Zazwyczaj emaliowymi farbami nazywane są olejne farby tworzące błyszcząca powłokę. Mówiąc terminami specjalistycznymi farbami emaliowymi nazywane są zawiesiny pigmentów albo ich mieszanek z lakierem albo dodatkiem emalii, które po wyschnięciu tworzą twardą, nieprzejrzystą, o różnych fakturach powłokę. Są one odporne na ścieranie, dlatego szczególnie dobrze nadają się do malowania często używanych i czyszczonych powierzchni. Farby emaliowe są używane zarówno do prac zewnętrznych i wewnętrznych, do malowania drewna, metalu i tynku. Długo zachowują swój kolor, są odporne na działania atmosferyczne, tworzą równą, mocną, błyszczącą albo matową powierzchnię. Farbami emaliowymi zaleca się też malowanie kuchni i innych pomieszczeń o podwyższonej wilgotności.

W produkcji farb emaliowych często używa się odpowiednich żywic, które nadają powłoce pięknego blasku. Okres wysychania zależy od parowania użytego rozpuszczalnika. Są też produkowane farby emaliowe, które składają się z syntetycznych albo olejowych lakierów wymieszanych z pigmentami (alkilowymi, epoksydowymi i innymi). Wysychają dobę albo i dłużej. Istnieją też emalie lateksowe (sok mleczny roślin kauczukodajnych), jak też i emalie alkidowe.

Farby nakłada się na powierzchnie przy pomocy pędzla, wałka albo sposobem natryskowym na dokładnie oczyszczone powierzchnie, bez kurzu, starych farb i tłuszczu. Malując drewniane powierzchnie zaleca się na początku je zagruntować, po czym malować dwiema warstwami farby. Malując drugi raz, w zależności od stanu powierzchni, nakłada się jedną albo dwie warstwy. Wszystkie farby emaliowe przeznaczone do prac wewnątrz wysychają w ciągu doby. W razie potrzeby są rozcieńczane rozpuszczalnikami. Farby emaliowe długo przechowywane mogą zgęstnieć, wówczas rozcieńcza się je różnymi rozpuszczalnikami.
Olej w farbie jest potrzebny, by hamował albo poprawiał mieszalność farb, oraz by uzyskać wystarczającą elastyczność powłoki farby.

Rodzaje farb emaliowych

o emalie akrylowe;
o emalie lateksowe;
o emalie olejne.

Można wyróżnić cztery podstawowe grupy farb stosowanych w gospodarstwach domowych:

* dyspersyjne winylowe (akrylowe) farby do ścian wewnętrznych;
* dyspersyjne farby na bazie akrylowego lateksu do tynkowanych fasad;
* emalie alkilowe do różnych powierzchni wewnątrz i na zewnątrz;
* emalie akrylowe do różnych powierzchni wewnątrz i na zewnątrz;

Obecnie prawie wszyscy producenci farb oferują dwa rodzaje farb:

1. Emalie alkilowe, których spoiwem jest naturalny olej roślinny z mieszanką żywic alkilowych. Takie spoiwo zapewnia dobre nawilżenie pigmentów i dobrą mieszalność z innymi składnikami. Powłoki te są odporne na działania atmosferyczne i są elastyczne. Natomiast często długo schną a powłoki nie są wystarczająco odporne na różne chemikalia.

2. Farby akrylowe rozpuszczalne w wodzie, których spoiwo produkowane jest z produktów ropopochodnych. Powłoka farb akrylowych jest mocna, pozostaje długo elastyczną, do rozcieńczania tych farb nie potrzebne są rozpuszczalniki organiczne (rozcieńcza się je wodą) i nie zanieczyszcza powietrza szkodliwymi substancjami.

Rodzaje farb emaliowych pod względem przeznaczenia:

• Emalie podłogowe - mogą być używane do betonu, schodów, fundamentów, ganków i elementów ogrodu.
• Szybko schnące emalie mogą wysychać w ciągu 10-20 minut od pomalowania. Świetnie nadają się do malowania lodówek, lad i innych przemysłowych mebli.
• Emalie odporne na wysokie temperatury mogą być używane do malowani silników, klocków hamulcowych, rur wydechowych, grilli.
• Emalie antykorozyjne (odporne na rdzę);
• Emalie są też używane do malowania drewna, by uodporniły go na wilgoć i gnicie. Pokryte nią powierzchnie dłużej służą i mniej się zużywają.
• Emalie do paznokci - używane jako lakier do paznokci.

