześnie oddaje pochłonięte ciepło na zewnątrz.

Szyber (klapa dymowa) regulujący dopływ powietrza montowany jest między paleniskiem i komorą dymową do regulacji wielkości ciągu w przewodzie dymowym. Montowany jest on w kominie 20 cm nad paleniskiem. Powód słabej efektywności kryje się w budowie kominka.

W sklepach z kominkami można kupić niezbędne elementy, które mogą zwiększyć transfer ciepła. Mogą to być specjalne wkłady ciepłego powietrza z rur, za pomocą których powietrze z pomieszczenia jest wciągane i ogrzewane.

Brak przypływu świerzego powietrza. Ten problem można rozwiązać w następujący sposób. Jeżeli kominek zamontowany jest na zewnętrznej ścianie, należałoby po obu stronach kominka zamontować kanały doprowadzajace powietrze do kominka. Do tego potrzebne są regulujące zawory. Na ścianie należy zaznaczyć kredą albo ołówkiem miejsca, w krótych będa otwory. Następnie w zaznaczonyh miejscach wywiercic otwory, oszerzając je odpowiednio za pomocą młotka czy innych narzedzi. Otwory należy ładnie wykończyć.

„Podszewka". Można zwiększyć ilość oddawanego ciepła pokrywając tylą i boczne ściany paleniska „podszewką". „Podszewkę" najlepiej zrobić ze stali nierdzewnej albo mosiądzu. Ponadto należałoby podszewkę zrobić tak, by w każdej chwili można by było ją wybrać i wyczyścić.

Nasady kominowe i inne urządzenia wspomagające ciąg w kominie. Można je kupić w sklepach, a zainstalować przy użyciu instrukcji technicznych.

Zmniejszanie otworu w palenisku zwiększa ciąg w kominie

Otwór w palenisku można zmniejszyć dwoma sposobami. Albo obniżyć sklepienie otworu komina, to znaczy domurować parę dodatkowych rzędów cegieł, albo w taki sam sposób podnieść podłoże komina. Zarówno w jednym jak i w drugim wariancie podstawowa praca to ustalenie wielkości paleniska oraz prace murarskie.

„Zęby„ komina.
W celu uniknięcia progów przepływu powietrza, które powodują przedostawanie się czadu do kominka i pomieszczenia należy zamontować próg („ząb" w kominie). Jego forma i wielkość zależy od konstrukcji paleniska i kanałów kominowych. Zazwyczaj progi są proste o szerokości nie mniejszej niż szerokość komina. Próg kominowy poprawia ciąg kominowy, blokuje przedostawanie się zimnego powietrza z zewnątrz, a także nie pozwala sadzy z komina przedostać się do paleniska.

Obudowa kominka. Wielkość całego kominka musi być proporcjonalna do powierzchni, mniej więcej w stosunku 1:50. Budując dużą obudowę, pomieszczenie może szybko stygnąć, są możliwe przeciągi. A jeżeli będzie za mały, może brakować ciepła. Chcąc zwiększyć wydajność cieplną kominka można w nim zamontować urządzenia ogrzewające powietrze t.j. cienkie stalowe rurki, uformowane na kształt paleniska a w dole połączone barierkami. Efektywność takiego urządzenia może zostać dodatkowo zwiększona po instalacji wymuszonej wentylacji.

Siła ciągu. Zmienność siły ciągu zależy od wielkości otworu w palenisku i kominie, kąta nachylenia tylnych i bocznych ścianek paleniska oraz wysokości i średnicy komina.

Szerokość, wysokość i głębokość paleniska muszą być odpowiednie do wysokości i średnicy komina, inaczej w kominie będzie się dymiło. Wysokość paleniska musi stanowić od ¾ do 4/5 jej szerokości. Głębokość - ½ - 2/3 wysokości. Aby zwiększyć transfer ciepła i ciąg należy tylną ściankę paleniska zaczynając od 1/3 wysokości stopniowo „wpuszczać" do środka pod kątem 20-22°. W górze palenisko się zwęża tworząc otwór i w taki sposób zwiększa ciąg.

Zwiększenie wydajności paleniska. Regularne, wieloletnie korzystanie z paleniska, oddziaływanie wysokiej temperatury i osiadłej wilgoci powoduje pękanie i kruszenie się ścianek w palenisku co zmniejsza przyczepność ciepła. Takiego niepożądanego zjawiska można uniknąć regularnie zaglądając do paleniska i je naprawiając.

