Pomysł racjonalnego wykorzystania przestrzeni na strychu należy do francuskiego architekta F. Mansarda, imię którego weszło do wielu języków europejskich jako termin określający pomieszczenie między stropem a dwuspadowym dachem. Początkowo były to pokoje dla służących, pracownie i spiżarnie. Prawdziwa zaś rewolucja w rozwoju urządzania mansard nastąpiła w 40 - tych latach ubiegłego stulecia, gdy miasta zderzyły się z problemem braku mieszkań. Wtedy dopiero na strychach zaczęto urządzać mieszkania wyposażone w wentylację, ogrzewanie i oświetlenie.

Problem ten nie ominął również naszego państwa. Stopniowe odejścia od tradycyjnego projektowania i budowy domów jednorodzinnych powołały do życia również strychy, w których zaczęto urządzać pomieszczenia mieszkalne.

Rozwiązania konstrukcyjne

W toku budowy nowego domu stworzenie jakościowego poddasza nie sprawia żadnych trudności, gdyż jest to część ogólnego projektu, a do wykończenia wykorzystuje się zazwyczaj te same materiały budowlane, co do pomieszczeń parterowych.

Całkiem inaczej wygląda sytuacja przy adaptacji poddasza już wybudowanego i eksploatowanego budynku. Oprócz rozplanowania powstaje szereg kłopotów konstrukcyjnych, w tym też budowa odpowiednich schodów, wzmocnienie stropów, zapewnienie dobrej izolacji cieplnej ścian pochyłych i dachu. Stropy i wiązary dachowe wzmacnia się z pomocą trójkątowych drewnianych kratownic, które jest łatwo montować na dachu. Łączy się je ze sobą przy pomocy metalowych elementów przymocowanych z obu stron do drewna. Doświadczenie wskazuje, że konstrukcja ta jest trwała, niezawodna i wygodna, nadaje się do skomplikowanych dachów, gdzie konstrukcje niosące składają się z kilku części.

Jeżeli dom jest stosunkowo niestary, powierzchnię wiązar można wykorzystać jako element dekoracyjny wnętrz, a nadanie stylu takiemu pomieszczeniu nie sprawi trudności.

Najprostszy sposób wykończenia ścian - przestrzeń między wiązarami wyłożyć boazerią, panelami ściennymi, płytami g - k lub fornirem. Wiązary należy pokryć lakierem. Podłogę na poddaszu robi się zazwyczaj drewnianą.

Aby na poddaszu można było mieszkać również zimą przestrzeń między wiązarami wypełnia się materiałem ocieplającym i deskuje, następnie obrabia i wykłada tapetami lub maluje farbą emulsyjną czy olejną.

Oświetlenie

Ważnym elementem oświetlenia poddasza jest okno, które znajduje się w pionowej, czołowej ścianie lub jest zrobione w dachu. Otwory w dachu przepuszczają o wiele więcej światła niż znajdujące się w ścianach pionowych.

Wystarczającą ilość światła do pomieszczenia z reguły dostarcza okno, którego powierzchnia wynosi10% powierzchni podłogi. Okno można zamontować dość nisko, by mieć dobre pole widzenia, jednak idealnym rozwiązaniem jest umieszczenie jego na wysokości 185 - 205 cm od podłogi do klamki.

Okna dachowe są bezpieczne w eksploatacji, a szyby o zwiększonej odporności na działania mechaniczne są w stanie wytrzymać nie tylko grad, lecz także mocne uderzenie kamieniem.

Istnieje też mnóstwo dodatków do okien dachowych. Żaluzje dają możliwość kontrolować ilość i kierunek przenikających do pomieszczenia promieni słonecznych. Od strony zewnętrznej posiadają specjalną warstwę, dzięki której można utrzymywać ciepło w zimie i zmniejszać jego przenikanie latem. Zasłony tworzą atmosferę przytulności i też regulują ilość światła. Z kolei markizy - to najbardziej efektywny sposób ukrycia się przed słońcem. Zmniejszają ilość ciepła do 65%, rozpraszając promienie słoneczne przed tym jak trafią do pokoju.

Ogrzewanie

Stworzenie pełnowartościowego pomieszczenia mieszkalnego zależy od ogrzewania. Jeżeli w domu już zainstalowano elektryczność i ogrzewanie, da się to również łatwo zrobić na poddaszu, doprowadzić je na górne piętra - to kwestia techniki. Problem powstaje wówczas, gdy tych instalacji nie ma, wtedy każdą sytuację rozwiązuje się indywidualnie w pomocą kominków, konwektorów gazowych, itd. Wybór zależy od wielkości pomieszczenia, poziomu izolacji i możliwej utraty ciepła.

Meble

Niestandardowa przestrzeń poddasza ogranicza wybór wyposażenia i mebli. Różne nisze i pochylony sufit z kolei dają możliwość zamontowania podwieszanych i modułowych łóżek, szaf, itd.

Środkową część poddasza najlepiej jest zostawić dla przejścia, gdyż można tu się swobodnie poruszać. W przestrzeni między pochylonym dachem a podłogą zaleca się zamontować szafy. Jeżeli na poddaszu macie zamiar urządzić pracownię, jako źródło światła możecie wykorzystać okno dachowe, pozwala to na umieszczenie niestandardowego stołu o jak najmniej 100 - 120 cm szerokości. W takim przypadku podchodząc do stołu człowiek nie będzie głową czepiał się sufitu lub okna. Na stołem (max. 220 cm od podłogi) można zamontować półki dla przechowywania narzędzi.

Projektowanie wnętrz poddaszy

Największą zaletą pomieszczeń mansardowych jest ich specyficzność, dlatego podczas projektowania nie należy lekceważyć znanych już z cudzego doświadczenia błędów. Na przykład, z powodu ukośnego sufitu przestrzeń zawsze wygląda mniejsza niż jest w rzeczywistości, chociaż najczęściej jest równa z powierzchnią domu i rzadko mniejsza niż 20 m kw. Uniknąć „ciasnego" pomieszczenia pomaga obmyślane rozplanowanie. Aby pokoje były przytulne, wystarczy rozdzielić je przegrodami, jednak nie stacjonarnymi, lecz na wpół przezroczystymi z plastiku lub tkanin, nadają się do tego również funkcjonalne kolumny i meble. Pomieszczenie podzielone kominem, kolumnami lub schodami zawsze wygląda atrakcyjnie i stwarza więcej możliwości dla rozwiązań projektowych. Prócz tego, wymienione elementy świetnie harmonizują się z pochyloną ścianą.

Wystrój wnętrz poddaszy nie jest ograniczony konkretnym stylem, dlatego możecie realizować dowolne pomysły. Pochylone ściany można wyrównać z pomocą szaf lub kompaktowych garderób. Takie rozwiązanie szczególnie pasuje dla gabinetów i ^_sypialń, urządzenie których wymaga szczególnej funkcjonalności.