Emaliowe farby do ogólnego stosowania są używane do malowania pomieszczeń wewnątrz. Przed użyciem rozcieńcza się je terpentyną albo białym spirytusem. Nakłada się pędzlem, wałkiem albo natryskuje się. Wysychają w ciągu 24 godzin. Malując wewnątrz i na zewnątrz drewniane, metalowe i murowane powierzchnie zaleca się pierwszą warstwę pomalować emalią uniwersalną. Świetnie nadają się do malowania drewnianych wyrobów, ścian w kuchni i łazience, a także do malowania mebli do przedsionka, podłóg, mechanizmów itd. Mogą one być też antykorozyjne, bezołowiowe, bezpieczne dla dzieci, czyli do zabawek i mebli, odporne na wapno i ścieralność. Są wytrzymałe na regularne czyszczenie z minimalną utratą połysku i koloru.
Zawczasu zagruntowane powierzchnie albo powierzchnie metalowe są malowane specjalnymi emaliowymi farbami dwiema warstwami. W warunkach umiarkowanego klimatu ochronne właściwości pozostają na około 5 lat. Przez użyciem są rozcieńczane ksylenem. Farbę nakłada się pędzlem albo poprzez natryskiwanie. Wysycha w ciągu 2 godzin.

Farby emaliowe przeznaczone do malowania metalu, powierzchni drewnianych i innych narażonych na działania atmosferyczne są nakładane dwiema warstwami. W warunkach umiarkowanego klimatu ochronne właściwości pozostają na około 5 lat. Przed użyciem rozcieńcza się je białym spirytusem albo terpentyną. Wysychają w ciągu 8-24 godzin.

Powierzchnie drewniane jak i metalowe można malować farbami emaliowymi też wewnątrz pomieszczeń. Takie farby zazwyczaj są rozcieńczane ksylenem. Wysychają w ciągu 30 - 36 godzin. Nie ściekają z pionowych powierzchni, łatwo się nakładają przy pomocy pędzla albo wałka, w temperaturze pokojowej wysychają w ciągu 30 min.

Są też specjalne farby emaliowe przeznaczone do malowania przygotowanej podłogi. Farby nakłada się pędzlem, dwiema warstwami. Rozcieńczane terpentyną. Okres schnięcia zależy od grubości warstwy farby i temperatury pomieszczenia. Właściwości takich emaliowych farb przeznaczonych do malowania podłóg mogą różnić się pod względem ścieralności, połysku i okresu wysychania.

Do malowania powierzchni drewnianych i cementowych są przeznaczone modyfikowane emaliowe farby alkilowe. Tworzą one twardą, trwałą i połyskującą powłokę, odporną na ścieranie. Odporne na tłuszcze i zasady oraz na wielokrotne czyszczenie i mycie. Łatwe w użyciu, mają dobrą przyczepność, całkowicie pokrywają większość powierzchni.

Farby emaliowe o wysokim połysku wyprodukowane na bazie wody są przeznaczone do malowania drewnianych, metalowych i murowanych powierzchni wewnątrz. Mogą one być stosowane na istniejącej warstwie farb olejowych/alkilowych oraz bezpośrednio na niepokrytej powierzchni metalu. Wysychają tworząc mocną, nieżółknącą, twardą i błyszczącą warstwę. Idealne nadają się do malowania ścian, wyrobów drewnianych, elementów dekoracyjnych wewnątrz i na zewnątrz, mebli, mechanizmów, cystern, zbiorników. Farba ma łagodny zapach, nie zawiera ołowiu i rtęci, nadaje się do malowania w pomieszczeniach mieszkalnych, przemysłowych i biurowych.

Farbami antykorozyjnymi maluje się powierzchnie podatne na rdzę.

