Frank Owen Gehry

Gehry urodził się jako Frank Owen Goldberg w 1929 roku w Toronto, w polsko żydowskiej rodzinie. Był on twórczym dzieckiem, które od najmłodszych lat było zachęcane przez babcię Caplan do twórczej pracy, razem z nią budował z kawałków drewna małe miasteczka. Babcia inspirowała Franka godzinami do budowania przez niego wymyślonych domów i futurystycznych miast na podłodze ich salonu.

W 1947 roku Gehry przeniósł się do Kalifornii, gdzie pracował jako kierowca ciężarówki i studiował w college`u w Los Angeles (Los Angeles City College). Starał się tam zdobyć zawód w dziedzinie inżynierii transmisji radiowych oraz inżynierii chemicznej, z czego po jakimś czasie zrezygnował. W końcu odkrył swoje powołanie i odnalazł wydział architektury na Uniwersytecie w Południowej Kalifornii (University of Southern California's School of Architecture).

W 1952 roku ożenił się z Anitą Synder. Po dwóch latach ukończył studia licencjackie na Uniwersytecie w Południowej Kalifornii. Później, w 1956 roku zmienił imię na Frank Owen Gehry, częściowo ze względu na to, że w dzieciństwie doznał antysemickich ataków. W tym samym roku z rodziną przeniósł się do Cambridge. Studiował urbanistykę na Harwardzie. (Harvard Graduate School of Design).

Większość prac architektonicznych Gehra jest w stylu dekonstrukcyjnym, któremu towarzyszą zmiany w tradycyjnej postawie społecznej, w taki też sposób rujnuje on zakorzenione zwyczaje i stabilność w dotychczasowej architekturze miejskiej. Według założeń tego stylu podstawowym „napędem" życia jest zmienność. Charakterystyka budynków tego kierunku architektury zmusza ludzi do innego myślenia i otwarcia się na szersze horyzonty, jednocześnie motywuje do rozwoju i ekspresji.

Styl Franka Gehra czasami wydaje się być jakoby niewykończony albo bardzo prymitywny. Jego prace nie zawsze są dobrze oceniane przez krytyków. Często realizowane przez niego projekty przekraczają budżet nawet kilkakrotnie, natomiast wszystkie zaprojektowane przez niego budynki są jednymi z najczęściej odwiedzanych obiektów.

Museum Guggenheima w Bilbao (Guggenheim Museum Bilbao)

W 1991 roku baskijski rząd zaproponował Fundacji Salomona Guggenheima (Solomon R. Guggenheim Foundation) wsparcie budowy muzeum w Bilbao. Fundacja wybrała na głównego architekta Franka Gehra. Muzeum zostało wybudowane w bardzo nietypowym miejscu, gdzie z jednej strony znajduje się plac z kontenerami morskimi, z drugiej - autostrada. Po otwarciu, w 1997 roku, muzeum szybko stało się najlepszym przykładem rekonstrukcyjnego stylu - charakterystycznym dla niego jest nieliniowość a fragmentaryczność. Od razu też stało się ono atrakcją turystyczną.

Fasada budynku podkreśla ogólne cechy charakterystyczne architektury Gehra: oryginalnie falujące kontury z blach tytanowych o grubości 0,5 mm, które w połączeniu tworzą masywną konstrukcję. Wygląd jest nadzwyczajny, gdyż cała ta konstrukcja z kawałków blach sprawia wrażenie, jakby była wykonana z elementów rozbitego statku. Z bliska, na blasze, można dostrzec łuski a ich połysk przypomina rybę. Według architekta spontaniczna pochyłość i krzywizna została dokładnie i celowo zaprojektowana tak, by mogła uchwycić światło, które będzie rozprzestrzeniało się na całej konstrukcji. Ze względu na to, że miasto Bilbao jest głównym miastem portowym Hiszpanii i położone jest nad brzegiem rzeki Nerwion, ta lśniąca rybią łuską kompozycja jeszcze bardziej podkreśla głębie i życie przybrzeżnych wód. Powierzchnia muzeum wynosi 32 500 m2, wykonane jest prawie w całości ze stali, tytanu, kamienia i szkła. Powierzchnia przeznaczona na ekspozycje wewnątrz wynosi około 11 000 m2 a dodatkowo działa tam 19 różnych galerii. Projekt ten nie ujrzałby światła dziennego, gdyby nie to, że w tamtych czasach zaczęły rozpowszechniać się programy projektowania przestrzennego.

