Ważnym argumentem, przemawiającym za remontem i odrestaurowaniem ramy okiennej jest to, że wzrosły ceny ogrzewania. Dlatego rozsądnym rozwiązaniem byłoby zaopatrzenie swojego mieszkania w takie okna, które dobrze zatrzymują ciepło w domu. Rama okienna musi wytrzymać eksploatację w ciężkich warunkach: z jednej strony – oddziaływanie czynników zewnętrznych (temperatura, zmiany natężenia wilgotności, ultrafioletowe promienie słoneczne, deszcz, śnieg, wiatr), od wewnątrz – oddziaływanie ciepłego powietrza, kondensacja wilgoci, fale ciepła. Niniejszy artykuł nie opowie o zaletach okien plastikowych, opowiemy o ramach starych drewnianych okien z naturalnego drewna, które zachowały się jeszcze z czasów radzieckich, jak również o tym, jak tchnąć w nie drugie życie – odrestaurować je i przemalować.

Remont ramy składa się z:

• usunięcia warstwy starej farby,

• „wyleczenia” drewna z grzyba i próchnienia,

• pomalowania ramy na nowo.

Odnawianie ramy okiennej rozpoczyna się od usunięcia warstwy starej kruszącej się farby. Przecież jeśli zamalujecie nową warstwę farby na starej, będzie to syzyfowa praca: ona również szybko się skruszy, będzie na nią oddziaływać stara warstwa. Farba na ramie okiennej jest potrzebna do ochrony drewna przed szkodliwym oddziaływaniem otoczenia i wilgoci. Niestety, z czasem każda farba zaczyna pękać. Trzeba ją usunąć. Jest na to kilka sposobów:

A. Zeskrobanie. Nie wymaga drogich narzędzi i materiałów. Nada się tutaj zarówno ręczna skrobaczka, jak też szpachelka bądź papier ścierny. Proces jest stosunkowo długi.

B. Wytrawianie bądź rozpuszczanie. Cel tej metody – usunięcie warstwy starej farby za pomocą preparatu wytrawiającego bądź rozpuszczającego. W porównaniu z pierwszą metodą, preparat stosunkowo szybko rozpuszcza i usuwa warstwę starej farby.

C. Wypalanie. Termiczna zmiana struktury za pomocą danych preparatów (np. suszarek budowlanych). Jest to zapewne najskuteczniejsza metoda, zwłaszcza w przypadku dużych powierzchni.

Kolejność prac:

1. Żeby remont był wygodniejszy, zdejmijcie ramę z zawiasów.

Zdejmujemy ramę z zawiasów. Praca I zdjęcia autora.

2. Za pomocą śrubokręta wyjmijcie zardzewiałe metalowe części okna i furniturę. Po odrestaurowaniu i pomalowaniu zamontujecie nowe.

Odkręćcie metalowe części

Za pomocą obcęgi wyjmijcie zardzewiałe gwoździe. Z powstałych pustych miejsc usuńcie kurz, cząsteczki drewna i farby.

Za pomocą obcęgi wyciągnijcie zardzewiałe gwoździe

3. Usuńcie starą farbę, wybierzcie jeden z proponowanych sposobów.

3.1. Jeśli usuwacie za pomocą szpachelki bądź skrobaka, po ich wykorzystaniu użyjcie dodatkowo papier ścierny (na całej powierzchni, również w ciężko dostępnych miejscach).

Zeskrobywanie szpachelką

Zeskrobcie starą farbę, dodatkowo oszlifujcie ramę

Potrzebne narzędzia: szpachelka, skrobak, papier ścierny.

Narzędzia do zeskrobania:

1) szpachelka, 2) papier ścierny

3.2. Rozpuszczając starą farbę za pomocą specjalnych preparatów, korzystajcie z respiratora i gumowych rękawic, ponieważ większość z nich wydziela szkodliwe opary i ostry nieprzyjemny zapach oraz spala skórę. Pomieszczenie musi być dobrze wietrzone. Szkło okienne obok drewnianej ramy zaklejcie papierową taśmą izolacyjną.