Farby natryskowe. Najbardziej popularne tego rodzaju farby są sprzedawane w puszkach z aerozolem. W warsztatach samochodowych używane są kompresory do rozpylania farb na powierzchnie samochodu. Jest to kosztowne i wymaga wiele wysiłku. Zazwyczaj narzędzia rozpylające posiadają kompresor, by rozdrabniały i rozczepiały natryskiwaną farbę. Takie rozpylające urządzenia są nieekonomiczne, gdyż tylko trzecia cześć farb pokrywa malowaną powierzchnię a reszta farby jest rozpryskiwana w powietrzu, dlatego też trudno jest utrzymać porządek.

Do prac wewnętrznych używa się też emalie alkilowe rozcieńczane białym spirytusem albo rozpuszczalnikiem. Najczęściej sprzedawane są białe farby emaliowe a w razie potrzeby można przygotować farbę o dowolnym potrzebnym kolorze.

Prawie wszystkimi emaliowymi farbami można malować powierzchnie wcześniej pokryte emaliowymi albo olejnymi farbami. Wyjątkiem są tylko farby nitro emaliowe, którymi można malować drewniane powierzchnie, ale których nie wolno nakładać na stare warstwy farb emaliowych czy olejnych.
Są też specjalne farby emaliowe stosowane do malowania metalowych i drewnianych (gruntowanych) powierzchni. Są one odporne na działania atmosferyczne. Nałożone na powierzchni tworzą połyskująca albo matowa warstwę.

Emalie nitrocelulozowe nadają się do gruntowanych metalowych i drewnianych powierzchni wewnątrz pomieszczeń. Farby te są toksyczne i łatwopalne.

Emalie gliptalowe są różnych kolorów, powierzchnię pokrywają jednostajną średnio połyskującą albo półmatową powłoką. Stosowane do malowania metalowych i drewnianych powierzchni i do prac wewnątrz pomieszczenia. Nie używa się ich do malowania parkietów.

Emalie ftalowe tworzą na powierzchniach równą, jednostajną warstwę. Pomalowana nimi powierzchnia wytrzymuje wahania temperatury od -40 do +60°C. Maluje się nimi drewniane i metalowe powierzchnie niemające styczności z czynnikami atmosferycznymi. Farby te są toksyczne, łatwopalne.
Emalie epoksydowe są też często farbami toksycznymi i łatwopalnymi. Schnąc tworzą jednostajną, na wpół połyskująca warstwę. Stosowane są do malowania zagruntowanych metalowych powierzchni znajdujących się w pomieszczeniu. Pokryte nimi powierzchnie są odporne na wodę, oleje i benzynę.

Emalie fenolowe do podłóg nakłada się na przygotowaną powierzchnię podłogową. Tworzą połyskującą albo średnio połyskującą powierzchnię.

Uniwersalne emaliowe farby przeznaczone do malowania przemysłowego, różnych mechanizmów, są przeznaczone do malowania wewnątrz i na zewnątrz powierzchni drewnianych, metalowych i murowanych. Świetnie nadają się do malowania sprzętu rolniczego, platform wiertniczych (do wydobywania ropy naftowej na morzu), mostów, zbiorników i wielu innych konstrukcji. Antykorozyjna farba jest odporna na korozję, słoną wodę, paliwa i agresywne roztwory czyszczące.

Farby akrylowe. Akryl i emalia są całkowicie różnymi materiałami, ale można z nich wyprodukować emalie akrylową. Spoiwem w farbie akrylowej jest żywica akrylowa, stosunkowo niedroga i powszechnie stosowana. Ten rodzaj farby jest najczęściej stosowany do malowania fasad. W celu uzyskania dobrych rezultatów potrzebne są odpowiednie warunki. Po pierwsze, podłoże musi być suche, nie powinna wydzielać się wilgoć. Akrylowa farba nie jest najtrwalszą farba, jest więc prawdopodobne, że jaskrawe kolory z czasem trochę wyblakną.

Powierzchnie pomalowane farba akrylową są trwałe i twarde, odporne na czynniki zewnętrzne. Emalie akrylowe mogą być rozpylane z utwardzaczem albo bez. Utwardzacz zwiększa trwałość farby i jej połysk, który zmniejsza się podczas wysychania. Mieszając farby z utwardzaczem należy zachować proporcję 8:1. Dla ulepszenia rozpylania farby można rozcieńczyć farby rozpuszczalnikiem.