Aby uszczelnić spoiny i uszkodzone miejsca, na początku ostrym narzędziem należy osunąć i oczyścić starą nawierzchnię. By na nowo nakładany roztwór dobrze się trzymał spoiny i inne uszkodzone miejsca należy zwilżyć pędzelkiem, gąbką albo ścierką. Następnie za pomocą szpatułki zaprawą wypełniamy spoiny. Nadmiar zaprawy usuwamy szpachlą, wyrównujemy nawierzchnie by ścianki były gładkie. Po tych wszystkich zabiegach przez 3-4 godz. należy palić w kominku by zaprawa dokładnie wyschła i stężała. Jeśli zauważymy na ściankach paleniska jakieś defekty, za pomocą tych samych narzędzi należy je jak najszybciej usunąć. Kurz i brud usuwamy za pomocą metalowej szczotki. Powierzchnie szczeliny, pęknięcia czy dziury zwilżamy i za pomocą narzędzi wypełniamy trwałą zaprawą szamotową. Powtarzamy tę czynność, dopóki usterka nie zostanie usunięta. Uporządkowaną nawierzchnię suszymy 10-12 godz. po czym przez 8-10 godz. palimy w kominku.

Kanał kominowy. Kanał dymowy buduje się nad klapą dymową w górę, w kształcie stożka, stopniowo zwężając w górze, gdzie przechodzi w komin. Boczne ściany kominka murowane są symetrycznie, o kącie nachylenia 45-60, a ich powierzchnia musi być gładka. Frontowa część skrzyni dymowej wznosi się w taki sposób, że na skrzyżowaniu z kanałem dymowym łączy się z jego bocznymi ściankami. Natomiast tylna pionowa ścianka kominka od razu przechodzi w kanał dymowy. Powietrze z zewnątrz dopływa specjalnymi kanałami umieszczonymi w pomieszczeniu pod podłogą. Z pokoju do kominka trafia dużo powietrza, które dodatkowo trzeba uzupełnić powietrzem atmosferycznym. Z tego powodu powstają przeciągi, których można uniknąć za pomocą specjalnych kanałów umieszczonych pod podłogą. Powietrze do paleniska przedostaje się przez otwór w dnie albo bocznej ścianie kominka. W walce z przeciągami skutecznym jest zrobienie otworu w w dolnej części drzwi do innego pomieszczenia.

Komin. Projekt budowy komina jest robiony tak by na jego drodze nie było żadnych przeszkód takich jak, okna dachowe, pojemniki na wodę, czy inne elementy. Komin musi być całkowicie pionowy i w miarę możliwości jego wewnętrzna powierzchnia musi być gładka, bez żadnych progów. Jeżeli jest niezbędny szyber - kierujący dymem, nie może on odbiegać w bok dalej niż na metr i co najmniej pod katem 60 stopni od poziomu. W piętrowych domach, gdzie na górze jest piec czy kominek każdy z nich musi mieć osobny komin. W przeciwnym razie, jeżeli oba paleniska będą palone w tym samym czasie, dolne palenisko będzie blokowało odpływ dymu górnego paleniska (bo dolne ma lepszy ciąg), co będzie powodowało zadymianie. Jeżeli w domu są dwa paleniska w tym samym pionie, można kanały dwóch palenisk połączyć w jeden komin, tyle że w kanale musi być zrobiona przegroda z połowy cegły i nie niższa niż 75 mm, albo dwa pionowe kanaliki miedzy kanałowe nie krótsze niż 1 m. Ogólnego komina średnice należy zwiększyć o min. 14-27 cm.

Odpowiedni ciąg. Ciąg kominka kominowego musi być wystarczający by usunąć z paleniska utworzone produkty spalania. Komin w kominku musi być dłuższy niż pieca, gdyż paląc w kominku pochłania się więcej powietrza. Ważne jest by produkty spalania unoszące się w kominie jak najmniej wystygały. W celu zmniejszenia strat ciepła ścianki komina muszą być odpowiedniej grubości. Jeżeli komin ciągnie się wzdłuż wewnętrznej ściany pomieszczenia, wtedy grubość ścian komin wynosi ½ cegły, natomiast przy zewnętrznej - 1 cegła.

Montaż komina w drewnianym budynku musi być wykonany zgodnie z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej, izolując komin od ściany materiałami ognioodpornymi. Negatywnie na jakość ciągu wpływa powietrze przedostające się przez szpary w murze czy nieużywane piece, kominki podłączone do ogólnego komina. Wszelkie szpary czy pęknięcia trzeba odnaleźć i załatać. Dobry ciąg w kominie zależny od hydraulicznych oporów w kominie, które muszą być jak najmniejsze.

Najlepszy kształt przekroju komina to - okrągły, gorszy jest kwadratowy a w szczególności prostokątny. Spowodowane jest to tym, że w prostopadłych kątach przepływ spalin jest trudniejszy, a w samych kątach gromadzi się sadza. Z tego powodu najlepszy jest komin z materiałów ognioodpornych takich jak np. rury ceramiczne. Wewnętrzna powierzchnia rur musi być gładka bez żadnych elementów wystających. Należy unikać pochyłych kominów, gdyż w miejscach nachylenia powstają dodatkowe opory, które wydłużają czas wydostania się spalin z komina. Nie należy powiększać komina w przekroju, gdyż takie kominy szybciej wystygają. Optymalny przekrój komina wynosi od 1/10 do 1/12, a w niektórych przypadkach - 1/15 otworu paleniska. W każdym bądź razie komin w przekroju musi być nie mniejszy niż 14-27 cm.

Przygotowała R. Š