Przed rozpuszczeniem starej farby na szybę naklejcie taśmę

Za pomocą pędzelka na starą farbę nanieście gęstą warstwę preparatu.

Nanieście preparat usuwający farbę

Reakcja potrwa 15-20 minut, następnie zgęstniałą kaszę starej farby możecie łatwo usunąć za pomocą szpachelki. Gdy powierzchnia będzie sucha, można rozpocząć malowanie.

Reakcja po 15-20 minutach

Zdejmijcie rozpuszczoną starą farbę

Potrzebne narzędzia i materiały: pędzelek, szpachelka, lepka taśma papierowa, preparat wytrawiający, respirator, gumowe rękawice.

Narzędzia do zeskrobania:

1) szpachelka, 2) papier ścierny.

3.3. Do spalania dobrze nadają się budowlane suszarki. Dmuchają one strumień gorącego powietrza, którego temperatura wynosi od + 50°C do + 600°C. Dostępne są współczesne narzędzia, które dokonują tego za pomocą promieni infraczerwonych. Spala również lampa do lutowania, jednak ta przestarzała metoda jest bardzo niebezpieczna i grozi urazami.

Spalając starajcie się nie kierować suszarki w stronę szkła, żeby nie pękło pod wpływem gorąca.

Grzejąc za pomocą suszarki możecie w tym czasie zdejmować farbę za pomocą szpachelki

Po spalaniu warstwa starej farby „podniesie się” w formie pęcherzyków, spęcznieje i jej kawałki będzie można łatwo usunąć za pomocą szpachelki.

Potrzebne narzędzia: suszarka budowlana, szpachelka.

Narzędzia do spalania:

1) suszarka, 2) szpachelka.

4. Walka z próchnieniem i grzybem. Po usunięciu starej farby, możecie napotkać również spróchniałe drewno. Grzyb, naruszający drewno najczęściej „zamieszkuje” w dolnej części ramy, gdzie skupia się woda deszczowa i śniegowa, oraz w parapetach. Jeśli po usunięciu starej farby, o czasie zauważyliście próchnienie, zanim nie rozprzestrzeniło się ono na całej powierzchni ramy, do „leczenia” drewna potrzebne będzie szydło, dłuto, szpachla do drewna, szpachelka, utwardzacz do drewna, pędzelek, papier ścierny.

Narzędzia i materiały do profilaktyki drewna:

1) szydło, 2) dłuto, 3) szpachla, 4) szpachelka, 5) utwardzacz do drewna, 6) pędzelek, 7) papier ścierny.

4.1. Chcąc ustalić wielkość i objętość miejsca zainfekowanego grzybem bądź próchnieniem, w zgniłe miejsce wbijcie dłuto. Przechodzi ono łatwo przez miękką spróchniałą powierzchnię drewna do mocnego „zdrowego”.

Szydło pomoże ustalić głębokość spróchniałego drewna.

4.2. Za pomocą dłuta wytnijcie uszkodzone drewno do „zdrowego”. Usuńcie wszystkie resztki.

Wytnijcie uszkodzone drewno

4.3. Pozwólcie wyschnąć wilgotnemu drewnu w suchym, ciepłym otoczeniu.

4.4. Za pomocą pędzelka nanieście utwardzacz do drewna i pozwólcie mu wyschnąć.

Obróbcie utwardzaczem do drewna

4.5. Za pomocą epoksydowej szpachli do drewna wypełnijcie wycięte miejsce, zaszpachlujcie i wyrównajcie według formy powierzchni ramy.

Zaszpachlujcie wycięte miejsca

4.6. W tym samym czasie zaszpachlujcie wszystkie inne nierówności w ramie, dziury, wgłębienia.

Popracujcie ze szpachlą również w innych miejscach, gdzie są nierówności i wgłębienia

4.7. Po godzinie czy dwóch szpachla wyschnie i będziecie mogli ją zeszlifować, jak również miejsca naokoło za pomocą drobnego papieru ściernego.