Farby lateksowe są produkowane na bazie wody, lekko się czyszczą, charakteryzują się dobrymi właściwościami lateksu. Bardziej trwałe od zwyczajnego lateksu, używane jako końcowa warstwa (bez połysku). W celu bezpieczeństwa zaleca się używać respiratora z chemicznym filtrem, choć całkowicie nie oczyści on powietrza.

Wielu specjalistów zastanawia się nad tym, które farby są lepsze, natomiast każdy z rodzaju farb ma swoje zalety i wady. Wodą rozcieńczane farby akrylowe, bez wątpienia, bardziej wszystkim przypadają do gustu, są prawie bezwonne, szybko wysychają i długo nie tracą swojej elastyczności.

Sporo osób wciąż jeszcze nie może przyzwyczaić się do nowoczesnych technologii, w obawie przed tym, że wodą rozcieńczane farby zmyją się już po pierwszym deszczu. Natomiast producenci farb wyprodukowali je w taki sposób, że mogą one być rozcieńczane woda przed malowaniem, natomiast po wyschnięciu warstwa farby w wodzie się już nie rozpuszcza.

Olejne farby z połyskiem i o średnim połysku często pasują to wykończenia wszelkich wewnętrznych elementów drewnianych, mogą być nakładane na olejnym gruncie, czy jednej warstwie farby olejnej o podobnym odcieniu, jak górna warstwa.

Akrylowe farby nadają się do malowania sufitów i ścian w wilgotnych pomieszczeniach, połysk mają słaby.
Akrylowe farby można też stosować na zewnątrz, do malowania powierzchni drewnianych. Farby te mogą być o wysokim połysku, średnim połysku czy też delikatnym połysku.

Ze względu na to, że farby emaliowe schną stosunkowo długo, malując drzwi należałoby je zdjąć z zawiasów i malować w pozycji poziomej, by nie powstawały zacieki. Do pomalowania drzwi dwiema warstwami z obu stron potrzeba około tygodnia czasu. Nie wolno malować w pomieszczeniach, w których jest dużo kurzu (np. są wykonywane prace stolarskie), w przeciwnym wypadku warstwa farby je wchłonie.

Emalie olejne, szczególnie białe, w zależności od otoczenia i rodzaju z czasem tracą kolor ze względu na wchodzące w ich skład oleje roślinne (biały kolor staje się kremowym), nawet już po upływie pół roku przemalowując powierzchnie wcześniej pomalowane białą farbą można zauważyć różnicę. Nie dzieje się tak z powierzchnią malowaną farbami akrylowymi, dlatego w tym przypadku lepiej wybierać farby akrylowe, choć mają mniejszy połysk. Z tego powodu akrylowe farby można stosować d malowania powierzchni zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz. Poza tym farby akrylowe łatwo się czyszczą i przy przemalowywaniu wysychają w ciągu 3 godzin (w pomieszczeniu).

Przy restaurowaniu suchych płyt gipsowych zaleca się wybierać farby olejne, gdyż akrylowe zawierają wodę, która może mieć negatywny wpływ na płyty. W takim przypadku grunt też powinien być olejny, wówczas farba lepiej się wchłania i uzyskuje się bardziej trwałą powłokę.

Nowoczesne farby są znacznie lepszej jakości i bardzo różnią się od tych, których używano wiele lat temu. Obecnie nie ma potrzeby malować drewno farbą olejną warstwami. W celu uzyskania trwałej powłoki, przy odpowiednim przygotowaniu podłoża, wystarczy jedna warstwa ochronna farby olejnej na drewnie lub jednej warstwy farby akrylowej o delikatnym połysku.