Frank Gehr jest też autorem nowego projektu muzeum Guggenheim, którego otwarcie jest planowane w 2017 roku w Zjednoczonych Emiratach Arabskich w Abu Dhabi. Będzie to jeszcze bardziej niezwykły budynek niż w Bilbao, w tym samym rekonstrukcyjnym stylu.

Tańczący dom w Pradze (Dancing House in Prague)

Na jednym z krańców Pragi, nad Wełtawą, wzrok przyciąga niezwykły budynek. Jego struktura przypomina wiele rzeczy - od pochyłego pnia drzewa po duży, wadliwy flakon.

Miejsce, w którym stoi budynek, w czasie II wojny światowej było zbombardowane. Po Aksamitnej Rewolucji ówczesny prezydent Vaclav Havel zdecydował w tym miejscu wybudować niezwykły budynek. Do pracy tej został wybrany architekt Vlado Milunic, który z kolei do współpracy zaprosił Franka Gehra. Był to pierwszy projekt, przy pracy którego zostało użyte oprogramowanie „Catia", przeznaczone dla projektowania w awiacji i przemyśle.

Oficjalnie budynek został nazwany Fred and Ginger na część dwóch tancerzy - Freda Astaire oraz Ginger Rogers. Budynek stoi pomiędzy zabudowaniami: gotyckim, barokowym oraz budowlami w stylu art nouveau, z których słynie Praga. Ze względu na wyjątkowe kształty linii i nieproporcjonalne elementy budynek ten jest doskonałym przykładem dla stylu dekonstrukcyjnego. Tańczący dom ma dwa centralne budynki. Pierwszy to szklana wieża rozszerzająca się w górze i w dole, podparta wygiętymi podporami. Drugi - zlewa się z płynąca obok rzeką i jej falami. Fale na betonowej powierzchni wyglądają tak, jak gdyby nurt rzeki obmywał prostopadłe ściany budynku, a okna są rozmieszczone na linii fal, na różnej wysokości.

Budynek ten jest symbolem wolnego państwa, które odzyskało wolność, a którego wkład w architekturę i projektowanie jest olbrzymi.

Muzeum EMP

Muzeum EMP formalnie znane jest jako muzeum najlepszych projektów muzycznych oraz science fiction oraz sali sławy (Experience Music Project and Science Fiction Museum and Hall of Fame). Położone jest w Waszyngtonie i przeznaczone jest do celów historycznych i badawczych nad projektami muzycznymi i science fiction. Duża część materiałów użytych w budowaniu tego budynku jest pokazana wewnątrz. Budynek ten często jest nazywany złamaną gitarą, gdyż wizualnie bardzo ją przypomina.

Koncertowa hala Walt Disney (Walt Disney Concert Hall)

Lillian Disney w 1987 roku ofiarowała prezent dla miasta Los Angeles, którym był pomysł wybudowania Alei pokazowej i przekazała na te cel początkowy wkład finansowy. Frank Gehr razem z Yasuhisa Toyota zaprojektowali Halę koncertową Walt Disney. Otwarta ona została ona w 2003 roku. Umiejscowiona w centrum miasta, swoimi falistymi kształtami wykonanymi ze stali nierdzewnej przypomina dużą rzeźbę.

Barcelońska ryba

W 1992 roku Frank Gehr zaprojektował dla Barcelony rzeźbę ryby. Projekt ten jest bardzo bliski stylowi Franka Gehra. We wszystkich jego najwspanialszych arcydziełach można dostrzec motywy ryby. Rzeźba, o złotym kolorze, jest zaprojektowana w stylu dekonstrukcyjnym , a cała konstrukcja rzeźby wydaje się być jakby zawieszona na budynku.

ASA.LT