W procesie certyfikacji budynków w systemie LEED materiały budowlane odgrywają bardzo ważną rolę. Jeden z głównych warunków w ocenie, a co za tym idzie możliwość uzyskania punktów, czyli tzw. kredytów, dotyczy zawartości w produktach budowlanych materiałów z recyklingu. Nie powinna być mniejsza niż 10 proc. Ale wśród ekspertów pojawiają się pytania jak ocenić, czy w czasie produkcji materiałów budowlanych odpowiednio użyto i wyliczono poziom dodatków pochodzącychz recyklingu?

Im więcej uzyskanych kredytów, tym wyższy poziom ceryfikacji - od poziomu Certified do Platinum (powyżej 80 kredytów). Nic więc dziwnego, że deweloperzy i właściciele budynków walczą o każdy punkt. Za spełnienie wymogu zawartości recyklingu w użytych materiałach można uzyskać 1 lub 2 punkty. Celem wprowadzenia tych kryteriów jest zwiększenie zapotrzebowania na rozwiązania budowlane, zawierające materiały pochodzące z recyklingu. Zmniejszając tym samym negatywny wpływ na środowisko, będący skutkiem wydobycia i obróbki surowców naturalnych.

Co więc powinien zawierać taki przyjazny certyfikacji LEED produkt budowlany? Musi zostać tak wytworzony, by łączna wartość treści z recyklingu wynosiła 10 proc. (dodatkowy 1 punkt) lub 20 proc. (uzyskanie 2 punktów). W tej eko części składającej się na zawartość produktu znaleźć się muszą zarówno treści z tzw. recyklingu pokonsumenckiego (to materiały używane już przez końcowego odbiorcę, które zostały pozyskane do ponownego wykorzystania), ale też odpady poprodukcyjne.

Problematyczne szczegóły

W Polsce ekologiczna certyfikacja budynków jest zjawiskiem dość nowym, pojawia się więc sporo pytań. Jedno z nich obejmuje dokładne określenie tego, które odpady produkcyjne można uznać w obliczeniach zawartości recyklingu zgodnie z LEED. Pytanie stawiają sobie audytorzy od procesów certyfikowania, architekci i sami inwestorzy realizujący ekobudynki.

Generalnie sprawa powinna być prosta. Ale nie jest. Według Green Buildings Design & Construction Reference Guide jeśli materiał ma otrzymać dodatkowe punkty w certyfikacji LEED wykluczone jest zastosowanie do jego wytworzenia odpadów powstałych w ramach jednego procesu produkcyjnego. Odpady z zakończonej serii produkcyjnej nie mogą trafić do ponownego przerobienia na tej samej linii. Krótko mówiąc: przy obliczaniu zawartości poziomu surowców z recyklingu występujących materiale budowlanym, nie można brać pod uwagę odpadów powstających w czasie produkcji, które z powrotem trafiają bezpośrednio do tego samego procesu.

Wyjaśnienia niby jednoznaczne, ale sytuacje z fabryk materiałów budowlanych już tak klarowne nie są. Bo co jeśli zakład produkcyjny jest duży, i powstaje w nim kilka rodzajów materiałów i półprodukty? - Trzeba się dokładnie przyjrzeć procesowi produkcji, bo pewne szczegóły mogą mieć wpływ na to, czy materiał zostanie uznany jako przyjazny systemowi LEED, czy nie - zauważa Artur Pacyna, doradca techniczny firmy Rockfon odpowiedzialny za opracowywanie dokumentów wymaganych w procesie certyfikacji budynków.

Złożoność sytuacji widać choćby na przykładzie produkcji sufitów podwieszanych Rockfon. Akustyczne sufity tej marki produkowane są z wełny mineralnej, a ta tworzona jest m.in.

z brykietu. Brykiet, następnie wełna mineralna, a finalnie moduły sufitowe powstają na terenie tego samego zakładu - w Polsce jest to fabryka w Cigacicach koncernu Rockwool, do którego należy marka. Co więcej do wytwarzania brykietu używa się odpadów poprodukcyjnych z... produkcji wełny mineralnej. Rodzi się więc pytanie: czy produkcję brykietu uznać należy jako początkową część procesu produkcji wełny mineralnej, z której powstaje sufit? To pytanie o szczegóły, ale bardzo istotne dla wszystkich producentów, którzy mogą mieć podobne sytuacje w swoich zakładach, a chcą by ich produkty odpowiadały wymogom LEED. - Czy cykl powstania półproduktu jest już częścią linii produkcyjnej finalnego materiału, czy jednak osobnym procesem? Odpowiedź jest ważna. Od niej zależy bowiem, czy udział odpadów wykorzystanych w produkcji półproduktu
- w naszym przypadku brykietu - można użyć do wyliczeń zawartości recyklingu w finalnych materiałach - mówi Artur Pacyna.

Ekspert Rockfon podkreśla, że odpowiedź na to pytanie zależy od organizacji danej fabryki.
- W przypadku naszych sufitów sytuacja sprzyja uzyskaniu punktacji LEED, gdyż proces produkcji brykietu jest całkowicie oddzielny. Nie ma jakiegokolwiek funkcjonalnego powiązania z procesem wytwarzania wełny. Przebiega na innych, niezależnych liniach produkcyjnych, w innych budynkach, choć położonych na terenie tego samego kompleksu. Tak naprawdę każda z linii produkcyjnych mogłyby znajdować się całkiem w innym miejscu, a odpady z jednej fabryki trafiałyby do w drugiej. To, że są w sąsiedztwie wynika wyłącznie ze względów ekonomicznych - wyjaśnia.

I jak dodaje organizacja i rozdzielnie produkcji w Rockfon sprawiają, że zgodnie z zasadami LEED nie mamy tu do czynienia z sytuacją, w której odpady z końca produkcji trafiają znów na początek procesu wytwarzania. Bo jest to niedopuszczalne w ocenie ilości materiałów
z recyklingu występujących w produktach. - Możemy więc odpady poprodukcyjne z wełny, wykorzystane do produkcji brykietu, uwzględnić w finalnym podliczeniu poziomu zawartości materiałów z recyklingu w sufitach - zaznacza.

Dokładne przyjrzenie się procesowi produkcji materiałów użytych w ekobudynku przez audytora certyfikującego, może sprawić, że z pozoru nie do końca jasna sytuacja staje się klarowna i łatwa w podjęciu decyzji o przyznaniu dodatkowych punktów LEED.

^{Źródło:Rockfon}