Kiedy przychodzi czas na malowanie elewacji domu, staje się przed wyborem między wodną farbą lateksową i olejną emalią. Farby olejne zaczęto stosować o wiele wcześniej, niż lateksowe. Gdy na rynek zostały wprowadzone farby lateksowe, były one słabej jakości i dosyć szybko zaczynały odpryskiwać. Doprowadziło to do negatywnej opinii o tego rodzaju farbach. Od tego czasu minęło już jednak sporo czasu i jakość farb lateksowych znacznie się poprawiła. Obecnie częściej elewacje są malowane farbami lateksowymi a nie olejnymi. Wodne farby lateksowe są często tańsze i lekko zmywają się wodą. Rozcieńczać można je też zwyczajna wodą, a pędzle i narzędzia umyć można bezpośrednio w umywalce pod bieżącą wodą. Tego rodzaju farba lateksowa szybko wysycha. Może to być wadą w przypadku rozlania czy ochlapania czegoś tą farbą, szczególnie w upalny dzień. Z tego też względu trudno jest uzyskać gładką górną warstwę farby, gdyż po upływie godziny pracy zaczyna ona wysychać razem z zarysem włosia pędzla.

Olejne emalie często są droższe od farb lateksowych. Farbą olejną często jest trudniej pokryć powierzchnię, nie są one podatne na wodę, dlatego rozcieńczanie i mycie pędzli, wałków czy rąk odbywa się przy pomocy rozpuszczalnika, np. spirytusem nieorganicznym albo rozcieńczalnika. Farby olejne schną o wiele wolniej.
Farby olejne pokrywają powierzchnię bardziej gładko, warstwa farby wygładza się w czasie schnięcia. Poza tym farby te o wiele lepiej pasują w tych miejscach, gdzie gładka powierzchnia ma szczególne znaczenie, np. na drzwiach czy innych dużych płaskich powierzchniach.

Gdy oba rodzaje farb wyschną, na powierzchni pomalowanej farbą lateksową częściej można zauważyć włosie pędzla. Jeżeli w czasie malowania elewacji farbą lateksową zacznie padać deszcz, zmyje on niewyschniętą farbę, gdyż farby te są rozcieńczane wodą. Farby olejne są bardziej odporne na deszcz i wilgoć, dlatego rozpoczęte prace w przypadku późniejszego deszczu nie pójdą na marne.

Kolejną bardzo istotną różnicą między tymi farbami jest stopień połysku w ostatniej, górnej warstwie. Większość powierzchni malowanych farbą lateksową ma bardzo delikatny połysk albo nie ma go wcale, chociaż niektóre nowe rodzaje wyprodukowane na bazie wody wyglądają bardzo podobnie do olejnych. Żadne inne farby nie dają takiego połysku malowanej powierzchni, jak farby olejne, dlatego w celu uzyskania połyskującej powierzchni należy używać farb olejnych.

Ze względu na to, że farby olejne mają większy połysk, odbijają one więcej światła, a więc jeżeli malowane powierzchnie są narażone na bezpośrednie działanie słońca, powinny służyć dłużej pomalowane farbami olejnymi, niż lateksowymi. Farbami olejnymi można malować domy otoczone zielenią i drzewami, gdyż są one odporne na pleśń.

Domy malowane farbą olejną należy częściej przemalowywać, gdyż po kilku latach zaczynają odpryskiwać, rozwarstwiać się i obsypywać. Domy malowane farbą lateksową mogą być nieodnawiane przez około 10 lat.
Na zakończenie - na pewno każdy rodzaj farb jest swoistą ochroną dla domu. Przed podjęciem decyzji należy zawsze przemyśleć i rozważyć wszystkie wady i zalet farb, a także jak trudne są w użyciu. Należy też nie zapomnieć o umyciu narzędzi do malowania po zakończeniu pracy, gdyż później będą potrzebne do tego specjalne rozpuszczalniki.

Emaliowe farby bio

Farby te są wyprodukowane na bazie oleju, są trwałe, matowe albo błyszczące, składające się w większości z naturalnych i nietoksycznych materiałów. Dopuszczone zgodnie z europejskimi standardami do malowania zabawek dla dzieci. Wersja z połyskiem może być wykorzystywana do malowania elementów zewnętrznych: wiat, okien, drzwi, progów, zabawek i mebli, a także powierzchni ze sklejki, tynku, gipsu, tapet i betonu. Jeden litr farby wystarczy do pomalowania powierzchni o wielkości 10-14 m² malując pędzlem albo wałkiem, 14-20 m² - natryskowo. Ilość potrzebnej farby zależy jeszcze i od tego, jak bardzo chłonna jest powierzchnia.
Powierzchnia pomalowana emaliowymi farbami bio wygląda jak skorupa jaj podobna do aksamitu. Może być matowa albo błyszcząca. Farby produkowane są w różnych kolorach. Specjalna mieszanka z roślinnych olejów i żywic sprawia, że farby te są bardzo trwałe, odporne i hydrofobowe (nie wchłaniają wody). Wyprodukowane są na bazie naturalnych składników, dlatego można nimi malować zabawki i dziecięce meble.