Zeszlifujcie zaszpachlowane miejsca…

... żeby zrównały się z powierzchnią ramy

Rezultat końcowy, przygotowany do gruntowania

Można rozpocząć malowanie.

5. Malowanie. Najbardziej ramom okiennym szkodzi wilgoć, która wsiąka głęboko, narusza konstrukcję drewnianą. Warstwa farby – to ochrona drewna przed wilgocią, dlatego farba do okien mysi być odporna na wodę. Na przykład, farba alkilowa ma elastyczność, twardość, jest wytrzymała na pęcznienie i kurczenie się drewna, które deformują warstwę wcześniejszej farby. Nie zaleca się malowania powierzchni rozgrzanej przez promienie słoneczne i przed wieczorną rosą – w takich warunkach błona farby traci swoje właściwości. Najlepsze warunki – temperatura powietrza powyżej +5°C, wilgotność powietrza poniżej 80 proc.

Przed gruntowaniem i malowaniem na szkło naklejcie taśmę

5.1. Na początku na drewnianą powierzchnię trzeba nanieść grunt. Farba gruntowa jest gęsta, jednak nakładana za pomocą pędzelka. Cel gruntowania – wypełnia on mikropory w drewnie, dlatego zaprawa farby nie wsiąka w drewno, a farba mocniej pokrywa powierzchnię. Przyczepność gruntu (adhezja) do farby i drewna jest lepsza niż tylko farby do drewna. Gruntujcie używając pędzelka, malując na drewnie. Gruntowa farba nie będzie skraplać się pod pędzelkiem, można nakładać dwie warstwy gruntu. Podczas gruntowania, jak też malowania okna, na początku malowane są powierzchnie zewnętrzne, później – krawędzie.

Na początku gruntowania pokrywa się powierzchnie zewnętrzne…

...później krawędzie.

2. Poczekajcie, aż grunt wyschnie i stwardnieje (24 h), wtedy za pomocą drobnego papieru ściernego zeszlifujcie możliwe nierówności gruntu.

Po gruntowaniu zeszlifujcie drobnym papierem ściernym

5.3. Przed rozpoczęciem malowania, na krawędziach szkła naklejcie papierową taśmę izolacyjną, między taśmą i drewnem zostawcie 2 mm odstęp. Jest to korzystne ze względu na to, że farba pokryje też odstęp między szkłem i ramą, w przyszłości uchroni to drewno przed ściekającą szkłem wodą.

5.4. Malujcie płaskim pędzelkiem. Jeśli malujecie farbami olejnymi, będziecie musieli nanieść dwie warstwy. Każdą nową warstwę można malować tylko po tym, gdy pierwsza warstwa już wyschła. Farby akrylowe wymagają 3-4 warstw, każda z nich schnie około 15 minut. Najpierw pomalujcie powierzchnie zewnętrzne, a później – krawędzie.

Malowanie. Pierwsza warstwa na gruncie

Najpierw pomalujcie części zewnętrzne….

...a później - krawędzie.

Gdy farba wyschnie, powoli i ostrożnie odklejcie papierową taśmę, żeby niechcący nie usunąć części nowej farby.

Ostrożnie odklejcie taśmę papierową

Po malowaniu pędzelek i ręce umyjcie białym spirytusem (jeśli malowaliście farbami olejnymi).

Jeśli malowaliście farbami olejnymi, pędzelki umyjcie białym spirytusem.

Potrzebne narzędzia i materiały: pędzelek, papierowa taśma klejąca, grunt, farba, biały spirytus (do farb olejnych).

Narzędzia i materiały do malowania:

1) pędzelek, 2) taśma klejąca, 3) grunt, 4) farba.

Teraz, po wszystkich staraniach, na swoje odnowione okno będziecie patrzeć jak na dzieło sztuki.

Przygotował P. Šičiov

Praca i zdjęcia autora