Elastyczność emalii pozwala drewnu naturalnie się rozszerzać i kurczyć, dlatego te farby używane są do malowania drewnianych okien, drzwi, karniszy, mebli, zabawek i powierzchni z płyt wiórowych, betonowych czy tapetowych. Mogą być też używane do malowania niektórych powierzchni metalowych np. stalowych, aluminiowych, miedzianych w przypadku, gdy nie są narażone na działanie atmosferyczne.

Farbami tymi malować można, gdy temperatura nie jest niższa niż 12°C. Przed użyciem należy je dobrze wymieszać. W czasie pracy i wysychania farby należy zatroszczyć się o dobrą wentylację. Farbą tą maluje się albo natryskuje dwiema warstwami. Zasady natryskiwania: dysza 1-1,5 mm, ciśnienie 3-4 bara. W przypadku korzystania z urządzenia natryskowego należy postępować zgodnie z instrukcją.

Malując pędzlem zużywa się o wiele więcej farby, ale zaoszczędza się na czasie.

Pomalowane powierzchnie najlepiej schną w temperaturze 20°C, w ciągu 12-16 godz. wilgotność powietrza powinna wynosić 50-55%. Szlifowanie czy przemalowywanie może odbyć się po upływie 16-24 godzin, przy temperaturze 20°C i względnej wilgotności powietrza 50-55%. Pełne utwardzenie następuje po 7-14 dniach. Schnięcie farb olejnych wydłuża się, gdy maluje się przy większej wilgotności i niższej temperaturze, gdy podłoże jest nasiąknięte woskiem, żywicą, olejami, terpentyną, oraz gdy jest nie najlepsza wentylacja i gruba warstwa farby. Powierzchnie należy czyścić tylko po całkowitym wyschnięciu farby. Używać do tego należy czystej wody z mydłem.

Naturalne składniki też czasami mogą być szkodliwe dla ludzi i otoczenia, gdy są stosowane w nieodpowiednich warunkach. W celu uniknięcia nieszczęśliwych wypadków, należy:

• Chronić przed dostępem dzieci;
• Zapewnić dobrą wentylację, unikać wdychania oparów i dymu;
• Unikać kontaktu ze skórą;
• Narzędzia pracy przechowywać w odpowiednich pojemnikach.

Farby należy szczelnie zamykać i przechowywać w chłodnym, ale suchym miejscu. Przy ponownym zastosowaniu i otworzeniu pojemników z farbami zaleca się sprawdzić, czy nie utworzył się korzuch, jeżeli tak, to należy go zdjąć, a farbę przecedzić.

Praktyczne wskazówki, jak wybrać farbę.

arbę wybierać należy pod względem tego, co będzie malowane. Niektóre obiekty potrzebują specyficznych farb, kaloryfer na pewno zmieni swój kolor, jeżeli będzie pomalowany zwyczajną farbą, okna tak samo należy malować specjalnymi „oddychającymi" farbami. Innym ważnym aspektem jest to, nie jak duża powierzchnia będzie malowana, ale ile razy powinna być malowana. Wszystko to należy dobrze przemyśleć, gdyż w ostateczności może się okazać, że tanie farby wyjdą kilkakrotnie drożej od tych droższych.

1.Wybierając kolor odpowiednich farb, ostatecznie zaleca się kupić kolor o jeden odcień jaśniejszy, gdyż po wymalowaniu większej powierzchni kolor ten będzie bardziej intensywny. Kolor farby najlepiej wybierać w domu korzystając z palety kolorów, gdyż w sklepie, przy innym oświetleniu niż w domu, kolor farby wygląda zupełnie inaczej.

2. Na opakowaniu każdego rodzaju farb powinna znajdować się informacja o najważniejszych właściwościach: przeznaczeniu, właściwościach dyfuzyjnych, odporności na zmywanie, ścieralności, wydajności. Musi też być informacja o tym, czym farbę należy rozcieńczać i czy jest szkodliwa przy pracy.

3.Różnego rodzaju nieczystości dobrze się zmywają z farb lateksowych i akrylowych. Zwrócić uwagę też należy na stopień połysku farby, gdyż im bardziej jest błyszcząca, tym bardziej odporna na ścieranie i mycie.

4.Na opakowaniach farb wydajność jednego litra farby jest wskazywana przy jednokrotnym malowaniu, malować natomiast trzeba co najmniej dwiema warstwami. Znając dokładną powierzchnię nie trudno jest obliczyć potrzebną ilość farby. Natomiast nie należy zapominać, że producenci jakościowych farb często wskazują wydajność farby przy malowaniu przez osoby niewyspecjalizowane w tej dziedzinie, budowlańcy taką samą ilością farby mogą pokryć prawie podwójnie większą powierzchnię.

5. Zaleca się przed malowaniem przemyśleć i obliczyć, jaka powierzchnia będzie malowana i iloma warstwami. Na przykład, dla porowatych powierzchni ścian trzeba będzie więcej farby niż dla gładkich.

6. Należy uwzględnić też to, że farby z połyskiem uwidaczniają wszelkie nierówności ścian, dlatego nierówne ściany zaleca się malować całkowicie matową farbą.

7. Do malowania ścian w łazience powinny być używane specjalne do tego przeznaczone, odporne na wilgoć farby, szpachla, grunt, które w swoim składzie zawierają dodatki antygrzybiczne. Powłoka z farby powinna być nie tylko odporna na wilgoć, ale i na detergenty.

Jakościowe pędzle służą długie lata.

Przygotowawcze prace przed malowaniem zajmują najwięcej czasu, dlatego jeżeli jest możliwość, wykonywać je należy jednocześnie we wszystkich pomieszczeniach. Każda warstwa tynku czy szpachli powinna całkowicie wyschnąć przed nakładaniem następnej. Należy przestrzegać najprostszych zasad - nie malować przed albo po deszczu, w bardzo upalne dni oraz dokładnie oczyścić przygotowaną do malowania powierzchnię. Farb należy używać według zaleceń producenta.

Przygotowanie podłoża do malowania

Różnego rodzaju powierzchnie są też inaczej przygotowywane. Zależy to od rodzaju powierzchni, np. drewno przeciera się papierem ściernym i pokrywa się gruntem albo się bieli. Malowana powierzchnia powinna być czysta, sucha, odtłuszczona, całkowicie utwardzona. Powierzchnie porowate, zakurzone, piaskowe czy bardzo stare powinny być dobrze oczyszczone szczotką i dobrze umyte. Powierzchnię najpierw należy oczyścić z kurzu, po czym wymyć gąbką z alkalicznym środkiem czyszczącym. W taki sposób można będzie dostrzec wszelkie pęknięcia i ubytki, które trzeba naprawić. Jeżeli takich pęknięć nie ma, powierzchnię należy wytrzeć ścierkami. W przypadku braku środku alkalicznego powierzchnię można przetrzeć drobnoziarnistym papierem ściernym.

Jeżeli malowana powierzchnia jest w nienajlepszym stanie, a farba ze ścian odpryskuje i się rozwarstwia, należy ją zeskrobać łopatką. Jeżeli farba trudno się zeskrobuje, można wówczas użyć preparatów chemicznych. Po oczyszczeniu z farby ścianę też należy przetrzeć papierem ściernym. Jeżeli powierzchnia była malowana farbą z klejem po przetarciu jej papierem ściernym należy ją zagruntować mieszanką stabilizującą.
W razie potrzeby powierzchnie przed malowaniem należy zagruntować. Wszystkie powierzchnie, których się nie maluje, powinny być przykryte albo od razu czyszczone, zanim farba nie wyschnie.

Jak wybrać farbę.

Teoretycznie skład wszystkich farb jest podobny, różnią się składniki i ich ilość. Farby należy wybierać w każdym przypadku osobno, w zależności od przeznaczenia pomieszczenia, intensywności przepływu ludzi, wilgotności pomieszczenia, działań atmosferycznych, a także czy jest to dom prywatny czy pomieszczenia publiczne. Przy każdego rodzaju farbie powinna znajdować się informacja o podstawowych właściwościach, przepuszczalności pary, odporności na mycie, odporności na ścieranie, wydajności. Powinna też być informacja o tym, czym można te farby rozcieńczać i czy praca z nimi jest szkodliwa dla organizmu.
Pomieszczenia mieszkalne maluje się farbami, które w swoim składzie nie mają szkodliwych dla ludzi składników, farbami ekologicznymi i nietoksycznymi. Najlepiej pomieszczenia malować matowymi, półmatowymi i z połyskiem farbami odpornymi na mycie, które z łatwością po zabrudzeniu można zmyć wodą. Do malowania pomieszczeń sypialnianych zaleca się używać farb matowych, posiadających właściwości adhezyjne, tak zwane farby „oddychające". Nie zaleca się stosować akrylowych farb z połyskiem rozcieńczanych wodą, gdyż pokrywają one powierzchnię warstwą przypominająca folię wodoodporną. Ze względu na dobre hermetyczne właściwości nowych okien i braku wentylacji, na oknach często skrapla się woda. Malując okna akrylową farbą z połyskiem można spodziewać się podobnego rezultatu. Może to powodować różnego rodzaju zachorowania, szczególnie u alergików. Do malowania korytarza można używać farb odpornych na zmywanie i ścieranie albo dekoracyjne tynki.

W pomieszczeniach wilgotnych używa się farb do malowania wewnątrz pomieszczeń, muszą one być odporne na wodę i hydrofobowe.

Podstawowym przeznaczeniem farb fasadowych jest ochrona fasad na zewnątrz przed deszczem. Farby te muszą być odporne na działania atmosferyczne i jeżeli są to farby wysokiej jakości, powinny zapobiegać rozwojowi mikroorganizmów. W farbach tych mogą być dodatki chemiczne, ze względu, na które nie można tych farb stosować wewnątrz budynku. Wybór farb zależy od tego, czy fasady są ocieplone i jakie materiały do tego zostały użyte. Jeżeli fasady są ocieplone wełną mineralną, farby fasadowe powinny mieć dobre właściwości dyfuzyjne. Wełna mineralna, jak sama fasada, „oddycha" tj. absorbuje część wilgoci, dlatego musi część tej wilgoci wydalić w postaci pary wodnej. W tym przypadku najbardziej odpowiednimi są farby mineralne. Fasady ocieplone płytami styropianowymi, które nie absorbują wilgoci, mogą być malowane farbami akrylowymi o słabych właściwościach dyfuzyjnych.

Ważną częścią składową farb jest pigment. Farby zawierające w swoim składzie tanie pigmenty po kilku latach blakną. Do malowania fasad zaleca się wybierać materiały bardziej jakościowe.

Mimo to, że obecnie farby emaliowe są bezwonne, bez ołowiu i rtęci, nie są one całkowicie bezpieczne. Artyści zazwyczaj nie zwracają uwagi na zdrowie i bezpieczeństwo, aż nie zachorują od przebywania w pracowni. Farby emaliowe schną wolno, gdyż chemikalia wysychają i parują stosunkowo długo. Te toksyczne substancje są wdychane, wchłaniane przez ubrania, osiadają na skórze, która z czasem też je wchłania. Nie zaleca się malować sypialni farbami olejnymi.

Podczas pracy z tymi farbami należy pamiętać, że są one toksyczne i łatwopalne. Nie wolno mieszać farb różnego rodzaju, gdyż mogą one zgęstnieć tak, że nie uda się poprawić sytuacji przy pomocy rozcieńczalnika. Jeżeli z jakiegokolwiek powody jest potrzeba wymieszania farb, wówczas do wykończenia wnętrz można wymieszać farby jednego rodzaju pod warunkiem przestrzegania pewnych zasad. Należy wcześniej spróbować wymieszać małe ilości takich farb, pomalować tą farbą niedużą powierzchnię i ocenić jakość pomalowanej powierzchni nową farbą. Wymieszane materiały należy przez pewien czas obserwować, mogą zacząć gęstnieć nie od razu, a po kilku godzinach czy dniach.

^{Przygotowano na podstawie prasy zagranicznej.}